Senatorowie we wtorek debatowali o noweli ustaw o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń, o ochronie praw lokatorów, o mieszkaniowym zasobie gminy, a także zmiany Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw.
Jak mówił w Senacie wiceminister inwestycji i rozwoju Kazimierz Smoliński, proponowane zmiany zakładają rezygnację z tworzenia zasobu mieszkań socjalnych, na rzecz mieszkań komunalnych.
Smoliński tłumaczył, że gminy były zobowiązane wydzielić taki zasób, a lokale te zamieszkiwały osoby, których nie stać było na wynajem mieszkania komunalnego. Zdarzały się też przypadki, że sytuacja materialna najemcy mieszkania komunalnego pogorszyła się i gmina miała obowiązek przenieść taką osobę do lokalu socjalnego.
Po wprowadzeniu nowych przepisów - jak wyjaśnił wiceminister - gmina nie będzie musiała eksmitować takiego najemcy, tylko najemca za ten sam lokal zapłaci mniejszy czynsz - socjalny.
Podkreślił, że podobny mechanizm zostanie zastosowany w przypadku poprawy sytuacji materialnej najemcy, np. w związku ze wzrostem dochodów. Wtedy czynsz najemcy zostanie podwyższony do rynkowego. "Jeżeli ktoś będzie chciał ten czynsz płacić, nadal ma prawo zamieszkiwać. Jeżeli uzna, że za ten czynsz rynkowy nie chce zamieszkiwać w tych warunkach - wiadomo warunki w mieszkaniach komunalnych są różne - to zwolni ten lokal" - opisywał.
Zobacz: Zarządzanie nieruchomościami
W związku z tym - jak tłumaczył - po wejściu w życie ustawy wprowadzone zostaną wymogi dla gmin związane ze sprawdzaniem majątku lokatorów. "Gmina będzie miała prawo, nie częściej niż co 2,5 roku, żądać od lokatora przedstawienia swojego stanu majątkowego - czyli zarówno dochodów w postaci PIT-u, jak i oświadczenia majątkowego" - powiedział wiceminister.
"Polacy się bogacą, ich dochody rosną, a gmina nie posiadała żadnego instrumentu, aby takie dochody weryfikować. Ustawa daje taką możliwość, ale tylko w zakresie nowych umów" - zauważył Smoliński.
"Zwiększamy też dofinansowanie z Funduszu Dopłat prowadzonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego na dofinansowanie budowy mieszkań komunalnych. Chcemy tymi dopłatami objąć również remonty - do tej pory gminy dostawały dopłaty tylko na budowę nowych mieszkań" - powiedział Smoliński, dodając, że niektóre lokale ze względu na stan techniczny były wyłączone z zasobu mieszkań komunalnych. "W tej chwili gmina dostanie finansowanie również na remont, czy przebudowę tego typu lokali" - dodał.
Wiceszef w MIiR wskazał, że w myśl noweli "od przyszłego roku będzie tworzona w budżecie państwa rezerwa celowa na to, żeby zwiększać dofinansowanie w Banku Gospodarstwa Krajowego - docelowo jest to ponad 6 mld zł". W 2019 i w 2020 roku ma być to po 500 mln zł, a w latach 2021-2025 rezerwa ta wyniesie po 1 mld zł rocznie.
"Zakładamy, że do 2025 roku te środki powinny wystarczyć na wybudowanie ok. 170 tys. lokali komunalnych" - wskazał, dodając, że w tej chwili właśnie tyle wynosi deficyt mieszkań komunalnych. Zaznaczył, że w tych mieszkaniach będzie mogło zamieszkać nawet pół miliona ludzi.
Powiedział, że "gdyby było bardzo duże zainteresowanie (po stronie gmin - PAP), można będzie robić pewne przesunięcia, by wcześniej to finansowanie uruchomić". Zaznaczył jednak, że będzie to decyzja BGK.
Smoliński dodał, że zwiększone zostaje także dofinansowanie dla gmin przy zakupie mieszkań zakładowych - do tej pory było to 30 proc. W nowelizacji zaproponowano, aby było to 50 proc. "Jest już kilka miast bardzo tym zainteresowanych (...). Dajemy możliwość gminom, aby mogły sprzedać te mieszkania. Do tej pory był zakaz ich sprzedaży" - tłumaczył.
Wskazał, że na "Śląsku są gminy, które jeszcze w tym roku chciałyby skorzystać z możliwości zakupu takich mieszkań". "Myślę, że ok. tysiąca mieszkań będzie mogło zostać kupionych na podstawie znowelizowanej ustawy tylko na Śląsku" - dodał.
Nowe prawo powinno wejść w życie 1 marca 2018 r., z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach – zmiany dotyczące zasad gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy wejdą w życie po 12 miesiącach od daty ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw.
Senatorowie zgłosili do noweli kilka poprawek, wszystkie o charakterze legislacyjnym i doprecyzowującym. (PAP)
autor: Katarzyna Fiuk, Mariusz Polit
edytor: Sonia Sobczyk