Rząd pracuje nad przepisami, które regulują: wzór spisu wyborców, sposób i tryb sporządzania spisu oraz jego aktualizacji, wzór wykazu wyborców przebywających w zakładach leczniczych, czy np. domach pomocy społecznej, w których utworzono obwody głosowania.
Sprawy te ureguluje nowe rozporządzenie Ministra Cyfryzacji w sprawie tworzenia spisów wyborców.
Co to jest spis wyborców
Spis wyborców jest podstawowym dokumentem niezbędnym do przeprowadzenia wyborów, a sporządzają go gminy.
W związku z nowelizacją Kodeksu Wyborczego, która wprowadza Centralny Rejestr Wyborców (CRW) nie jest możliwe utrzymanie dotychczasowych rozwiązań w sprawie tworzenia spisu.
Od najbliższych wyborów spis wyborców tworzony ma być automatyczne dla każdego obwodu głosowania przy wsparciu CRW właśnie. Spis generowany będzie po wpisaniu do rejestru informacji o nazwie i rodzaju wyborów oraz dacie ich przeprowadzenia.
Zgodnie z projektem wymagane będzie podanie podstawy prawnej przeprowadzenia wyborów tak, aby spisy były sporządzane dla wyborów faktycznie zarządzonych. Oznaczenia wyborów, na które spis będzie sporządzany, dokonywać będzie Krajowe Biuro Wyborcze.
System teleinformatyczny, w którym prowadzony jest CRW, w spisie wyborców ujmie automatycznie wyborców posiadających prawo wybierania ujętych w stałych obwodach głosowania, w których odbędzie się głosowanie w zarządzonych wyborach
Wzór spisu wyborców
Według projektu, nie wymaga się pieczęci organu sporządzającego spis na każdej stronie spisu. Wyłącznie na pierwszą stronę zostanie naniesiona przez system nazwa organu sporządzającego ten spis. Na stronie tej będzie również kod alfanumeryczny spisu (nadawany przez system unikalnie dla każdego spisu) oraz informacja o stronie spisu. Kolejne strony spisu będą identyfikowane poprzez kod alfanumeryczny spisu oraz informację o kolejnej stronie spisu w łącznej liczbie stron.
Zaś na ostatniej stronie spisu - po jego pobraniu i wydrukowaniu - podpisać ma się właściwy wójt lub osoba przez niego upoważniona.
Nie będzie możliwości, aby spis podpisać podpisem elektronicznym. Spis wyborców wygenerowany z Centralnego Rejestru jest integralnym plikiem i nie będzie już możliwości jego modyfikacji w celu dołączenia do niego w sposób widoczny informacji, że spis jest podpisany.
Na każdej stronie spisu ma pojawiać się informacja, dla jakiego obwodu w danej gminie/mieście/dzielnicy i na jakie wybory spis wyborców jest sporządzany oraz wiersze, w które wpisane będą dane wyborców.
Terminy dla utworzenia spisu wyborców
Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, spis zostanie utworzony inicjalnie w 44 dniu przed dniem wyborów. Zgodnie bowiem z art. 13 § 2 Kodeksu wyborczego zmiany w podziale na stałe obwody głosowania mogą być dokonywane do 45 dnia przed dniem wyborów. Spisy wyborców powstaną zatem w momencie, gdy obwody głosowania nie zmienią już swoich granic.
W rozporządzeniu określa się kolejność ujmowania wyborców w spisie. W stosunku do wyborców ujmowanych w spisie z urzędu nie zmienia się sposób ich ujmowania w stosunku do dotychczasowego stanu prawnego. W miastach spis będzie sporządzany według ulic wymienionych w porządku alfabetycznym, w obrębie ulic - według kolejnych numerów budynków, a w obrębie budynków - według kolejnych numerów lokali.
W innych gminach spis będzie sporządzany według poszczególnych miejscowości wymienionych w porządku alfabetycznym, a w obrębie miejscowości - według kolejnych numerów budynków i lokali; jeżeli w miejscowości są ulice - także według ulic wymienionych w porządku alfabetycznym oraz kolejnych numerów budynków i lokali.
Nowym rozwiązaniem jest ujmowanie w spisie wyborców tych osób, które jednorazowo tylko będą głosować w danym obwodzie głosowania. Przewiduje się, że osoby te będą ujęte na tym spisie, ale w odrębnej jego części i wyłącznie w kolejności alfabetycznej.
Wyborcy ujmowani w spisach sporządzanych dla obwodów odrębnych (tworzonych np. w szpitalach) figurują w spisie w kolejności alfabetycznej. Podstawą sporządzenia spisu jest wykaz osób przebywających w zakładzie, gdzie obwód odrębny jest organizowany.
Wyborcy, którzy zmienią adres zameldowania albo złożą wniosek o ujęcie w innym obwodzie głosowania zostaną przeniesieni między spisami i będą traktowani jako osoby ujęte w nim z urzędu. Wyborcy, którzy złożyli wnioski o jednorazową zmianę miejsca głosowania będą również przeniesieni między spisami, niemniej informacja, że jest to zmiana miejsca głosowania będzie figurować w spisie w rubryce uwagi.
Dla ułatwienia pracy obwodowej komisji wyborczej w rozporządzeniu przewiduje się również wzór dodatkowego formularza spisu, na którym obwodowa komisja wyborcza będzie mogła dopisywać osoby w dniu wyborów.