Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki w sprawie w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli będzie od 1 września 2022 r. regulowało:
1) sposób odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela;
2) tryb działania komisji wydającej opinię o przeprowadzonych zajęciach, o której mowa w art. 9fa ust. 8 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, zwanej dalej „ustawą”;
3) wzór opinii o przeprowadzonych zajęciach, o której mowa w art. 9fa ust. 8 ustawy;
4) rodzaj dokumentacji załączanej do wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego lub postępowania kwalifikacyjnego;
5) zakres wymagań, o których mowa w art. 9b ust. 1 pkt 5 i ust. 1a pkt 4 ustawy;
6) tryb działania komisji egzaminacyjnych i komisji kwalifikacyjnych;
7) wzory zaświadczeń o zdaniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną lub uzyskaniu akceptacji komisji kwalifikacyjnej oraz wzory aktów nadania stopni awansu zawodowego.
Przygotowanie do odbywania zawodu nauczyciela
W trakcie odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, a także dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela, nauczyciel m.in.:
1) poznaje organizację, zadania i zasady funkcjonowania szkoły;
2) prowadzi powierzone mu zajęcia i uczestniczy w pracach związanych z realizacją zadań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych i innych statutowych zadań szkoły wynikających z potrzeb szkoły i środowiska lokalnego;
3) uczestniczy jako obserwator w zajęciach prowadzonych przez mentora lub innego nauczyciela;
4) doskonali kompetencje w związku z wykonywanymi obowiązkami, w szczególności w zakresie kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych;
6) dokonuje ewaluacji własnej pracy i wykorzystuje jej wyniki do doskonalenia dalszej pracy;
7) dzieli się wiedzą z innymi nauczycielami w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego.
Dyrektor szkoły zapewnia wsparcie nauczycielowi odbywającemu przygotowanie do zawodu nauczyciela i dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela w realizacji jego obowiązków oraz doskonaleniu wiedzy i umiejętności, w szczególności zapewnia nauczycielowi warunki do udziału w formach doskonalenia zawodowego oraz korzystania z pomocy merytorycznej i metodycznej biblioteki pedagogicznej, poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej placówki działającej w systemie oświaty.
Opinia komisji o przeprowadzonych zajęciach
Komisja wydająca opinię o przeprowadzonych zajęciach, po przeprowadzeniu przez nauczyciela zajęć:
1) omawia z nauczycielem te zajęcia, odnosząc się do umiejętności nauczyciela, w szczególności w zakresie elastycznego reagowania na zmieniającą się sytuację na zajęciach, kultury osobistej oraz komunikacji werbalnej i pozawerbalnej między uczniem a nauczycielem;
2) przeprowadza z nauczycielem rozmowę dotyczącą zastosowanych przez nauczyciela metod i form pracy oraz indywidualizacji nauczania, w trakcie której nauczyciel wykonuje zadanie wskazane przez komisję z użyciem narzędzi multimedialnych, o ile narzędzia takie nie były wykorzystane w trakcie tych zajęć.
Każdy z członków komisji ocenia przeprowadzone przez nauczyciela zajęcia według kryteriów:
1) poprawność merytoryczna zajęć;
2) poprawność zastosowanych metod i form pracy;
3) indywidualizacja nauczania;
4) realizacja celów zajęć;
5) umiejętności posiadane przez nauczyciela, w szczególności w zakresie elastycznego reagowania na zmieniającą się sytuację na zajęciach, kultury osobistej oraz komunikacji werbalnej i pozawerbalnej między uczniem a nauczycielem.
Każdy z członków komisji ocenia spełnienie przez nauczyciela kryteriów przyznając łącznie za wszystkie kryteria punkty według skali od 0 do 10.
Na podstawie liczby punktów przyznanych przez poszczególnych członków komisji oblicza się średnią arytmetyczną punktów.
Komisja podejmuje rozstrzygnięcia w obecności co najmniej 2/3 składu swoich członków.
Nauczyciel uzyskał pozytywną opinię o przeprowadzonych zajęciach, jeżeli średnia arytmetyczna otrzymanych punktów wynosi co najmniej 5.
Wniosek o podjęcie postępowania egzaminacyjnego
Do wniosku o podjęcie postępowania egzaminacyjnego dołącza się m.in.:
1) kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe poświadczone przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem;
2) zaświadczenie dyrektora szkoły zawierające informację o odbyciu przez nauczyciela przygotowania do zawodu nauczyciela, wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć w okresie odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, wraz ze wskazaniem wszystkich szkół, w których nauczyciel odbywał przygotowanie do zawodu nauczyciela;
3) kopię karty oceny pracy zawierającą ocenę, o której mowa w art. 9b ust. 1 pkt 3 ustawy, poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem;
4) kopię pozytywnej opinii o przeprowadzonych zajęciach, o której mowa w art. 9fa ust. 8 ustawy, poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem.
Wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego
Do wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego dołącza się m.in.:
1) kopie dokumentów potwierdzających posiadane kwalifikacje zawodowe i kopię aktu nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, poświadczone przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem;
2) zaświadczenie dyrektora szkoły zawierające:
a) informację o wymiarze zatrudnienia nauczyciela i nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć, w okresie, o którym mowa w art. 9ca ust. 6 albo 7 ustawy, a w przypadku nieuzyskania akceptacji komisji kwalifikacyjnej – także w okresie, o którym mowa w art. 9g ust. 8 ustawy, wraz ze wskazaniem wszystkich szkół, w których nauczyciel pracował,
b) w przypadku nauczyciela spełniającego warunek, o którym mowa w art. 9ca ust. 7 ustawy – także informację o przyczynie skrócenia okresu pracy w szkole;
3) kopię karty oceny pracy zawierającą ocenę, o której mowa w art. 9b ust. 1a pkt 3 ustawy, poświadczoną przez dyrektora szkoły za zgodność z oryginałem;
4) opis i analizę sposobu realizacji wymagań, o których mowa w § 8 ust. 1, wraz ze wskazaniem w szczególności uzyskanych efektów, podpisane przez nauczyciela czytelnym podpisem; dokument obejmuje nie więcej niż 4 strony w formacie A4.
Egzamin na stopień nauczyciela mianowanego
Zakres wymagań dotyczących wiedzy i umiejętności niezbędnych do efektywnego realizowania obowiązków nauczyciela, których spełnianie jest sprawdzane przez komisję egzaminacyjną podczas egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego, obejmuje:
1) znajomość przepisów prawa dotyczących organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał przygotowanie do zawodu nauczyciela;
2) umiejętność prowadzenia zajęć w sposób zapewniający właściwą realizację statutowych zadań szkoły, w szczególności realizację podstawy programowej;
3) umiejętność rozpoznawania potrzeb uczniów i indywidualizowania nauczania;
4) umiejętność stosowania w pracy wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki;
5) znajomość środowiska uczniów oraz umiejętność uwzględniania w swojej pracy problematyki środowiska lokalnego i współczesnych problemów społecznych i cywilizacyjnych;
6) umiejętność korzystania w pracy, zwłaszcza w trakcie prowadzonych zajęć, z narzędzi multimedialnych i informatycznych.
Wymagania na stopień nauczyciela dyplomowanego
Zakres wymagań dotyczących realizowania zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty oraz ich efektów, których spełnianie jest sprawdzane przez komisję kwalifikacyjną w postępowaniu kwalifikacyjnym na stopień nauczyciela dyplomowanego, o których mowa w art. 9b ust. 1a pkt 4 ustawy, obejmuje:
1) doskonalenie warsztatu pracy, w tym w zakresie stosowania technologii informacyjnej i komunikacyjnej, oraz pogłębianie wiedzy i umiejętności w celu podnoszenia jakości pracy szkoły;
2) umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie:
a) zajęć otwartych, w szczególności dla nauczycieli odbywających przygotowanie do zawodu, lub
b) zajęć w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć dla nauczycieli;
3) umiejętność wykorzystywania w pracy metod aktywizujących ucznia oraz narzędzi multimedialnych i informatycznych sprzyjających procesowi uczenia się;
4) realizację co najmniej jednego z następujących zadań:
a) wykonywanie zadań mentora, opiekuna praktyk pedagogicznych, społecznego kuratora sądowego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, rzeczoznawcy do spraw podręczników, konsultanta Centrum Edukacji Artystycznej, wolontariusza wykonującego świadczenia na rzecz stowarzyszenia lub innej organizacji, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły, instruktora harcerstwa lub innych zadań służących podniesieniu jakości pracy szkoły lub wykonywanych na rzecz dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi lub zagrożonych wykluczeniem społecznym,
b) opracowanie i wdrożenie innowacji lub działań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych z oświatą, w tym podejmowanie działań w ramach realizowanego w szkole eksperymentu pedagogicznego,
c) opracowanie podręcznika lub autorskiej pracy z zakresu oświaty lub rozwoju dziecka opublikowanej w czasopiśmie branżowym lub w formie innej zwartej publikacji,
d) prowadzenie cyklicznych zajęć szkoleniowych dla nauczycieli lub rodziców uczniów, o ile nie należą one do obowiązków nauczyciela,
e) przeprowadzanie i analizowanie badań naukowych z zakresu oświaty, w szczególności związanych ze specyfiką i potrzebami szkoły, oraz wykorzystywanie wyników tych badań do podnoszenia jakości pracy szkoły.