Instytucję kontrasygnaty skarbnika (głównego księgowego budżetu) regulują przepisy:
• ustawy o finansach publicznych, a także
• ustawy o samorządzie gminnym.
Podstawowy zakres regulacji w zakresie kontrasygnaty skarbnika odpowiada przepisom ustawy o finansach publicznych dotyczącym kontrasygnaty głównego księgowego.
Przeczytaj: Kontrasygnata głównego księgowego – jak uchronić się przed poniesieniem odpowiedzialności?
Przepisy ustawy o samorządzie gminnym zawierają natomiast dodatkowe regulacje odnośnie do kontrasygnaty skarbnika (głównego księgowego budżetu).
Skarbnik dokonując kontrasygnaty potwierdza rzetelność dokumentu, legalność i prawidłowość dokumentowania operacji gospodarczej oraz to, że operacja ta została ujęta w budżecie i są środki finansowe na jej zrealizowanie.
Redakcja poleca: VAT w samorządach (książka)
Podpis ten jest dowodem dokonania przez skarbnika wstępnej kontroli i potwierdzeniem, że jednostka posiada środki finansowe na uregulowanie zobowiązania. Jest on również wyrazem realizacji przez skarbnika obowiązku dbałości o prawidłowe gospodarowanie środkami budżetowymi.
Kontrasygnata skarbnika wobec oświadczenia woli
Kontrasygnata skarbnika jest warunkiem skuteczności prawidłowo złożonego oświadczenia woli jednostki samorządu terytorialnego.
Oświadczenie woli bez kontrasygnaty jest wprawdzie ważne, lecz nie wywoła skutków prawnych. Czynność prawna dokonana bez kontrasygnaty dotknięta jest bezskutecznością zawieszoną, a jej skuteczność uzależniona jest od ziszczenia określonego warunku.
Konwalidację oświadczenia woli powoduje późniejsze udzielenie kontrasygnaty przez skarbnika. Brak kontrasygnaty nie czyni bowiem czynności prawnej nieważną, lecz pozbawia ją skuteczności, co oznacza, że może ona ulec konwalidacji poprzez późniejsze udzielenie kontrasygnaty.
Kontrasygnata skarbnika wobec umowy
Umowa pozbawiona kontrasygnaty skarbnika jest bezskuteczna i jako taka nie wiąże stron.
Sankcję nieważności czynności prawnej przewiduje art. 262 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym czynności prawne polegające na:
• zaciąganiu kredytów i pożyczek,
• udzielaniu pożyczek, poręczeń i gwarancji oraz
• emisji papierów wartościowych,
wymagają dla swej ważności kontrasygnaty skarbnika jednostki samorządu terytorialnego.
Kontrasygnata skarbnika oznacza akceptację legalności tych czynności. Skarbnik, który odmówi kontrasygnaty, dokonuje jej na pisemne polecenie przewodniczącego zarządu jst, chyba że wykonanie polecenia stanowiłoby przestępstwo albo wykroczenie. W takim przypadku na skarbniku spoczywa obowiązek powiadomienia o tym organu stanowiącego jst oraz regionalnej izby obrachunkowej.
Zobacz serwis: Pracownicy
Kontrasygnata skarbnika gminy
Kontrasygnata skarbnika gminy lub osoby przez niego upoważnionej decyduje o skuteczności czynności prawnej mogącej spowodować powstanie zobowiązań pieniężnych, której stroną jest gmina.
Skarbnik, który odmówił kontrasygnaty, ma jednak obowiązek dokonania jej, na pisemne polecenie zwierzchnika, z powiadomieniem o tym rady gminy oraz regionalnej izby obrachunkowej.
Kontrasygnata skarbnika powiatu
Skuteczność czynności prawnych powiatu, mogących spowodować powstanie zobowiązań majątkowych, również zależy od kontrasygnaty skarbnika jst lub osoby przez niego upoważnionej.
Kontrasygnata stanowi potwierdzenie (gwarancję), że jednostka dysponuje środkami finansowymi potrzebnymi do wykonania zaciągniętego zobowiązania. Oznacza także akceptację skarbnika (głównego księgowego budżetu) odnośnie do legalności dokonywanych czynności.
Z powołanych przepisów samorządowych ustaw ustrojowych wynika, że:
• kontrasygnata nie jest wymagana, jeżeli czynność prawna dotyczy zobowiązania o charakterze niepieniężnym;
• czynność prawna nie musi rodzić takiego zobowiązania już z chwilą jej zawarcia; kontrasygnata jest wymagana również wtedy, gdy czynność prawna może doprowadzić do powstania takiego zobowiązania dopiero w przyszłości.
Wymóg kontrasygnaty obejmuje także umowy przedwstępne, jak i umowy, których skutkiem - w razie niewykonania zobowiązania niepieniężnego - może być powstanie zobowiązania pieniężnego (np. zapłata kary umownej).
Kontrasygnata skarbnika województwa
Główny księgowy województwa nie jest umocowany do reprezentowania gminy na zewnątrz i do składania w imieniu samorządu województwa oświadczeń woli. Kontrasygnata oznacza zatem jedynie potwierdzenie, że stan finansów województwa gwarantuje możliwość wykonania zobowiązań wynikających z umowy.
Zobacz również Forum.
Podstawa prawna:
• Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 157, poz. 1240 ze zm.),
• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r., nr 142, poz. 1591).