Senat za nowymi dowodami osobistymi od 1 marca 2015 roku
Senat zaakceptował w czwartek przesunięcie - z 1 stycznia na 1 marca 2015 r. - termin wejścia w życie przepisów, na mocy których będzie można składać wnioski o wydanie nowego dowodu osobistego w dowolnej gminie na terenie kraju.
Za ustawą wraz z przyjętą poprawką głosowało 59 senatorów, przeciw było 27, jeden senator wstrzymał się od głosu.
Nowela zmienia termin wejścia w życie zmian ustaw o dowodach osobistych, o ewidencji ludności i Prawa o aktach stanu cywilnego. Oznacza to, że do 1 marca 2015 r. nowe wzory dowodów nie będą wydawane. Po 1 stycznia 2015 r. dotychczasowe dowody osobiste zachowają ważność - nie będzie więc konieczności wymiany dokumentów. Odsunięte w czasie - z 1 stycznia na 1 marca 2015 r. - będą także zmiany w prowadzeniu elektronicznej rejestracji aktów urodzeń, małżeństw i zgonów, i udostępnianie ich odpisów w dowolnym USC.
Sprawozdawca projektu senator Janusz Sepioł (PO) argumentował, że przesunięcie wejścia w życiu dowodów wynika m.in. z niedawnych wyborów samorządowych i tego, że w ich wyniku w wielu samorządach są nowe władze. "Po przygodach PKW stajemy się trochę nadwrażliwi" - zaznaczył.
Polecamy serwis: Bezpieczeństwo
Reprezentujący rząd wiceszef MSW Piotr Stachańczyk zapewniał senatorów, że w ostateczności cały system, który ma łączyć dotychczasowe systemy - PESEL, system aktów stanu cywilnego oraz system dowodów osobistych - mógłby ruszyć 1 stycznia. MSW jednak, pomne choćby doświadczeń PKW, postanowiło przygotować system jak najlepiej można. Stąd przesunięcie jego wejście w życie o dwa miesiące, co można zrobić bez kosztów - argumentował. "Ten system jest, te dwa miesiące nie są po to, by go zbudować" - podkreślał Stachańczyk. "Chodzi jedynie o dopięcie go na ostatni guzik, na jaki ma być dopięty" - dodał.
Janusz Sepioł zwrócił jednocześnie uwagę, że w zaakceptowanej zaledwie dzień wcześniej przez Senat ustawie Karta Dużej Rodziny zniesiono opłaty skarbowe dla osób chcących uzyskać tę kartę i w związku z tym pobierających akty urodzenia czy ślubu. Wpisana tam była data 1 stycznia 2015 roku - przypominał.
"Jeżeli tą obecną ustawą te wszystkie rozwiązania wprowadzamy od 1 marca, pozostaje okres dwóch miesięcy, podczas których ci, którzy staraliby się o zaświadczenia w związku z Kartą Dużej Rodziny, musieliby wnosić opłaty. Trochę jest to w sprzeczności z ideą tej karty" - mówił Sepioł.
Stąd przed przyjęciem całości ustawy senatorowie zaakceptowali poprawkę zakładającą, że przez dwa miesiące, do 1 marca 2015, nie będą pobierane opłaty skarbowe od wydawania skróconych aktów stanu cywilnego.
W myśl przepisów, które pierwotnie miały wejść w życie od 1 stycznia przyszłego roku, utworzony miał zostać elektroniczny rejestr dowodów osobistych. Dostęp do niego będą miały urzędy gmin. Dzięki temu wniosek o wydanie dowodu osobistego będzie można złożyć w dowolnej gminie na terenie całego kraju, niezależnie od miejsca zamieszkania. Będzie także możliwość elektronicznego przesłania wniosku o wydanie dowodu.
Do wniosku o wydanie dowodu osobistego należy dołączyć fotografię, która powinna być wykonana nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku. Format i wymiary nowego dowodu osobistego pozostaną takie same jak dotychczas. Natomiast fotografia będzie taka sama jak ta, która obowiązuje w paszportach. Dowód osobisty będzie ważny przez 10 lat od daty wydania, z wyjątkiem dowodu osobistego wydawanego dzieciom poniżej 5. roku życia, który będzie ważny przez 5 lat. Dowód osobisty będzie mógł odebrać w gminie także pełnomocnik.
Nowy wzór dowodu osobistego nie będzie już zawierał informacji o adresie zameldowania, kolorze oczu i wzroście. Nie będzie też zeskanowanego podpisu posiadacza dowodu osobistego.
Podczas czwartkowej debaty senator Jan Maria Jackowski (PiS) piętnował rząd, że ustawa tak późno trafiła do parlamentu. Sejm głosował nad nią zaledwie w środę wieczorem. "Przecież mamy za dwie dwunasta" - mówił.
Zgłosił poprawkę, by przesunąć termin wejścia w życie ustawy nie o dwa miesiące, tylko o rok, od 1 stycznia 2016 roku. Jak tłumaczył, ostatnie problemy z systemami informatycznymi w MSWiA, ZUS czy PKW każą powątpiewać, czy mimo wszystko rządowi uda się wdrożyć ten system uruchomić od 1 marca 2015 roku.
Poza tym, argumentował, w nowych dowodach osobistych ma nie być informacji o zameldowaniu, nie będzie też wzoru podpisu. Tymczasem np. banki zapewne wciąż będą wymagać od obywateli takich informacji. "Nowy dowód osobisty będzie więc źródłem pasma problemów obywateli, będzie im utrudniał życie" - mówił Jackowski. "Po co brać udział w czymś takim?" - pytał.
Przypomniał, że przecież rząd sam wycofuje się z wcześniejszych planów, by znieść obowiązek meldunkowy. To jeszcze jeden argument za poprawką, by opóźnić dowody o rok, bo może w tym czasie rząd po prostu zmieni wzór nowego dowodu osobistego - przekonywał Jackowski.
Na zamieszanie związane z meldunkiem, który z dowodu znika, choć według ostatnich rządowych rekomendacji ma być zachowany, zwracał uwagę także senator Marek Borowski (niez.). "A co z rejestrami wyborców, jak one będą wyglądać?" - pytał.
Stachańczyk przyznał, że zgodnie uchwaloną już kiedyś ustawą obowiązek meldunkowy ma zniknąć z dniem 1 stycznia 2016 roku. Ostatnio jednak, przyznał, rządowy zespół międzyresortowy wypowiedział się przeciw znoszeniu tego obowiązku, choć rekomendacja ta nie jest jeszcze decyzją rządu. Nie można jednak wykluczyć, zaznaczył wiceszef MSW, że będzie kolejna nowelizacja ustawy o ewidencji ludności, która utrzyma obowiązek meldunkowy. "Ale to nie ma związku z dziś rozpatrywaną ustawą, bo ona nie dotyka w żaden sposób daty zniesienia obowiązku meldunkowego" - podkreślił Stachańczyk.
M.in. dlatego sprzeciwił się poprawce Jackowskiego. "Dowód osobisty ma stwierdzać tylko tożsamość i obywatelstwo polskie" - podkreślił wiceszef MSW. Przypominał, że w dawnych książeczkowych dowodach było jeszcze więcej informacji i gdy zmieniano je na karty, były podobne obawy. Tak jak wówczas, także teraz instytucje wymagające od obywateli dowodu będą się musiały po prostu dostosować do nowego wzoru dowodu - mówił Stachańczyk. Senatorowie ostatecznie odrzucili poprawkę Jackowskiego. (PAP)
Zobacz również: Nowe dowody osobiste od 1 marca 2015 roku