Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewiduje zwolnienia podatkowe dla zakładów pracy chronionej. Zwolnienia te uszczuplają dochody gmin, aby więc zrekompensować samorządom straty ustawodawca zadecydował o przekazaniu im części środków z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Szczegółowa regulacja uprawnień gmin do rekompensat, na mocy delegacji ustawowej, zawarta została w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 sierpnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad obliczania i trybu przekazywania gminom dotacji celowej ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
31 maja 2010 r. Trybunał Konstytucyjny badał zgodność z konstytucją regulacji rozporządzenia, które w pewnych sytuacjach ograniczały prawa gminy do uzyskania pełnej rekompensaty ze środków PFRON. Chodzi tu o sytuacje kiedy po złożeniu wniosku o rekompensatę okazuje się, że utracone przez gminę dochody byłyby wyższe aniżeli założono we wniosku. Gmina ma wówczas prawo do złożenia korekty, w której wskazuje rzeczywistą wartość rekompensaty.
Do tych regulacji TK nie miał zastrzeżeń. Nie wzbudził też zastrzeżeń Trybunału fakt, iż w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej określono 14-dniowy termin, w którym gminy mogą składać korekty wniosków.
Problematyczna natomiast okazała się regulacja uzależniająca wysokość rekompensaty od złożenia przez gminę korekty wniosku w terminie. Mianowicie w przypadku złożenia poprawionego wniosku po upływie 14 dni od dnia wyjścia na jaw okoliczności uzasadniających złożenie korekty, gmina traciła prawo do uzyskania podwyższonej rekompensaty. TK uznał, że taka regulacja jest niezgodna z intencją ustawodawcy, który zmierzał do zagwarantowania gminom pełnych rekompensat z tytułu utraconych dochodów, dlatego przepis par. 5 ust 4 rozporządzenia został uznany z niezgodny zarówno z konstytucją jak i ustawą o rehabilitacji.
Jak stwierdził TK: "Rozporządzenie jest aktem wykonawczym do ustawy. Jego zadaniem jest więc wykonywanie ustawy, nie zaś jej modyfikowanie, uzupełnianie czy powtarzanie jej postanowień".
Agnieszka Marek
samorzad.infor.pl