Zgodnie z nowelizacją, samorządy oraz osoby fizyczne lub osoby prawne, np. fundacje i stowarzyszenia, będą mogły przyznawać stypendia studentom i doktorantom.
W ten sposób nowelizacja usuwa lukę prawną, którą wytknął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie. W 2008 r. sąd uchylił uchwałę lubelskiego magistratu, powołującą do życia miejski program stypendialny dla wybitnych studentów lubelskich uczelni. W uzasadnieniu wyroku sąd wskazał na brak podstawy prawnej do wypłacania przez gminy tego rodzaju świadczeń.
W przypadku darczyńców takich jak np. stowarzyszenia czy fundacje, nowelizacja umożliwi im przyznawanie stypendiów dla studentów czy doktorantów dopiero po zatwierdzeniu przez właściwego ministra oraz zasięgnięciu opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Stypendia te mają promować jedynie wyniki w nauce.
W nowelizacji znajdują się także przepisy dotyczące włączania "publicznych szkół pomaturalnych, kolegiów nauczycielskich, nauczycielskich kolegiów języków obcych, kolegiów pracowników służb społecznych" w strukturę uczelni. Określone tam są zasady przejęcia pracowników i słuchaczy tych placówek, kierunki i specjalności studiów, na które słuchacze tych placówek będą przejmowani oraz tryb ukończenia studiów pierwszego stopnia.
Zgodnie z nowelizacją, staną się one częścią uczelni, do której zostaną włączone przy jednoczesnym zachowaniu dokonań i dorobku kolegiów (w szczególności kolegiów językowych) w wykształceniu i dobrym przygotowaniu do zawodu nauczycieli języków obcych i pracowników socjalnych.
Ponadto szkoły pomaturalne i kolegia, poza tym, że będą mogły być włączane w strukturę uczelni publicznej, będą mogły również przekształcać się w Państwowe Wyższe Szkoły Zawodowe. Został także wydłużony z 2012 r. do 2015 r. okres, w którym szkoły pomaturalne i kolegia będą mogły istnieć na mocy porozumień z uczelniami publicznymi.
Nowelizacja przesuwa także o sześć lat (z 30 czerwca 2010 r. na 30 czerwca 2016 r.) termin dostosowania nazw uczelni do stanu posiadanych przez nie uprawnień. Zmiana ta dotyczy w szczególności tzw. "młodych uniwersytetów" takich jak np. Uniwersytet Opolski, Uniwersytet Rzeszowski czy Uniwersytet w Białymstoku.
Nazwa "uniwersytet" przysługuje tylko tym uczelniom, które posiadają uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora co najmniej w 12 dyscyplinach. Poprzednia ustawa nakazywała dostosować nazwy uczelni do ich uprawnień do 30 czerwca 2010 r.
Posłowie wprowadzili także przepis, który umożliwi ministerstwu nauki zlecanie uczelniom wojskowym i służb państwowych, artystycznym, medycznym i morskim realizację tzw. kierunków zamawianych, czyli tych, które są strategiczne dla gospodarki kraju. Zmiana ta spowoduje, że uczelnie te będą mogły finansować ze środków unijnych za pośrednictwem MNISW realizację takich kierunków, jak np. budownictwo, inżynieria środowiska, energetyka, elektrotechnika, matematyka, biotechnologia, mechanika i budowa maszyn.
Kolejną zmianą jest uzyskanie możliwości pozostawienia do dyspozycji uczelni środków finansowych przeznaczonych na inwestycje, a niewykorzystanych w danym roku. Przepis ten ma ułatwić uczelniom prowadzenie długoletnich procesów inwestycyjnych.
Ustawa trafi teraz do prezydenta.
PAP