Zmienione wytyczne KE w sprawie pomocy regionalnej
Zmienione wytyczne w sprawie pomocy regionalnej, przyjęte przez Komisję 19 kwietnia 2021 r., wejdą w życie 1 stycznia 2022 r. Umożliwiają one państwom członkowskim wspieranie najmniej uprzywilejowanych regionów europejskich w zmniejszaniu dystansu pod względem dobrobytu gospodarczego, dochodów i bezrobocia, a więc w dążeniu do spójności pod względem tych wskaźników, co jest jednym z podstawowych celów Unii. Wytyczne dają również państwom członkowskim większe możliwości wspierania regionów, które stoją w obliczu transformacji lub strukturalnych wyzwań, np. związanych z odpływem ludności, aby regiony te mogły w pełni przyczyniać się do transformacji ekologicznej i cyfrowej.
W zmienionych wytycznych w sprawie pomocy regionalnej utrzymano jednocześnie silne zabezpieczenia, które uniemożliwiają państwom członkowskim wykorzystywanie środków publicznych do przenoszenia miejsc pracy z jednego państwa członkowskiego do innego. Ma to zasadnicze znaczenie dla uczciwej konkurencji na jednolitym rynku.
Mapa pomocy regionalnej w Polsce na lata 2022-2027
Mapa polskiej pomocy regionalnej przedstawia regiony Polski kwalifikujące się do regionalnej pomocy inwestycyjnej oraz określa maksymalną intensywność pomocy w tych regionach. Intensywność pomocy to maksymalna wysokość pomocy państwa, jaką można przyznać pojedynczemu beneficjentowi, wyrażona jako odsetek kwalifikowalnych kosztów inwestycji.
Regiony, które będą się kwalifikowały do otrzymania regionalnej pomocy inwestycyjnej zgodnie ze zmienionymi wytycznymi w sprawie pomocy regionalnej, obejmują 92,9% ludności Polski.
- Czternaście regionów (województwa: lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie, małopolskie, zachodniopomorskie, lubuskie, opolskie, kujawsko-pomorskie, łódzkie, śląskie i pomorskie oraz region mazowiecki regionalny) zalicza się do regionów UE będących w najbardziej niekorzystnym położeniu – PKB na mieszkańca wynosi w nich poniżej 75% średniej UE. Kwalifikują się one do pomocy na podstawie art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE (tzw. obszary „a”), przy czym maksymalna intensywność pomocy dla dużych przedsiębiorstw wynosi w nich od 30 do 50%, w zależności od wysokości PKB na mieszkańca w danym obszarze „a”. Komisja zatwierdziła również zwiększenie maksymalnej intensywności pomocy do 50% dla podregionu siedleckiego (stanowiącego część regionu mazowieckiego regionalnego, w którym maksymalna intensywność pomocy wynosi 40%) ze względu na stosunkowo duży spadek liczby ludności w tym podregionie w ciągu ostatniej dekady.
- Województwa wielkopolskie i dolnośląskie nie kwalifikują się już jako obszary „a” ze względu na pozytywny rozwój sytuacji gospodarczej – uznaje się je obecnie za wstępnie określone regiony na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE (tzw. obszary „c”), podobnie jak wszystkie regiony, które w okresie do 2021 r. kwalifikowały się jako obszary „a”, ale w nadchodzącym okresie nie zaliczają się już do tej grupy. Maksymalna intensywność pomocy dla dużych przedsiębiorstw na tych regionach będzie wynosić od 15% do 25% – będzie ona wyższa w pierwszej połowie okresu i w obszarach graniczących z obszarami „a”.
- Wszystkie 26 gmin regionów warszawskiego wschodniego i warszawskiego zachodniego, sąsiadujących z regionem mazowieckim regionalnym (obszarem „a”), kwalifikuje się do objęcia pomocą jako nieokreślone z góry obszary „c” – maksymalna intensywność pomocy wynosi w nich od 25% do 35%.
We wszystkich powyższych obszarach maksymalna intensywność pomocy może zostać zwiększona o 10 punktów procentowych w przypadku inwestycji dokonywanych przez średnie przedsiębiorstwa oraz o 20 punktów procentowych w przypadku inwestycji dokonywanych przez małe przedsiębiorstwa, o ile są to inwestycje początkowe o kosztach kwalifikowalnych do 50 mln euro.
Po przyjęciu przyszłego terytorialnego planu sprawiedliwej transformacji w kontekście rozporządzenia w sprawie Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji Polska będzie mogła zgłosić Komisji zmianę zatwierdzonej dzisiaj mapy pomocy regionalnej w celu zastosowania potencjalnego zwiększenia maksymalnej intensywności pomocy w przyszłych obszarach objętych planem sprawiedliwej transformacji, zgodnie ze zmienionymi wytycznymi w sprawie pomocy regionalnej, w odniesieniu do obszarów „a”.
Cel: zmniejszanie dysproporcji ekonomicznych między regionami
Europa zawsze charakteryzowała się znacznymi dysproporcjami regionalnymi pod względem dobrobytu gospodarczego, dochodów i bezrobocia. Pomoc regionalna ma służyć wspieraniu rozwoju gospodarczego obszarów Europy będących w niekorzystnym położeniu, a jednocześnie zapewniać równe warunki działania w różnych państwach członkowskich.
W wytycznych w sprawie pomocy regionalnej Komisja określa warunki, na jakich pomoc regionalną można uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym, oraz ustala kryteria określania obszarów spełniających warunki, o których mowa w art. 107 ust. 3 lit. a) i c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (zwanych odpowiednio obszarami „a” i „c”). W załącznikach do wytycznych określono regiony znajdujące się w najbardziej niekorzystnym położeniu, tzw. obszary „a” – są to m.in. regiony najbardziej oddalone oraz regiony, których PKB na mieszkańca nie przekracza 75% średniej UE – oraz wstępnie określone obszary „c”, do których należą dawne obszary „a” oraz obszary słabo zaludnione.
Państwa członkowskie mogą wyznaczyć tzw. nieokreślone z góry obszary „c” w granicach maksymalnego odsetka ludności wstępnie określonych obszarów „c” (odnośne dane liczbowe są również dostępne w załącznikach I i II do wytycznych), przy zachowaniu zgodności z określonymi kryteriami. Państwa członkowskie muszą zgłosić swoje propozycje map pomocy regionalnej do zatwierdzenia przez Komisję.
Jawna wersja dzisiejszej decyzji zostanie udostępniona pod numerem SA.64284 (w rejestrze pomocy państwa) na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji. Wykaz nowych decyzji dotyczących pomocy państwa opublikowanych w internecie i Dzienniku Urzędowym zamieszczany jest w cotygodniowym biuletynie internetowym dotyczącym konkurencji.