Ustawa z 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (dalej: u.o.) przyznała jednostkom samorządu terytorialnego (JST) prawo do emitowania obligacji. Z prawa tego korzysta wiele samorządów. W roku 2011 łączna wartość przeprowadzonych przez nie emisji obligacji komunalnych wyniosła 4,6 mld zł, a zadłużenie z tego tytułu na koniec zeszłego roku wyniosło 14,35 mld zł (dane Fitch Polska).
Zalety obligacji
W porównaniu z tradycyjnym kredytem, emisja obligacji komunalnych ma wiele zalet finansowo-organizacyjnych. Do najważniejszych należy brak obowiązku stosowania ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (dalej: Pzp) do zamówień, których przedmiotem są usługi finansowe związane z emisją, sprzedażą papierów wartościowych związanych z transakcjami mającymi na celu uzyskanie dla zamawiającego środków pieniężnych lub kapitału (art. 4 ust. 3 lit. j Pzp).
Nie oznacza to jednak, że samorządy wybierają agenta emisji (bank lub dom maklerski przeprowadzający emisję obligacji) bez żadnych procedur. Najczęściej przeprowadzają postępowanie konkursowe według opracowanych przez siebie zasad w celu uzyskania najkorzystniejszych warunków finansowych i organizacyjnych przeprowadzenia emisji.
Kolejną zaletą jest to, że emisja obligacji jest instrumentem elastycznym, można dopasować terminy i kwoty pozyskiwanych środków do potrzeb danego projektu realizowanego przez samorząd, np. dzieląc je na transze. Najczęściej emisja obligacji nie musi być zabezpieczana przez samorząd, gdyż podmiotem uwiarygadniającym emisję jest sam emitent – gmina, powiat lub województwo.
Ponadto, w przypadku emisji obligacji przychodowych kwota emisji nie jest wliczana do ustawowego limitu zadłużenia samorządu emitującego obligacje.
Ważne jest także to, że koszt pozyskania finansowania z emisji obligacji i z zaciągniętego kredytu jest porównywalny, a możliwość przeprowadzenia negocjacji w trakcie wyboru banku-agenta emisji zwiększa szansę na uzyskanie korzystnej dla samorządu wysokości marży.
Przeprowadzenie emisji
W procesie przygotowania i przeprowadzenia emisji obligacji komunalnych podstawową rolę odgrywa uchwała organu stanowiącego JST o wyrażeniu woli emisji obligacji komunalnych oraz ustaleniu zasad ich zbywania, nabywania i wykupu, stanowiąca propozycję nabycia obligacji w rozumieniu art. 9 ust. 3 u.o. Uchwała ta nie powoduje jednak z chwilą jej podjęcia skutków prawnych o charakterze zobowiązaniowym, jest jedynie formalnym upoważnieniem dla organu wykonawczego JST do zaciągnięcia długu na warunkach określonych w uchwale.
Więcej w Gazecie Samorządu i Administracji - Zamów prenumeratę >>