Skarga konstytucyjna to środek prawny przewidziany w polskim prawie jako impuls do usuwania z systemu prawa norm prawnych niezgodnych z Konstytucją. Jest to jednak szczególny środek przysługujący każdemu, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone.
Skargę konstytucyjną można wnieść po wyczerpaniu drogi prawnej, w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia.
Skargę konstytucyjną może dla skarżącego sporządzić wyłącznie adwokat lub radca prawny. W razie niemożliwości poniesienia kosztów pomocy prawnej skarżący może zwrócić się do sądu rejonowego właściwego dla jego miejsca zamieszkania o ustanowienie dla niego adwokata lub radcy prawnego z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej.
Skarga poza wymogami dotyczącymi pisma procesowego powinna zawierać:
- dokładne określenie ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ orzekł ostatecznie o wolności lub prawach albo obowiązkach określonych w Konstytucji i w stosunku do którego skarżący domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją,
- wskazanie jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jakim zakresie zdaniem skarżącego zostały naruszone,
- uzasadnienie skargi z dokładną analizą stanu faktycznego.
Do skargi konstytucyjnej należy dołączyć:
- pełnomocnictwo do sporządzenia skargi konstytucyjnej (w przypadku skargi sporządzonej przez pełnomocnika z urzędu należy dołączyć kopię postanowienia sądu rejonowego o ustanowieniu takiego pełnomocnika oraz decyzji organu samorządu adwokackiego lub radcowskiego wyznaczającą konkretnego adwokata lub radcę prawnego pełnomocnikiem z urzędu);
- w przypadku osób prawnych - aktualny wyciąg ze stosownego rejestru;
- kopię orzeczenia organu władzy publicznej, z którego wydaniem skarżący łączy naruszenie przysługujących mu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym;
- kopię orzeczeń wydanych w związku z wyczerpaniem przez skarżącego przysługujących mu środków odwoławczych lub środków zaskarżenia, łącznie z orzeczeniem wydanym przez organ pierwszej instancji.
Skarga konstytucyjna jest wolna od opłat sądowych.
Trybunał Konstytucyjny rozpoznaje tylko takie skargi konstytucyjne, które związane są z naruszeniem praw lub wolności określonych w Konstytucji RP, z wyłączeniem spraw określonych w art. 56 Konstytucji (uzyskanie przez cudzoziemców prawa azylu lub statusu uchodźcy).
Skarga podlega wstępnemu rozpoznaniu. Jeśli w wyniku analizy sędzia Trybunału stwierdzi, że wniosek jest oczywiście bezzasadny lub braki formalne (pomimo wezwania do usunięcia) nie zostały usunięte – wydaje postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu. Na postanowienie to przysługuje zażalenie w terminie 7 dni do Trybunału. Trybunał uwzględniając zażalenie kieruje sprawę do rozpoznania.
Rozpoznając sprawę Trybunał może wydać postanowienie tymczasowe o zawieszeniu lub wstrzymaniu wykonania orzeczenia w sprawie, której skarga dotyczy, jeżeli wykonanie wyroku mogłoby spowodować skutki nieodwracalne z dużym uszczerbkiem dla skarżącego lub gdy przemawia za tym ważny interes publiczny.
W posiedzeniu przed Trybunałem uczestnikami są:
- skarżący,
- organ, który wydał zakwestionowany akt normatywny,
- Prokurator Generalny,
- Rzecznik Praw Obywatelskich – jeśli zgłosił swój udział.
Konsekwencją uwzględnienia skargi przez Trybunał jest utrata przez dany przepis mocy obowiązującej. Zaskarżony przepis traci moc w dniu opublikowania w Dzienniku Ustaw wyroku Trybunału. Dalszą, cywilnoprawną konsekwencją takiego rozstrzygnięcia jest powstanie roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej przez wydanie aktu normatywnego.
Źródło: www.forum.prawnikow.pl