Od 1 stycznia 2010 r. wchodzi w życie ustawa o finansach publicznych z 27 sierpnia 2009 r., która wprowadza fundamentalne zmiany w systemie wdrażania Funduszy Europejskich. Dotyczą one przede wszystkim systemu finansowania realizacji programów, ale również systemu instytucjonalnego – poinformowało Ministerstwo Rozwoju Regionalnego na swoich stronach internetowych (www.mrr.gov.pl). Jak podkreślono, nowe przepisy ustanawiają instytucję Płatnika, którego rolę pełnić będzie Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK).
W nowym systemie środki UE będą wyłączone z budżetu państwa. Utworzony zostanie budżet środków europejskich, przeznaczony do finansowania programów. Pieniądze z tego budżetu będą przekazywane bezpośrednio do beneficjenta w formie płatności (a nie dotacji rozwojowej) wypłacanej przez BGK. Wypłata uruchamiana będzie na podstawie zlecenia wystawianego przez instytucję podpisującą z beneficjentem umowę o dofinansowanie.
Nowa ustawa o finansach publicznych przewiduje, że współfinansowanie krajowe, czyli część dofinansowania projektu pochodząca z budżetu państwa, będzie przekazywana beneficjentowi w formie dotacji celowej przez właściwego dysponenta części budżetowej, bezpośrednio albo za pośrednictwem BGK.
Nowy system wprowadza zatem zasadę, że beneficjent otrzymuje środki na dofinansowanie z dwóch źródeł: środki UE wypłacane przez BGK w formie płatności oraz ewentualne współfinansowanie krajowe z budżetu państwa w formie dotacji celowej wypłacanej przez BGK lub bezpośrednio przez właściwego dysponenta.
Z punktu widzenia beneficjentów fundamentalne znaczenie ma fakt, że przepisy ustawy przewidują różne procedury rozliczania otrzymanych środków, w zależności od formy ich przekazania, zwłaszcza w kontekście wypłaty dofinansowania w formie zaliczki. W przypadku gdy wypłacona beneficjentowi zaliczka zawiera zarówno wkład UE, jak i wkład krajowy, beneficjent będzie musiał dokładnie wiedzieć, jaka część przekazanego mu dofinansowania podlega obowiązkowi zwrotu w przypadku braku rozliczenia do końca roku budżetowego. Dlatego zapisy umowy o dofinansowanie muszą precyzyjnie wskazywać, jaka część środków przysługujących beneficjentowi stanowi współfinansowanie krajowe i jakie są konsekwencje ich nierozliczenia z końcem roku budżetowego.
Aneksowanie dotychczas zawartych umów będzie odbywać się sukcesywnie – poinformowało Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Podkreślono przy tym, że brak aneksu do umowy nie wstrzyma należnych wypłat. Przepisy wykonawcze do ustawy wyraźnie wskazują, że nadal obowiązywać będą dotychczasowe zobowiązania i mechanizmy.
Środki na dofinansowanie
Nowy system wprowadza zasadę, że beneficjent otrzymuje środki na dofinansowanie z dwóch źródeł: środki UE wypłacane przez BGK w formie płatności oraz ewentualne współfinansowanie krajowe z budżetu państwa w formie dotacji celowej wypłacanej przez BGK lub bezpośrednio przez właściwego dysponenta.
Krzysztof Tomaszewski
Podstawa prawna
Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 157, poz. 1240).