Inwestycją celu publicznego jest każde działanie o znaczeniu lokalnym - gminnym i ponadlokalnym - powiatowym, wojewódzkim lub krajowym, które stanowi realizację celów określonych w art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Do celów tych zalicza się między innymi wydzielanie gruntów pod drogi publiczne, budowa publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia i oczyszczania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, a także zakładanie cmentarzy.
Decyzja o lokalizacji
Wszystkie inwestycje celu publicznego są lokalizowane co do zasady na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Dopiero w przypadku, kiedy takiego planu nie ma, inwestycje są lokalizowane w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Decyzja taka wydawana jest przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta - w odniesieniu do inwestycji o znaczeniu powiatowym i gminnym. W przypadku inwestycji celu publicznego wykraczającej poza obszar jednej gminy, decyzję o ustaleniu lokalizacji wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta, na którego obszarze właściwości znajduje się największa część terenu, na którym ma być realizowana ta inwestycja. Musi on jednak porozumieć się w tej sprawie z wójtami, burmistrzami albo prezydentami pozostałych gmin lub miast. Jeżeli decyzja ma znaczenie krajowe lub wojewódzkie, to decyzja wydawana jest przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta w uzgodnieniu z marszałkiem województwa. Decyzję o lokalizacji inwestycji na terenach zamkniętych zawsze wydaje wojewoda. Jeżeli właściwy organ nie wyda decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym albo wojewódzkim w terminie dwóch miesięcy od dnia złożenia wniosku, to wojewoda wezwie go do wydania jej w wyznaczonym terminie. Po bezskutecznym upływie tego terminu decyzję wyda wojewoda na koszt odpowiedniej gminy.
Sporządzenie projektu decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego powierza się osobie wpisanej na listę izby samorządu zawodowego urbanistów albo architektów.
Decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego nie wymagają jednak roboty budowlane polegające na remoncie, montażu lub przebudowie, jeżeli nie powodują zmiany sposobu zagospodarowania terenu i użytkowania obiektu budowlanego oraz nie zmieniają jego formy architektonicznej, a także nie są zaliczone do przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko. Decyzji takich nie wymagają także roboty budowlane, które nie wymagają pozwolenia na budowę.
Ustalenie lokalizacji
Ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego zawsze następuje na wniosek inwestora. Wniosek taki powinien zawierać określenie granic terenu objętego wnioskiem, przedstawionych na kopii mapy zasadniczej w skali 1:500 lub 1:1000, a w stosunku do inwestycji liniowych (np. budowy drogi) w skali 1:2000. Jeżeli nie ma mapy zasadniczej, to określenie granic powinno nastąpić na kopii mapy katastralnej. Wniosek powinien zawierać ponadto charakterystykę inwestycji. Charakterystyka ta powinna obejmować określenie zapotrzebowania na wodę, energię oraz sposobu odprowadzania lub oczyszczania ścieków, określenie planowanego sposobu zagospodarowania i zabudowy terenu, w tym przeznaczenia i gabarytów projektowanych obiektów budowlanych, przedstawione w formie opisowej i graficznej, a także określenie charakterystycznych parametrów technicznych inwestycji oraz danych charakteryzujących jej wpływ na środowisko.
Wydanie decyzji
W postępowaniu w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego organ uprawniony do wydania takiej decyzji zawsze dokonuje analizy warunków i zasad zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy, a także stanu faktycznego i prawnego terenu, na którym przewiduje się realizację inwestycji. Wydanie decyzji nie jest możliwe bez przeprowadzenia odpowiednich uzgodnień z odpowiednimi organami, jak np. minister zdrowia, wojewódzki konserwator zabytków, wojewoda, właściwy zarządca drogi czy dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej. Organy te na zajęcie stanowiska mają dwa tygodnie od dnia doręczenia im żądania.
Postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego może zostać zawieszone na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Jeżeli w ciągu dwóch miesięcy od dnia zawieszenia postępowania rada gminy nie podejmie uchwały o przystąpieniu do sporządzania planu miejscowego, albo w okresie zawieszenia postępowania nie zostanie uchwalony plan miejscowy lub jego zmiany, to wójt, burmistrz albo prezydent miasta ma uprawnienie do podjęcia postępowania i wydania decyzji w sprawie ustalenia lokalizacji.
Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego powinna określać:
• rodzaj inwestycji,
• warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy, a w szczególności w zakresie: warunków i wymagań ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, ochrony środowiska i zdrowia ludzi oraz zabytków, a także obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji,
• linie rozgraniczające teren inwestycji, wyznaczone na mapie w odpowiedniej skali.
Wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wiąże organ wydający decyzję o pozwoleniu na budowę. Oznacza to, że organ wydający pozwolenie na budowę (najczęściej starosta) może nie wydać takiego pozwolenia, jeżeli są spełnione wszystkie warunki prawa budowlanego i jest wydana decyzja o lokalizacji inwestycji.
Rejestr decyzji
Wszystkie wydane decyzje lokalizacyjne umieszczane są w rejestrze. Rejestr wydanych decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim prowadzi marszałek województwa. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta prowadzi rejestr wydanych decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji o znaczeniu powiatowym i gminnym. Decyzje wydane w odniesieniu do inwestycji na terenach zamkniętych wprowadzane są do rejestru prowadzonego przez wojewodę.
RODZAJE INWESTYCJI
Cel publiczny jest realizowany m.in. w przypadku:
• wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne oraz budowy i utrzymywania tych dróg,
• budowy obiektów i urządzeń transportu publicznego i lotnisk,
• wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie,
• budowy i utrzymywania ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej,
• budowy i utrzymywania publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania,
• budowy oraz utrzymywania obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska oraz ochronie przeciwpowodziowej,
• budowy i utrzymywania pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, a także publicznych obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej i placówek opiekuńczo-wychowawczych,
• zakładania i utrzymywania cmentarzy.
ARKADIUSZ JARASZEK
arkadiusz.jaraszek@infor.pl
Podstawa prawna
• Ustawa z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 80, poz. 717 ze zm.).