Decyzja administracyjna może zostać uznana za nieważną w przypadku, gdy zostanie skierowana do osoby, która nie jest stroną w sprawie. Przesłanka ta może być stosowana jedynie w przypadku, gdy organ dokona błędnej oceny, w której uzna, że dana osoba jest stroną w sprawie. W sytuacji gdy ocena organu jest poprawna (i wynika to z postępowania administracyjnego), a decyzja administracyjna została doręczona na inny adres – przesłanka stwierdzenia nieważności decyzji nie zachodzi.
Nie stwierdza się nieważności decyzji, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło 10 lat, a także gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne.
Czytaj także: WSA: nie można zmieniać decyzji związanych>>
Kiedy stwierdzić nieważność...
Istnieją różne przypadki, kiedy można stwierdzić nieważność na tej podstawie. Są to m.in.:
● wskazanie jako adresata decyzji administracyjnej, wydanej względem osoby prawnej, członka organu tej osoby prawnej, np. prezesa spółdzielni mieszkaniowej (wyrok NSA z 30 września 1999 r., sygn. akt IV SA 1357/97),
● uznanie organu osoby prawnej za podmiot praw i obowiązków wynikających z decyzji (wyrok NSA z 31 marca 1998 r., sygn. akt IV SA 884/96),
● kierowanie pism administracyjnych czy przedsądowych i sądowych dotyczących wspólnoty mieszkaniowej do zarządu wspólnoty mieszkaniowej,
● nieuwzględnienie skutków następstwa materialnoprawnego, np. skierowanie decyzji do osoby, która była, ale w chwili wydawania decyzji nie jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości, której dotyczy postępowanie (wyrok NSA z 26 stycznia 1995 r., sygn. akt I SA 1909/93),
● doręczenie decyzji pełnomocnikowi w przekonaniu, że na niego przechodzą prawa i obowiązki strony,
● skierowanie decyzji o rozbiórce obiektu budowlanego do użytkownika obiektu, który nie jest właścicielem ani zarządcą tego obiektu (wyrok NSA z 16 kwietnia 1986 r., sygn. akt II SA 2562/85).
Czytaj także: Nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego 2011>>
...a kiedy nie
Podstawą stwierdzenia nieważności nie może być natomiast:
1) omyłka odnosząca się do nazwiska danej osoby,
2) doręczenie decyzji nie tylko stronom postępowania, ale również uczestnikom na prawach strony,
3) niepełne określenie strony w decyzji.
Stroną postępowania administracyjnego jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie administracyjne, albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Tak rozumiany interes prawny należy odróżnić od interesu faktycznego, który nie daje legitymacji żadnemu podmiotowi do bycia stroną w danej sprawie. Interes prawny – jak wskazuje jego nazwa – musi wynikać z określonych przepisów prawa materialnego. Inaczej ujmując, stroną może być podmiot, który na podstawie prawa obowiązującego może lub powinien uzyskać konkretne korzyści czy też może lub powinien być obarczony określonymi obowiązkami. Może to się jednak stać dopiero po skonkretyzowaniu tych korzyści lub obowiązków właśnie w decyzji administracyjnej. Stroną może być osoba fizyczna, osoba prawna, a jeśli chodzi o państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne – również jednostki bez osobowości prawnej.
Podstawa prawna
• Ustawa z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. nr 106, poz. 622)