Komisja Europejska przedstawiła wnioski w sprawie uproszczonych programów finansowania, które mają ułatwić utworzenie unijnego obszaru sprawiedliwości. W ramach tych programów wspierane będą działania UE mające na celu usprawnienie współpracy europejskiej w dziedzinie prawa cywilnego i karnego, umożliwienie mieszkańcom bardziej skutecznego korzystania z praw przysługujących im jako obywatelom Unii oraz szerzenie równości. Powyższe działania pomogą wzmocnić wysiłki, jakie podejmuje Unia, by zwalczać przestępczość, rozwiązać problem dotyczący popytu na narkotyki i ich podaży oraz chronić prawa ludzi (na przykład osób skazanych lub ofiar przestępstw) w trakcie postępowań karnych. Dwa nowe programy stanowią znaczne uproszczenie w porównaniu z tymi obecnie realizowanymi, ponieważ zakładają mniej formalności, a ponadto będzie można nimi bardziej efektywnie zarządzać. Okres realizacji zaplanowany jest na lata 2014 – 2020, a wnioskowany budżet wynosi 803 mln euro.
Zobacz: Konsument i przedsiębiorca w europejskiej sieci
„Traktat lizboński wyposażył Komisję w narzędzia, dzięki którym może ona więcej dokonać na rzecz sprawiedliwości, praw oraz obywatelstwa. Komisja przedstawia konkretne wnioski dotyczące ochrony praw obywateli”, oświadczyła Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości. „Ale same przepisy nie wystarczą. Musimy uświadomić obywatelom ich prawa, zapewnić prawnikom narzędzia umożliwiające stosowanie przepisów unijnych oraz prowadzić wymianę informacji na temat rozwiązań politycznych. Wspomniane dwa nowe programy mają na celu poprawę dostępu obywateli do wymiaru sprawiedliwości oraz upowszechnianie ich praw. Przyczynią się one do usprawnienia współpracy sądowej, zapewnienia szkoleń dla sędziów, prokuratorów oraz innych przedstawicieli środowiska prawniczego, do zwalczania nielegalnego handlu narkotykami oraz udzielania wsparcia ofiarom przestępstw, jak również szerzenia równości płci i praw osób niepełnosprawnych. Pomogą nam urzeczywistnić obszar sprawiedliwości i praw obejmujący całą Unię.”
Proponowane programy „Wymiar sprawiedliwości” oraz „Prawa i obywatelstwo” przyczynią się do konsolidacji realizowanych obecnie sześciu programów finansowania w obszarze wymiaru sprawiedliwości i praw. Środki z programów zostaną przeznaczone na wspieranie wysiłków Komisji na rzecz utworzenia skutecznego unijnego obszaru sprawiedliwości z naciskiem na działania gwarantujące większą wartość dodaną na poziomie Unii.
Program „Sprawiedliwość”, którego budżet wynosi 416 mln euro, ma na celu zagwarantowanie skutecznego stosowania przepisów związanych z wymiarem sprawiedliwości w sprawach cywilnych i karnych. Zapewni on obywatelom oraz przedsiębiorstwom odpowiedni dostęp do wymiaru sprawiedliwości w transgranicznych postępowaniach sądowych. Z jego środków będzie wspierana prowadzona przez Unię walka z narkotykami i przestępczością.
Program „Prawa i obywatelstwo”, którego budżet sięga 387 mln euro, przyczyni się do większej skuteczności praw i swobód jednostki w praktyce poprzez upowszechnianie wiedzy na ich temat i bardziej spójne stosowanie na terenie całej Unii. Będzie on także służyć promowaniu praw dzieci, zasad niedyskryminacji (ze względu na rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub przekonania, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną) oraz równości kobiet i mężczyzn (w tym projektów, których celem jest zwalczanie przemocy wobec kobiet i dzieci).
Aby osiągnąć opisane wyżej cele, wspomniane nowe programy będą wspierały następujące działania:
- prowadzenie szkoleń dla sędziów i prawników w całej Europie z zakresu stosowania unijnych przepisów prawnych i praw w praktyce (zob. także IP/11/1021);
- wzmocnienie współpracy unijnej w obszarze wymiaru sprawiedliwości i praw poprzez tworzenie sieci prawników, organizacji pozarządowych oraz osób odpowiedzialnych za kształtowanie polityki Unii;
- zapewnienie obywatelom i przedsiębiorstwom praktycznych narzędzi umożliwiających korzystanie z ich praw oraz ułatwiających dostęp do wymiaru sprawiedliwości, na przykład za pomocą portalu European e-Justice;
- prowadzenie kampanii informacyjnych zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym, mających na celu szerzenie wiedzy na temat praw obywatelskich zagwarantowanych w ustawodawstwie unijnym oraz ułatwienie ich stosowania w praktyce.
Anna Sergiej/ Źródło: KE