31 października 2009 roku weszła w życie ustawa o Służbie Celnej z dnia 27 sierpnia 2009 r. (Dz. U. Nr 168, Poz. 1323). W art. 223 ustawy kierownicy urzędów celnych zostali zobowiązani do dokonania mianowań funkcjonariuszy na stopnie służbowe w terminie miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy.
Mianowanie objęło 13. 628 funkcjonariuszy, 537 zaskarżyło akty mianowania. Okazało się jednak że prawo nie pozwala żadnemu sądowi na zbadanie prawidłowości odwołania. Akt mianowania nie jest uznawany za decyzję administracyjną – dlatego sądy administracyjne odrzucają skargi wniesione przez funkcjonariuszy celnych.
W tej materii wypowiedział się także Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 8 czerwca 2010 r. (Sygn. akt II PZP 5/10) – stwierdzając wyraźnie iż: "w sprawie dotyczącej mianowania funkcjonariusza celnego na stopień służbowy na podstawie art. 223 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej droga sądowa jest niedopuszczalna".
Sprawą zajął się obecnie Rzecznik Praw Obywatelskich, który – jak podaje „Dziennik Gazeta Prawna” - zwrócił się już do Ministra Finansów o zajęcie stanowiska w tej sprawie. Chodzi przede wszystkim o stwierdzenie czy obecna sytuacje nie uchybia art. 45 Konstytucji, który gwarantuje każdemu prawo do „sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd”.
Problem dotyczy jednak nie tylko wspomnianych kilkuset funkcjonariuszy, którzy zaskarżyli akty mianowania nie zgadzając się nadanymi im stopniami służbowymi. Jak czytamy w piśmie przesłanym przez związkowców do Przewodniczącego Komisji Finansów Publicznych: „nieprawidłowości formalnoprawne, jakie zaistniały w procesie mianowań funkcjonariuszy celnych na podstawie nowej ustawy o Służbie Celnej nie powinny być w żadnej mierze oceniane z punktu widzenia ilości funkcjonariuszy, którzy zdecydowali się na zaskarżenie aktów mianowania.(…) Art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej, wprowadzający obowiązek mianowania funkcjonariuszy na nowe stopnie służbowe w ramach nowych korpusów Służby Celnej, zawiera konkretne kryteria, które powinny stanowić bezwzględną i wyłączną podstawę mianowań dokonywanych przez Dyrektorów Izb Celnych. Powyższy przepis ustawowy, został naruszony przez organy Służby Celnej, albowiem Szef Służby Celnej wydał pisemne polecenia służbowe zobowiązujące Dyrektorów Izb Celnych do stosowania w procesie mianowań pozaustawowych kryteriów punktowych oraz interpretacji przepisów ustawy o Służbie Celnej.” Skutkiem działania Szefa Służby Celnej – w opinii związkowców - cały proces mianowań obciążony został wadami formalnoprawnymi.
Tymczasem Minister Finansów w odpowiedzi na Dezyderat nr 2 dotyczący problemu mianowań – nie podzielił opinii związkowców i nie dostrzegł problemu zaś Komisja Finansów Publicznych, która sprawą miała zająć się 23 września – przerzuciła ten problem na kolejne posiedzenie.
Agnieszka Marek
samorzad.infor.pl