Stowarzyszenie zwróciło się do Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej w postaci danych dotyczących „ilości orzeczeń NSA począwszy od 1 stycznia 2004 r. do 24 listopada 2014 r. stwierdzających nieważność postępowania sądowego na podstawie art. 183 § 2 pkt 2 p.p.s.a. z uwagi na brak zdolności sądowej i procesowej stowarzyszenia zwykłego.”
W rezultacie rozpoznania złożonego wniosku, z uwagi na ilość oraz konieczność dokonania szeregu czynności wymagających dużego nakładu pracy, połączonych z wysiłkiem intelektualnym, powodującymi dezorganizację bieżącej pracy Sądu, Prezes NSA zakwalifikował żądaną informację jako informację przetworzoną. Podał, że żądaną informację posiada, ale nie w żądanej postaci. Jej precyzyjne udostępnienie nie jest możliwe bez pozyskania stosownych danych z akt sądowych. Wskazał przy tym także, że w NSA nie są, co do zasady, przygotowywane zestawienia i wyliczenia przy zastosowaniu kryterium zawartego w złożonym wniosku.
Zgodnie z zaprezentowanym w tej sprawie stanowiskiem, przetworzenie informacji jest zebraniem lub zsumowaniem, często na podstawie różnych kryteriów, pojedynczych wiadomości, które są w posiadaniu podmiotu obowiązanego. Wiadomości te mogą być ze sobą w różny sposób powiązane i mogą występować w różnej formie np. pisemnej, elektronicznej. Przetworzenie jest równoznaczne z koniecznością przeprowadzenia przez podmiot obowiązany czynności analitycznych, których końcowym efektem jest nowy dokument.
Zgodnie z przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej, prawo do uzyskania informacji publicznej przetworzonej uzależnione jest od wykazania istnienia szczególnie istotnego interesu publicznego (art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy).
W związku z tym, że Stowarzyszenie na etapie wniosku nie wykazało powodów, dla których spełnienia jego żądania byłoby szczególnie istotne dla interesu publicznego, bo wtedy jeszcze nie musiało, Prezes NSA poinformował wnioskodawcę o konieczności wykazania takiego interesu. Z uwagi na nie wykazanie szczególnie istotnego interesu publicznego uzasadniającego uzyskanie wnioskowanych informacji, Prezes NSA wydał decyzję o odmowie udostepnienia informacji.
Decyzję niniejszą Stowarzyszenie zaskarżyło do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który w wydanym wyroku podzielił stanowisko Prezesa NSA, iż wniosek dotyczył informacji publicznej przetworzonej.
Zobacz: Postępowanie administracyjne
Od powyższego wyroku Stowarzyszenie złożyło skargę kasacyjną do NSA. Formułując szereg różnego rodzaju zarzutów, Stowarzyszenie podnosiło m.in., że nie zgadza się z przyjętą w zaskarżonym wyroku tezą, jakoby wnioskowana przez niego informacja publiczna miała charakter przetworzony. W ocenie tego wnioskodawcy, wnioskowana informacja nie stanowi jakiegoś szczególnego opracowania, a do jej szybkiego i sprawnego pozyskania wystarczające są systemy informatyczne pozostające w dyspozycji organu. Zdaniem wnioskodawcy, na podstawie Centralnej Bazy Orzeczeń i Informacji o Sprawach można określić liczbę orzeczeń, które zapadły na określonej podstawie prawnej.
Uzasadniając występowanie w sprawie szczególnie istotnego interesu publicznego Stowarzyszenie wskazywało na konieczność ustalenia źródła i przebiegu zachodzącej zmiany linii orzeczniczej sądów administracyjnych w zakresie sposobu reprezentacji oraz legitymacji stowarzyszeń zwykłych. W ocenie wnioskodawcy, uzyskanie żądanej informacji „pozwoliłoby mu na ustalenie, czy ma do czynienia z utrwalonym rozumieniem przepisów, które mogłoby stać się przedmiotem skargi konstytucyjnej w związku z naruszeniem prawa skarżącego do informacji publicznej.”
W rezultacie rozpoznania sprawy, za chybione Naczelny Sąd Administracyjny uznał wszystkie zarzuty formułowane przez Stowarzyszenie w złożonej skardze kasacyjnej. Ustosunkowując się po kolei do każdego z zarzutów NSA wskazał przede wszystkim, iż WSA w Warszawie trafnie ocenił, że żądana przez Stowarzyszenie informacja publiczna ma charakter informacji przetworzonej.
Wynika to z faktu, że dla wygenerowania precyzyjnej informacji o liczbie spraw w okresie od 1 stycznia 2004 r. do 24 listopada 2014 r., w których NSA stwierdził nieważność postepowania sądowego ze względu na brak zdolności sądowej lub zdolności procesowej stowarzyszenia zwykłego, konieczne jest podjęcie szeregu, niekiedy skomplikowanych czynności, wymagających znacznego nakładu pracy. W ocenie Sądu, podjęcie tych czynności nie gwarantuje także, że uzyskany w ten sposób wynik będzie uwzględniał wszystkie orzeczenia, których podstawą był wspomniany art. 183 § 2 pkt 2 p.p.s.a.
NSA podkreślił, iż ani papierowe urządzenia ewidencyjne, ani urządzenia informatyczne pozostające do dyspozycji NSA nie zawierają informacji pozwalających odpowiedzieć na wniesiony wniosek. Udzielenie wyczerpującej odpowiedzi na ten konkretny wniosek wiązać musiałoby się z koniecznością szerokich analiz papierowych akt poszczególnych spraw administracyjnych, co wymaga dodatkowego nakładu pracy, niezbędnego do znalezienia poszukiwanych danych. W ocenie Sądu, na tym nie kończyłyby się działania związane z udzieleniem odpowiedzi na złożony wniosek, gdyż następnie trzeba by przeanalizować orzeczenia zapadłe na kanwie każdej ze sprawy, aby odnaleźć te, których podstawę rozstrzygnięcia stanowił art. 183 § 2 pkt 2 p.p.s.a. W wyniku tak przeprowadzonych operacji powstałaby nowa jakościowo informacja publiczna.
W ocenie NSA, nie stanowi także przesłanki istnienia szczególnie istotnego interesu publicznego wskazywanie argumentów o konieczności ustalenia określonej linii orzeczniczej na potrzeby złożenia ewentualnej skargi konstytucyjnej. Zamiar wystąpienia z określonym środkiem prawnym do sądu w prywatnej sprawie nie uzasadnia bowiem takiego interesu.
Omówiony wyrok wpisuje się w, jak dotąd jednolicie, prezentowane stanowisko sądów administracyjnych w zakresie definiowania pojęcia informacji publicznej o charakterze przetworzonym.
Joanna Kostrzewska
radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w prawie administracyjnym ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego
Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu
www.ziemski.com.pl
Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl