Urlop macierzyński i okresy choroby a prawo do trzynastki

Magdalena Kasprzak
Radca prawny, doktor nauk prawnych. Pracowała w Departamencie Prawnym Głównego Inspektoratu Pracy, autorka licznych publikacji w wiodących polskich wydawnictwach prawniczych. Doradca prawny w kancelariach prawnych, wykładowca akademicki, prezes zarządu ANTERIS Fundacji Pomocy Prawnej
rozwiń więcej
Czy nauczycielce przebywającej w 2010 r. na urlopie macierzyńskim i zasiłkach chorobowych (łącznie 244 dni) przysługuje trzynasta pensja za zeszły rok?

Pracownica nie przepracowała wymaganego okresu 6 miesięcy, w związku z tym nie nabędzie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego.

Podstawowym warunkiem uprawniającym pracownika do dodatkowego wynagrodzenia rocznego jest przepracowanie u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego (art. 2 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej; dalej: ustawa o trzynastkach). Spełnienie tego warunku uprawnia pracownika do trzynastki w pełnej wysokości. Pracownik, który nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do trzynastki w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego – pod warunkiem że okres ten wynosi co najmniej 6 miesięcy.

Przepisy ustawy o trzynastkach nie stanowią, w jaki sposób liczyć ów okres 6 miesięcy. Informacji takich nie znajdziemy również w przepisach ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, ani w przepisach ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.). W związku z tym – na podstawie art. 300 k.p. – zastosujemy tu art. 114 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (dalej: k.c.), zgodnie z którym, jeżeli termin jest oznaczony w miesiącach lub latach, a ciągłość terminu nie jest wymagana – miesiąc liczy się za dni 30, a rok za dni 365.

Czytaj także: „Inne usprawiedliwione nieobecności w pracy” a podstawa trzynastki>>

ZAPAMIĘTAJ!

Miesiąc liczymy jako 30 dni niezależnie od tego, czy dany miesiąc faktycznie ma 28, 30 czy 31 dni (art. 114 k.c.).

Pracownik powinien mieć zatem przepracowane minimum 180 dni, aby otrzymać trzynastkę proporcjonalną. Przepisy ustawy o trzynastkach przewidują jednak pewne szczególne przypadki, w których przepracowanie okresu krótszego niż 6 miesięcy również uprawnia pracownika do nagrody.

W przypadku gdy nieobecność pracownika w pracy wynika z innych przyczyn i nie mieści się w powyższym katalogu, o prawie pracownika do trzynastki decyduje wyłącznie przepracowany przez niego w danym roku okres.

Przepracowanie co najmniej 6 miesięcy warunkujących nabycie prawa do trzynastki nie jest wymagane w przypadkach (art. 2 ustawy o trzynastkach):

1) nawiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły (szkoły wyższej);

2) zatrudnienia pracownika do pracy sezonowej – jeżeli umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż trzy miesiące;

3) powołania pracownika do czynnej służby wojskowej albo skierowania do odbycia służby zastępczej;

4) rozwiązania stosunku pracy w związku z:

a) przejściem na emeryturę, rentę szkoleniową albo rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne,

b) przeniesieniem służbowym, powołaniem lub wyborem,

c) likwidacją pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy,

d) likwidacją jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacją;

5) podjęcia zatrudnienia:

a) w wyniku przeniesienia służbowego,

b) na podstawie powołania lub wyboru,

c) w związku z likwidacją poprzedniego pracodawcy albo ze zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących tego pracodawcy,

d) w związku z likwidacją jednostki organizacyjnej poprzedniego pracodawcy lub jej reorganizacją,

e) po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej albo po odbyciu służby zastępczej;

6) korzystania:

a) z urlopu wychowawczego,

b) z urlopu dla poratowania zdrowia,

c) przez nauczyciela lub nauczyciela akademickiego z urlopu do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego;

7) wygaśnięcia stosunku pracy w związku ze śmiercią pracownika.

W sytuacji opisanej w pytaniu przyczyny usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy (urlop macierzyński i okresy przebywania na zasiłku chorobowym), które łącznie trwały dłużej niż 6 miesięcy, nie uprawniają tego pracownika do dodatkowego wynagrodzenia rocznego.

Innymi słowy, wskazane wyżej okresy usprawiedliwionej nieobecności w pracy, które zostały wymienione w art. 2 ustawy o trzynastkach, są traktowane jako okresy de facto przepracowane – i tym samym zaliczane do okresów pracy uprawniających pracownika do dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Natomiast okresy wszystkich innych usprawiedliwionych nieobecności w pracy i zwolnień z obowiązku świadczenia pracy – w tym okresy choroby i urlopu macierzyńskiego – są okresami nieprzepracowanymi w rozumieniu przepisów tej ustawy. Nie uprawniają zatem pracowników do otrzymania trzynastki.

