Najważniejsze przy tworzeniu projektów oraz przy podejmowaniu ostatecznych rozstrzygnięć dotyczących aktów prawa miejscowego są:
1) ustawa z 22 września 2005 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (dalej: ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych) oraz
2) rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”.
Wiedza zawarta w tych aktach prawnych jest absolutnie niezbędna do tego, żeby podjęta uchwała nie została zakwestionowana przez jeden z organów kontrolnych, czyli: Regionalną Izbę Obrachunkową, wojewodę lub sąd administracyjny.
Uchwała jest „lokalnym” aktem prawnym, wydawanym/stanowionym na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie. Rada gminy lub powiatu albo sejmik województwa są tematycznie związane zakresem wskazanym w ustawie i mogą działać jedynie w zakresie, jaki został im przekazany do uregulowania.
Przechodząc do treści samej uchwały, radni muszą pamiętać o kilku kwestiach. Tytuł miejscowego aktu prawnego, czyli tzw. główka, powinien zawierać następujące elementy:
● wskazanie rodzaju,
● wskazanie organu podejmującego,
● datę podjęcia (wyrażoną cyframi arabskimi z wyjątkiem nazwy miesiąca określonej słownie), poprzedzoną zwrotem „z dnia”,
● możliwie zwięzłe określenie przedmiotu regulacji.
Treść merytoryczna uchwały, podobnie jak ustaw będących podstawą do jej wydania, musi być podzielona na odpowiednie jednostki redakcyjne: podstawową jest paragraf – § z kolejną cyfrą/liczbą arabską z kropką. Paragraf może być w razie potrzeby podzielony na ustępy (skrót ust. z kolejną cyfrą/liczbą arabską w obrębie danego paragrafu) – te zaś na punkty, oznaczone jako pkt z kolejną cyfrą arabską i nawiasem z prawej strony. Jeżeli zachodzi taka potrzeba, to z punktów można jeszcze wyodrębnić litery, stanowiące rodzaj dokonywanego wyliczenia – skrót lit. z kolejną literą alfabetu łacińskiego i z nawiasem z prawej strony.
Po przedstawieniu treści merytorycznej należy wskazać organ, któremu powierza się wykonanie uchwały (na poziomie gminy jest nim zawsze wójt jako organ wykonawczy w danej JST) oraz przepisy w uchwałach, które przestają obowiązywać po podjęciu nowej uchwały.
Ostatnim zapisem w treści uchwały jest wskazanie na moment jej wejścia w życie i kwestia publikacji. Obie sprawy są uregulowane w ustawie o ogłaszaniu aktów normatywnych. W art. 4 ust. 1 stanowi ona, że przepisy powszechnie obowiązujące (a za takie należy uznać na terenie danej JST uchwały jej rady lub sejmiku) wchodzą w życie w terminie 14 dni lub dłuższym od daty ich opublikowania. Natomiast obligatoryjnym publikatorem dla aktów prawa miejscowego jest dziennik urzędowy danego województwa, prowadzony przez poszczególnych wojewodów.
W przypadku powtarzającego się nieprzestrzegania przez radnych zasad dotyczących uchwalania aktów prawa miejscowego, Sejm na wniosek Premiera może podjąć uchwałę w sprawie rozwiązania danej rady gminy, co automatycznie oznacza również odwołanie zarządu JST lub wójta.
Podstawy prawne
● Ustawa z 22 września 2005 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (j.t. Dz.U. z 2010 r. nr 17, poz. 19; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. nr 232, poz. 1378)
● Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz.U. nr 100, poz. 908)