Zgodnie z art. 61a § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późń. zm.) gdy żądanie, o którym mowa w art. 61, zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 10 września 2014 r., sygn. akt VII SA/Wa 141/14 (LEX nr 1510890) stwierdził, iż: „przesłanką do wydania postanowienia w trybie art. 61a § 1 k.p.a. jest zaistnienie "innych uzasadnionych przyczyn" uniemożliwiających wszczęcie postępowania. Należy przez nie rozumieć takie sytuacje, które w sposób oczywisty stanowią przeszkodę do wszczęcia postępowania; przykładowo, gdy w tej samej sprawie postępowanie administracyjne już się toczy albo w sprawie takiej zapadło już rozstrzygniecie lub, gdy w przepisać prawa brak jest podstawy materialno-prawnej do rozpatrzenia żądania w trybie administracyjnym. Skoro jednak na skutek odmowy wszczęcia postępowania organ nie prowadzi postępowania administracyjnego i nie rozstrzyga sprawy co do jej istoty, to należy przyjąć, iż w postanowieniu wydanym w trybie art, 61a § 1 k.p.a. organ nie może formułować wniosków i ocen dotyczących meritum żądania. Instytucja odmowy wszczęcia postępowania kończy się aktem formalnym, a nie merytorycznym.”
Zobacz również: Zwolnienie osoby prawnej z opłaty w sądzie administracyjnym
Wynika z powyższego, iż organ może odmówić wszczęcia postępowania z przyczyn formalnych, opisanych szczegółowo w wyżej cytowanym przepisie. W postanowieniu tym nie może jednak formułować żadnych wniosków, czy też twierdzeń związanych z samym żądaniem strony. Skoro aby móc rozpoznać żądanie strony, organ musiałby w pierwszej kolejności wszcząć postępowania. A przecież wydając w/w postanowienie, stwierdza, iż nie ma podstaw do wszczęcia tego postępowania i rozpoznania merytorycznie żądania strony. Zatem organ nie może podjąć żadnych czynności mających związek z wnioskiem strony. Jeżeli organ poweźmie wątpliwości, czy winien wydać w/w postanowienie, to powinien wszcząć postępowanie i w jego toku szczegółowo ustalić, czy istnieją przesłanki do umorzenia postępowania. Czyli w/w postanowienie organ może wydać jedynie w przypadku, gdy z oczywistych przyczyn postępowanie nie powinno zostać wszczęte. Jeżeli brak jest tych oczywistych przyczyn i organ musi dopiero w toku postępowania ustalić te przyczyny, to nie może wydać takiego postanowienia na podstawie art. 61a kpa.
Autor: Przemysław Naworol - aplikant adwokacki
Polecamy serwis: Prawo administracyjne