Za pośrednictwem pełnomocnika zagłosować mogą niepełnosprawni o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a także wyborcy, którzy najpóźniej w dniu wyborów kończą 75 lat.
Aby skorzystać z tego rozwiązania, najpóźniej do czwartku 29 września wyborca musi złożyć odpowiedni wniosek do urzędu gminy; co ważne - nie musi tego robić osobiście.
Wniosek powinien zawierać:
- nazwisko i imię (imiona),
- imię ojca,
- datę urodzenia,
- numer PESEL,
- adres zamieszkania - zarówno wyborcy, jak i osoby, której ma być udzielone pełnomocnictwo do głosowania.
- wyraźne oznaczenie wyborów, których dotyczy pełnomocnictwo do głosowania (wybory do Sejmu RP i Senatu RP).
Do wniosku trzeba dołączyć:
- kopię aktualnego orzeczenia stopnia niepełnosprawności osoby udzielającej pełnomocnictwa do głosowania;
- pisemną zgodę osoby mającej być pełnomocnikiem, zawierającą jej nazwisko i imię (imiona) oraz adres zamieszkania, a także nazwisko i imię (imiona) osoby udzielającej pełnomocnictwa do głosowania.
Po takim zgłoszeniu urzędnik umawia się na sporządzenie aktu pełnomocnictwa w mieszkaniu wyborcy lub innym wskazanym przez niego miejscu.
Akt pełnomocnictwa urzędnik sporządza w trzech egzemplarzach: dla wyborcy udzielającego pełnomocnictwa, pełnomocnika oraz dla urzędu gminy.
Bardzo ważne jest to, że pełnomocnik udający się w dniu wyborów na głosowanie musi wziąć ze sobą akt pełnomocnictwa. Bez niego nie będzie mógł bowiem oddać głosu.
Istotne jest również to, że wyborca ma prawo do cofnięcia pełnomocnictwa.
W takim przypadku najpóźniej na dwa dni przed wyborami musi przekazać stosowne oświadczenie wójtowi gminy, w której sporządzono akt pełnomocnictwa lub doręczyć takie oświadczenie właściwej obwodowej komisji wyborczej w dniu głosowania.
Warto pamiętać, że pełnomocnictwo można przyjąć tylko od jednej osoby (chyba że drugą będzie osoba najbliższa, np. mąż, żona, matka itd.).
Pełnomocnikiem powinna być osoba wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie.
Osoby niepełnosprawne, które wcześniej zgłosiły chęć głosowania korespondencyjnego, nie mogą ustanowić swojego pełnomocnika. Z instytucji pełnomocnika mogą skorzystać jedynie wyborcy głosujący w kraju.
Osoby niepełnosprawne mogą prosić samorządy o pomoc przy zbliżających się wyborach. Samorządy są zobowiązane do jej udzielenia. Należy jednak w terminie poinformować je o takiej potrzebie.
Niepełnosprawni mają prawo do otrzymania pełnej informacji - zarówno telefonicznie, jak i pisemnie do domu - o tym, kiedy są wybory, jakie zasady głosowania obowiązują, z jakich możliwości mogą skorzystać, a także jakie komitety i jacy kandydaci ubiegają się o fotele poselskie i senatorskie.
Wyborcy, potrzebujący informacji związanych z wyborami, mogą dowolną drogą zgłosić takie zapotrzebowanie do właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta. W praktyce odbywać się to będzie poprzez wydział urzędu gminy czy miasta odpowiedzialny za przeprowadzenie wyborów - można np. prosić o połączenie telefoniczne przez centralę urzędu.
Pod darmowym numerem infolinii Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji osoby niepełnosprawne mogą otrzymać informacje o udogodnieniach w nadchodzących wyborach parlamentarnych. Pod numerem 800 330 330 wyborcy mogą odsłuchać nagraną informację o takich udogodnieniach.
Według danych PKW, w ostatnich wyborach parlamentarnych w 2007 r. z głosowania musiało zrezygnować 1-2 mln osób, mających ograniczone możliwości ruchowe.
Możliwość głosowania przez pełnomocnika funkcjonowała już w poprzednich wyborach prezydenckich oraz samorządowych. Według danych PKW, w ubiegłorocznych wyborach prezydenckich skorzystało z takiej niej ok. 11 tys. osób.
Czytaj także: Pełnomocnictwo do głosowania w wyborach samorządowych>>