Wiele życiowych spraw załatwianych jest decyzją administracyjną. Może to być np. zameldowanie na pobyt stały lub czasowy, przyznanie lub odmowa zasiłku rodzinnego, cofnięcie świadczeń z MOPS, przyjęcie lub nieprzyjęcie dziecka do przedszkola albo szkoły, określenie wysokości podatku od nieruchomości, pozwolenie na budowę, zajęcie pasa drogowego, zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
- Jak wnieść odwołanie od decyzji administracyjnej?
- Odwołanie od decyzji ostatecznej
- Co może zrobić organ?
Jak wnieść odwołanie od decyzji administracyjnej?
Podstawowym aktem regulującym postępowanie administracyjne w Polsce jest ustawa z dnia z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego. Niniejsza publikacja uwzględnia treść przepisów tego kodeksu.
W sytuacji, gdy adresat decyzji administracyjnej jest niezadowolony z jej rozstrzygnięcia, może wnieść odwołanie, co do zasady, do organu wyższego stopnia.
Organami wyższego stopnia są:
1) w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego - samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej;
2) w stosunku do wojewodów - właściwi w sprawie ministrowie;
3) w stosunku do organów administracji publicznej innych niż określone w pkt 1 i 2 - odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością.
Decyzja powinna zawierać pouczenie czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie oraz o wskazywać organ, do którego można wnieść odwołanie i tym należy się, co do zasady kierować, chcąc wnieść odwołanie.
Przepisy szczególne mogą wskazywać jako właściwy do załatwienia odwołania inny organ i wówczas do niego należy skierować ten środek odwoławczy. Przykładowo od decyzji ZUS w sprawie świadczeń z ubezpieczeń społecznych przysługuje odwołanie do sądu.
W niektórych sprawach organem w pierwszej instancji wydającym decyzję jest minister. Nie występuje wówczas organ wyższego stopnia i w takich sytuacjach odwołanie jest zastąpione środkiem nazwanym wystąpieniem o ponowne rozpoznanie sprawy.
Odwołanie od decyzji ostatecznej
Odwołanie można wnieść tylko od decyzji nieostatecznej. Oznacza to konieczność dochowania terminu do złożenia odwołania, który wynosi 14 dni od dnia jej doręczenia, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie - od dnia jej ogłoszenia stronie.
Odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli z odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji. Przepisy szczególne mogą ustalać inne wymogi co do treści odwołania.
Co może zrobić organ?
Odwołanie wnosi się za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżoną decyzję. Nieprawidłowe jest zatem wysłanie odwołania bezpośrednio do organu wyższego stopnia, gdyż będzie on zobowiązany przekazać odwołanie do organu pierwszej instancji.
Taka konstrukcja ma na celu sprawdzenie odwołania pod względem formalnym, ale co ważniejsze, jeżeli organ uzna, że to odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, to może wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję. Gdyby decyzja dotyczyła więcej niż jednej strony, to możliwość wydania nowej decyzji uzależniona jest od wystąpienia z odwołaniem przez wszystkie strony albo zgody wszystkich stron.
Jeżeli nie dojdzie do samokontroli, to organ pierwszej instancji przekazuje odwołanie wraz z aktami sprawy organowi wyższego stopnia.
Wniesienie odwołania w terminie, co do zasady, wstrzymuje wykonanie decyzji.
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (j. t. Dz. U. z 2024 r., poz. 572)
Autor: Zbigniew Cieślak, Radca Prawny w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy