Dziś rząd zajmie się projektem nowelizacji ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Zakłada on ułatwienie działalności firmom wydobywczym poprzez rezygnację z utworzenia Narodowego Operatora Kopalin Energetycznych (NOKE) oraz wprowadzenie jednej koncesji na poszukiwanie, rozpoznanie i wydobycie węglowodorów. Eksperci ostrzegają, że przedłużające się prace nad nowym prawem mogą doprowadzić do nieopłacalności wydobycia gazu z łupków w Polsce.
– Rząd nie jest w stanie się zdecydować, czego tak naprawdę chce. Z jednej strony oczekuje wysokich dywidend od spółek energetycznych, z drugiej – chce inwestycji w nową infrastrukturę, a z trzeciej – poszukiwań złóż gazu łupkowego. A kołdra jest za krótka i nawet największym firmom nie starcza na wszystko środków – mówi w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes dr Maciej Bukowski, prezes Warszawskiego Instytutu Studiów Ekonomicznych (WISE).
Zdaniem eksperta, perspektywy wydobycia gazu łupkowego jeszcze są geologicznie wciąż mocno niepewne. Potrzebne są znaczące nakłady na sprawdzenie jakości złóż i przekonanie się, czy wydobycie będzie opłacalne, czy gaz łupkowy będzie tańszy od importowanego.
Polecamy serwis: Podatki i opłaty
– To jest wielki znak zapytania. Rząd nie popisał się w przygotowaniach odpowiednich regulacji prawnych, co więcej, prace trwają bardzo długo – komentuje szef WISE. – Może się okazać, że gaz łupkowy będzie trochę za późno, ponieważ nasza elektroenergetyka musi się zacząć zmieniać, musi wymienić starzejące się aktywa. I jeśli wybudujemy nowe elektrownie węglowe, jądrowej czy wiatrowe, to może się okazać, że na gaz łupkowy już nie ma miejsca.
Szeroko zakrojony program inwestycji w energetyce dopiero przed nami. W ubiegłym roku Ministerstwo Gospodarki oszacowało, że w najbliższych trzech latach tempo wyłączania istniejących mocy będzie najszybsze – elektrownie wyłączą ponad 4 GW (z niecałych 40 GW) mocy. A nowych mocy nie przybywa wystarczająco szybko. Resort gospodarki przestrzegał również przed możliwymi deficytami mocy w najbliższych 3-4 latach
– Wydaje mi się, że akurat w tym przypadku regulator zatroszczył się o przyszłość. Nie obawiam się blackoutu [wyłączenia zasilania na dużą skalę – red.]. Rusza inwestycja w nowe bloki energetyczne w Opolu i sądzę, że jeśli chodzi o to, to możemy być spokojni – stwierdza prezes WISE.
Problemem pozostaje dalsza przyszłość, kiedy elektroenergetyka będzie musiała zastąpić zdecydowaną większość starzejących się bloków energetycznych (czyli 37 GW mocy) nowymi. Do 2030 roku proces powinien się zakończyć.
– Inwestycje w elektroenergetyce powinny być rozsądne i prowadzić do dywersyfikacji. Nie możemy tak bardzo polegać na węglu, jak do tej pory, nie możemy też inwestować w jedną tylko technologię na wiele lat do przodu. Lepiej poszukać trochę w węglu, trochę w energetyce jądrowej i w odnawialnych źródłach energii z wiatrem na czele – przekonuje szef Instytutu.
Podkreśla, że potrzebne są również rozwiązania prawne, wspierające rozwój energetyki prosumenckiej, czyli umożliwienie osobom prywatnym produkcji energii na własny użytek i odsprzedaż do sieci jej ewentualnej nadwyżki.
– To może w pewnym stopniu ściągnąć trochę ciężar inwestycyjny z dużych spółek. Wtedy nie będziemy musieli obawiać się o przyszłość – wyjaśnia Maciej Bukowski.
Zobacz również: Opodatkowanie wydobycia gazu łupkowego w Polsce