Kiedy można stwierdzić nieważność?
Kiedy skierowana do nas decyzja administracyjna staje się ostateczna, czyli nie ma możliwości skorzystania z drogi odwoławczej, możemy starać się o stwierdzenie nieważności decyzji. Następuje to w wyniku postępowania nieważnościowego, które jest jednym z tzw. trybów nadzwyczajnych. Aby nasz wniosek został przyjęty, musi zaistnieć jedna z kodeksowych przesłanek nieważności, tj.:
- decyzja została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości;
- decyzja została wydana bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa;
- decyzja dotyczy sprawy już rozstrzygniętej decyzją ostateczną;
- decyzja została skierowana do osoby niebędącej stroną;
- decyzja była niewykonalna w momencie wydania i nietykalność ta jest trwała;
- decyzja, w razie wykonania, prowadziłaby do czynu zagrożonego karą;
- decyzja zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa.
Polecamy serwis: Organizacja
Jak przebiega postępowanie nieważnościowe?
Postępowanie nieważnościowe może zostać wszczęte na wniosek strony lub z urzędu. Właściwym do złożenia wniosku lub rozpoczęcia postępowania jest organ wyższego stopnia niż ten, który wydał decyzję. Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy decyzja została wydana przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze – wtedy właściwym będzie organ wydający decyzję. Po złożeniu wniosku i ustaleniu przez organ czy zachodzi odpowiednia przesłanka następuje rozstrzygnięcie w formie zaskarżalnej decyzji. Może to być decyzja stwierdzająca nieważność lub utrzymująca akt w mocy. Jeżeli jednak przyczyną nieważności jest wydanie decyzji z naruszeniem przepisów o właściwości, uprzednie rozstrzygnięcie sprawy decyzją, skierowanie jej do osoby niebędącej stroną lub wada decyzji powodująca jej nieważność z mocy prawa, a od wydania decyzji minęło dziesięć lat lub wywołała ona nieodwracalne skutki prawne, organ stwierdza jedynie wydanie decyzji z naruszeniem prawa i wskazuje okoliczności, przez które nie stwierdził nieważności. Stwierdzenie o wydaniu decyzji z naruszeniem prawa umożliwia stronie uzyskanie odszkodowania od organu administracji publicznej, który taką decyzję wydał. W trakcie postępowania nieważnościowego organ może także wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania decyzji objętej postępowaniem nieważnościowym z urzędu lub na wniosek strony, jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo, że zachodzi jedna z przesłanek stwierdzenia nieważności. Postanowienie to jest zaskarżalne, tj. stronie służy na nie zażalenie.
Podstawa prawna:
Kodeks postępowania administracyjnego (ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.)
Zobacz także: Wysłanie pisma do sądu administracyjnego ostatniego dnia terminu