Czytaj także: Trzynastki dla pracowników samorządowych>>

PODSTAWY PRAWNE

• Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 219, poz. 1706)

• Ustawa z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. Nr 160, poz. 1080; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241)

• Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228)

• Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 155, poz. 1037)

Sektor publiczny
W lasach zwiększone ryzyko powstania pożaru. O czym pamiętać w majówkę?
30 kwi 2024

W majówkę w lesie powinniśmy zachować szczególną ostrożność. Gdzie ryzyko pożaru jest największe?

Czy bon energetyczny będzie opodatkowany? Pojawi się uzupełnienie przepisów ustawy
30 kwi 2024

Ustawa o bonie energetycznym została już przygotowana, a więc znane są warunki, na jakich będzie przyznawane to nowe świadczenie. Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska deklaruje również, że nie ma planów opodatkowania beneficjentów bonu energetycznego, a odpowiednie uzupełnienie znajdzie się w ustawie.

Jest nowy prezes ZUS. Kim jest Zbigniew Derdziuk?
30 kwi 2024

Zbigniew Derdziuk rozpoczął pracę na stanowisku prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - poinformował we wtorek ZUS. Akt powołania wręczyli Derdziukowi wiceminister rodziny Sebastian Gajewski oraz przewodniczący Rady Nadzorczej ZUS Liwiusz Laska.

Co robić w majówkę w Warszawie? Będzie dużo atrakcji
30 kwi 2024

Majówka w Warszawie. Jakie atrakcje czekają na warszawiaków i turystów w czasie długiego majowego weekendu? 

Eksperci ostrzegają: Ceny kakao będą dalej rosnąć. Konsekwencje dla rynku spożywczego i kosmetycznego
29 kwi 2024

Cena kakao na rynku jest w stanie stałego wzrostu, a prognozy nie napawają optymizmem. Według raportu UCE Research i WSB Merito, do końca roku cena kakao może przekroczyć 12-13 tysięcy dolarów za tonę, a nawet zbliżyć się do 15 tysięcy dolarów. Obecnie już przekracza 11 tysięcy dolarów za tonę. Co stoi za tym trendem i jakie konsekwencje to niesie?

Tak będzie wyglądała majówka w stolicy. Przegląd najważniejszych wydarzeń
29 kwi 2024

Zbliża się długi majowy weekend, a Warszawa szykuje się na wiele uroczystości i wydarzeń. Oto przegląd najważniejszych wydarzeń, które odbędą się w stolicy w najbliższych dniach.

Odpady budowlane i rozbiórkowe nie będą musiały być od razu segregowane. Jest projekt ustawy.
29 kwi 2024

Odpady budowlane i rozbiórkowe nie będą musiały być od razu segregowane. Zapobiegnie to wzrostowi kosztu ich odbioru oraz nielegalnemu porzucaniu śmieci. Samorządy będą też mogły otrzymać więcej środków z budżetu na likwidację nielegalnych wysypisk.

Bon energetyczny przyjęty przez rząd. Ma mieć wartość od 300 do 1200 zł, przy progach dochodowych 2500 lub 1700 zł na osobę w gospodarstwie
29 kwi 2024

Ustawa o bonie energetycznym została przyjęta przez Stały Komitet Rady Ministrów. Jak wynika z nowych regulacji bon energetyczny będzie świadczeniem dla gospodarstw domowych, których dochody nie przekraczają 2500 zł na osobę w gospodarstwie jednoosobowym, albo 1700 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym. Wartość bonu energetycznego to przedział od 300 do 1200 zł. Wniosek o wypłatę bonu będzie można złożyć od 15 lipca do 30 września 2024 r.

Jak zapłacić 100 zł zamiast 460 zł za bilet z Warszawy do Wiednia? Rusza wielka akcja PKP Intercity
29 kwi 2024

Ministerstwo Infrastruktury informuje o kampanii "20 tysięcy biletów na 20 lat Polski w Unii Europejskiej", która inauguruje obchody rocznicy 20-lecia obecności Polski w UE w obszarze infrastruktury. W ramach promocyjnej oferty PKP Intercity będzie można nawet za 20 proc. ceny regularnej udać się pociągiem do Wiednia, Pragi, Berlina czy Budapesztu.

Majówka z mObywatelem. Zobacz, jak wykorzystać aplikację w hotelu, pociągu czy wypożyczalni sprzętu sportowego
29 kwi 2024

W okresie majówki, kiedy większość z nas planuje odpoczynek i wyrusza w podróż, warto pamiętać o wygodnych i bezpiecznych narzędziach. Aplikacja mObywatel to nie tylko cyfrowy portfel na dokumenty, ale także wszechstronny asystent, który ułatwia codzienne życie. Dlaczego warto spędzić majówkę z mObywatelem?

pokaż więcej
Proszę czekać...