Zgodnie z nowelizacją możliwe jest przekazanie jednej organizacji poza konkursem 20 tys. zł na projekt, który byłby realizowany w ciągu 90 dni. W nowych przepisach zawarto też zapis, że na ten cel nie może być przeznaczonych więcej niż 20 proc. wszystkich środków, przeznaczonych na organizacje pozarządowe.
Zgodnie z nowelą organizacje będą mogły ubiegać się także o środki na zadania publiczne, realizowane poza konkursem w czasie klęski żywiołowej, katastrofy lub w sytuacji, gdy w grę wchodzi ochrona życia i zdrowia ludzkiego. Wprowadzono nową definicję organizacji pozarządowej (precyzyjnie wyłączając z tej kategorii spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością).
Status organizacji pożytku publicznego mogą uzyskać organizacje, których głównym celem nie jest osiąganie zysku, które na realizację celu (non profit) przeznaczają większość swojego zysku i nie dzielą zysku między założycieli i pracowników.
Nowela nakłada także obowiązek tworzenia lokalnych rad działalności pożytku publicznego, jeśli wystąpi o to określona liczba organizacji. Samorządy będą mogły tworzyć takie rady, jeśli wniosek o to złoży na szczeblu powiatowym co najmniej pięć organizacji, a gminnym - co najmniej trzy organizacje.
Rady działalności pożytku publicznego mają charakter doradczy i inicjatywny. Mają m.in. wyrażać opinie w sprawie stosowania ustawy i projektów aktów prawnych dotyczących działalności pożytku publicznego i wolontariatu, wyrażać opinię w sprawie zlecania zadań publicznych organizacjom, promować standardy prowadzenia działalności pożytku publicznego, uczestniczyć w postępowaniach kontrolnych, analizować informacje o prowadzonych kontrolach.
Nowela przewiduje też możliwość złożenia wniosku przez ministra polityki społecznej do Krajowego Rejestru Sądowego, jeżeli dojdzie do wielokrotnego wykorzystania środków przez organizację niezgodnie z ich przeznaczeniem.
PAP