Jak wynika z badania Diagnoza Społeczna 2013, jednym z ważnych lub bardzo ważnych powodów, dla których Polacy rezygnują z dzieci są trudności w pogodzeniu pracy i rodzicielstwa, spowodowane brakiem miejsc lub zbyt wysokimi opłatami w żłobkach.
Program „Rodzina 500+” wyznaczył początek zmian w podejściu do rodzin. Kolejne zmiany, z inicjatywy Ministerstwa Rodziny uchwalił parlament w lipcu br. Likwidowane są kolejne bariery utrudniające wychowywanie dzieci. W praktyce chodzi tu m.in. o zapewnienie większej liczby miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3.
70% gmin bez żłobków
W skali całego kraju działa 3,8 tys. instytucji opieki najmłodszymi. Są to żłobki, kluby dziecięce i dzienni opiekunowie. Zapewniają one ponad 100 tys. miejsc opieki. Potrzeby wciąż są ogromne – w ponad 70% gmin w Polsce brakuje jakichkolwiek instytucji opieki nad dziećmi do lat 3.
Zmiany mają na celu nie tylko zwiększyć liczbę miejsc dla maluchów, ale przede wszystkich zapewnić im jak największe bezpieczeństwo.
Chodzi tu m.in. o wprowadzenie wymogu odbycia przez opiekunów co dwa lata szkolenia z pierwszej pomocy. Oprócz tego, kandydaci na opiekunów, dyrektorów żłobka, a także kierujących pracą klubu dziecięcego czy pielęgniarki będą sprawdzeni pod kątem tego, czy nie figurują w bazie danych rejestru publicznego sprawców przestępstw na tle seksualnym. Nowe przepisy przewidują również większy udział rodziców w podejmowaniu decyzji związanych z prowadzeniem żłobka lub klubu dziecięcego, a także zapewnienie im prawa dokonywania kontroli warunków pobytu maluchów w tych placówkach.
Wprowadzono również przepisy regulujące wyżywienie dzieci w żłobkach. To nowa jakość, bo wcześniejsze przepisy nie regulowały kwestii żywienia, wskazując tylko obowiązek zapewnienia wyżywienia w żłobkach oraz higienicznych oraz możliwości higienicznego spożywania posiłków. W konsekwencji posiłki te nie były kontrolowane pod względem zawartości składników odżywczych. Zmiana ma na celu zwiększenie jakości posiłków w żłobkach i klubach dziecięcych oraz zapewnienie kontroli w zakresie żywienia w tych placówkach.
Maluch+
W listopadzie 2015 r. zmieniły się zasady Programu „Maluch+”, dzięki czemu wzrosła liczba tworzonych miejsc dla najmłodszych ze średniej ok. 3 tys. miejsc rocznie do ok. 5,6 tys. miejsc w 2016 r. Od 2018 r. środki na program zwiększą się aż 3-krotnie, czyli ze 150 mln zł do 450 mln zł.
Część tych środków pochodzi z Funduszu Pracy, ponieważ tworzenie miejsc opieki nad małymi dziećmi i ułatwianie godzenia obowiązków rodzinnych z zawodowymi sprzyja aktywizacji zawodowej rodziców. To jest podstawowy cel w przeznaczaniu środków z Funduszu Pracy.
Środki te będą kierowane przede wszystkim do gmin z zastosowaniem następujących wskaźników z lokalnego rynku pracy:
• odsetek bezrobotnych kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka;
• odsetek bezrobotnych w wieku do 30 r.ż.;
• odsetek bezrobotnych w wieku do 49 r.ż.;
• stopa bezrobocia - preferencyjnie będą traktowane gminy o stopie powyżej 150% przeciętnej w kraju.
Rząd dołoży aż 80%
Gminy, w których nie ma żłobków, będą miały gwarancję 80% dotacji do utworzenia żłobka lub klubu dziecięcego. Dzięki większym środkom przeznaczonym na program, również pozostałe gminy mogą liczyć na wyższe dofinansowanie niż w poprzednich latach. Co więcej o środki te będą mogły aplikować powiaty oraz samorządy województwa, które dzięki wprowadzonym zmianom będą mogły od 1 stycznia 2018 prowadzić żłobek czy klub dziecięcy.