Kontrola skarbowa wykonywana jest dla zapewnienia skuteczności wykonywania zobowiązań podatkowych i innych należności stanowiących dochód budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych. Celem kontroli skarbowej jest również badanie zgodności z prawem gospodarowania mieniem innych państwowych osób prawnych oraz zapobieganie i ujawnianie przestępstw określonych w art. 228-231 Kodeksu karnego popełnianych przez osoby zatrudnione lub pełniące służbę w jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.
Kontrola skarbowa realizowana jest zasadniczo w dwóch formach:
- postępowaniu kontrolnym,
- wywiadzie skarbowym.
Zakres kontroli skarbowej został szczegółowo określony w art. 2 ustawy o kontroli skarbowej.
Kontrola skarbowa - postępowanie kontrolne
Kontrola skarbowa prowadzona jest, co do zasady, zgodnie z planem kontroli. Kontrola skarbowa może być również prowadzona poza planem kontroli, w oparciu o uzyskane informacje lub materiały albo przeprowadzone analizy. Plany kontroli ustalają dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej stosownie do zadań określonych przez Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej.
Wszczęcie postępowania kontrolnego następuje wyłącznie z urzędu w formie postanowienia. Datą wszczęcia postępowania kontrolnego jest dzień doręczenia kontrolowanemu postanowienia o wszczęciu postępowania kontrolnego.
Organ kontroli skarbowej może w ramach prowadzonego postępowania kontrolnego przeprowadzić kontrolę podatkową. Kontrola podatkowa jest prowadzona na podstawie imiennego upoważnienia udzielonego przez organ kontroli skarbowej. Wszczęcie kontroli podatkowej następuje przez doręczenie kontrolowanemu upoważnienia do jej przeprowadzenia. Czynności kontrolne przeprowadza inspektor wraz upoważnionymi pracownikami, po okazaniu legitymacji służbowych i znaków identyfikacyjnych. W czynnościach kontrolnych mogą uczestniczyć osoby uprawnione na podstawie ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych, w tym także przedstawiciele organów Unii Europejskiej oraz, w zakresie realizacji wspólnych programów finansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, przedstawiciele innych państw.
Kontrola podatkowa może być wszczęta po okazaniu legitymacji służbowych i znaków identyfikacyjnych oraz doręczeniu postanowienia o wszczęciu postępowania kontrolnego. W takim przypadku upoważnienie do przeprowadzenia kontroli podatkowej doręcza się bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 dni od dnia wszczęcia kontroli.
Zobacz serwis: Podatki i opłaty
Organ kontroli skarbowej kończy postępowanie kontrolne decyzją lub wynikiem kontroli.
Kontroli skarbowej podlegają:
1) zobowiązani do świadczeń pieniężnych na rzecz Skarbu Państwa lub państwowych funduszy celowych;
2) wydatkujący, przekazujący i otrzymujący środki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4;
3) zobowiązani do wywiązywania się z warunków, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 5;
4) władający i zarządzający mieniem państwowym;
5) spółki z udziałem Skarbu Państwa, podmioty wykorzystujące mienie przekazane przez Skarb Państwa oraz sprywatyzowane mienie Skarbu Państwa;
6) beneficjenci poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa oraz podmioty, za które Skarb Państwa poręczył lub gwarantował;
7) osoby zatrudnione lub pełniące służbę w jednostkach organizacyjnych administracji celnej, podatkowej oraz kontroli skarbowej podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w tym w urzędzie obsługującym tego ministra, zobowiązane do składania oświadczeń o stanie majątkowym;
8) podmiot przekazujący środki własne do budżetu Unii Europejskiej.
Kontroli skarbowej podlegają także płatnicy i inkasenci podatków stanowiących dochód budżetu państwa, a także innych należności pieniężnych budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych.
Kontrola skarbowa - wywiad skarbowy
Czynności wywiadu skarbowego obejmują swym zakresem:
- uzyskiwanie,
- gromadzenie,
- przetwarzanie i
- wykorzystywanie
informacji o dochodach, obrotach, rzeczach i prawach majątkowych podmiotów podlegających kontroli skarbowej w celu wykonania zadań, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 - 3, pkt 12, 14 i 14b oraz w ust. 2 ustawy z 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej.
Podziel się swoimi doświadczeniami na Forum.
Ponadto wywiad skarbowy może uzyskiwać, gromadzić, przetwarzać i wykorzystywać informacje o podmiotach, co do których zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa skarbowego, o którym mowa w art. 107 § 1 Kodeksu karnego skarbowego, w celu wykonywania zadania, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o kontroli skarbowej.
Czynności wywiadu skarbowego mogą być prowadzone w formie czynności operacyjno– rozpoznawczych, w tym umożliwiających uzyskiwanie informacji oraz utrwalanie śladów i dowodów w sposób niejawny. Czynności wywiadu skarbowego wykonują pracownicy wywiadu skarbowego zatrudnieni w Ministerstwie Finansów i urzędach kontroli skarbowej.
Przy wykonywaniu swych zadań wywiad skarbowy współdziała z organami, służbami i instytucjami państwowymi, w tym z Policją, Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralnym Biurem Antykorupcyjnym, Strażą Graniczną, Służbą Celną.
Podstawa prawna:
- Ustawa z 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r., nr 8, poz. 65).
Źródło: MF