PROBLEM
Czy wójt może udostępnić dane osobowe mieszkańca, który wniósł skargę w związku z remontem drogi?
Generalny inspektor ochrony danych osobowych (GIODO) uznał, że wójt pewnej gminy naruszył przepisy ustawy o ochronie danych osobowych, gdyż udostępnił osobom nieupoważnionym dane osobowe jednego z mieszkańców gminy.
Wójt gminy wysłał do sołtysów pismo nakazujące wstrzymanie toczącego się remontu dróg gruntowych z powodu skargi jednego z mieszkańców na degradację środowiska naturalnego. Podał przy tym dokładne dane tej osoby - skarżącego (imię i nazwisko oraz adres). Pismo to zawierało również polecenie poinformowania o tym fakcie mieszkańców. Jako podstawę prawną udostępnienia danych osobowych wójt wskazał art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o ochronie danych osobowych. Zgodnie z nim przetwarzanie (w tym udostępnianie) danych osobowych jest dopuszczalne, gdy jest to niezbędne do wykonania określonych prawem zadań realizowanych dla dobra publicznego. W ocenie wójta przedmiotowe udostępnienie danych skarżącego było działaniem w interesie publicznym, gdyż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, które w szczególności obejmują sprawy utrzymania i remontów gminnych dróg.
W ocenie generalnego inspektora powołana przez wójta podstawa prawna udostępnienia danych jest błędna. Przesłanka z art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o ochronie danych osobowych dotyczy bowiem sytuacji, gdy brak jest odpowiednich przepisów prawa wprost upoważniających do przetwarzania danych, ale ze względu na konieczność wykonywania określonych przez prawo zadań realizowanych dla dobra publicznego dane te muszą być przetwarzane bez zgody osób, których dotyczą. Oznacza to, że niezbędność przetwarzania danych osobowych w procesie realizacji określonych prawem zadań musi służyć dobru publicznemu. Analizując pojęcie niezbędności, przede wszystkim należy mieć na względzie konieczność działania (konieczność przetwarzania danych osobowych), bez którego zadania nałożone przepisami prawa na określony podmiot nie zostaną zrealizowane dla dobra publicznego.
W związku z tym art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy nie uzasadnia udostępnienia przez wójta danych osobowych skarżącego, bowiem nie było ono niezbędne dla realizacji zadań gminy określonych w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym. W świetle tego przepisu zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, które w szczególności obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Ponadto wójt jako organ administracji publicznej powinien działać na podstawie przepisów prawa (art. 7 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej oraz art. 6 kodeku postępowania administracyjnego), w tym ustawy o ochronie danych osobowych, jak również stać na straży praworządności (art. 7 k.p.a.).
Działania wójta stanowiły także naruszenie art. 26 ustawy o ochronie danych osobowych, w myśl którego administrator danych przetwarzający dane (w tym przypadku wójt) ma obowiązek dołożenia szczególnej staranności w celu ochrony interesów osób, których dane dotyczą, a w szczególności jest obowiązany zapewnić, aby dane te były przetwarzane zgodnie z prawem oraz były adekwatne w stosunku do celów, w jakich są przetwarzane.
W związku z powyższym stwierdzić należy, iż w celu poinformowania mieszkańców gminy o wstrzymaniu remontów dróg gminnych w związku ze skargą na degradację środowiska naturalnego możliwe było upublicznienie tej informacji, ale bez identyfikacji osoby, która złożyła przedmiotową skargę.
RL
PODSTAWA PRAWNA
l Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 101, poz. 926 ze zm.).
l Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.).