- Jakie zmiany wprowadził Sejm w maju 2022 r. do przepisów o rejestrze umów publicznych?
- Jaka jest podstawa prawna dla rejestru umów publicznych?
- Kto prowadzi rejestr umów?
- Czym jest rejestr umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych?
- Jakie umowy udostępnia się w rejestrze umów publicznych?
- Jakich umów nie udostępnia się w rejestrze umów publicznych?
- Jaka jest wartość umów umieszczana w Rejestrze Umów Publicznych?
- Co obejmuje rejestr umów?
- Kto wprowadza dane do rejestru?
- Kiedy się wprowadza dane do rejestru umów?
- Nie ma odpowiedzialności karnej do 2 lat pozbawienia wolności
- Naruszenie dyscypliny finansów publicznych
Jakie zmiany wprowadził Sejm w maju 2022 r. do przepisów o rejestrze umów publicznych?
- Rejestr Umów Publicznych wejdzie w życie od 1 stycznia 2023 r., a nie od 1 lipca 2022 r. jak początkowo planował rząd.
- Umowy wykazywane w Rejestrze Umów Publicznych będą miały od 5000 zł wzwyż, a nie 500 zł jak poprzednio.
- Znikł wymóg, aby kierownicy urzędów wprowadzali dane do rejestru – ich rolą obecnie jest nadzór nad tym procesem, a dane będą wprowadzać pracownicy urzędów.
- Usunięto przepis karny przewidujący karę pozbawienia wolności do lat 2 lat za niestosowanie przepisów o rejestrze – w to miejsce pojawi się odpowiedzialność oparta o naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Jaka jest podstawa prawna dla rejestru umów publicznych?
Podstawą dla rejestru umów jest art. 34a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
Kto prowadzi rejestr umów?
Minister Finansów prowadzi rejestr umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych.
Czym jest rejestr umów zawartych przez jednostki sektora finansów publicznych?
Rejestr umów jest systemem teleinformatycznym w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 670, 952, 1005 i 1641).
Jakie umowy udostępnia się w rejestrze umów publicznych?
Informacje zamieszczone w rejestrze umów dotyczą umów, które mogą podlegać udostępnieniu na podstawie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 2176 oraz z 2021 r. poz. 1598 i 1641). Przepisy art. 5 ust. 1, 2 i 2a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej stosuje się odpowiednio.
Jakich umów nie udostępnia się w rejestrze umów publicznych?
W rejestrze umów nie zamieszcza się informacji o umowach zawartych w wyniku rozstrzygnięcia zamówień oraz konkursów, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1129, 1598 i 2054).
Jaka jest wartość umów umieszczana w Rejestrze Umów Publicznych?
Przed nowelizacją przepisów w rejestrze umów zamieszczało się informacje o umowach zawartych w formie pisemnej, dokumentowej, elektronicznej albo innej formie szczególnej, których wartość przedmiotu przekracza 500 zł.
Po nowelizacji obowiązuje tu następująca reguła:
„W rejestrze umów zamieszcza się informacje o umowach zawartych w formie pisemnej, dokumentowej, elektronicznej albo innej formie szczególnej, których wartość przedmiotu przekracza 5000 zł bez podatku od towarów i usług.”
W dalszym ciągu nic nie wskazuje na to, aby z tego limitu były wyłączone umowy o pracę dla osób mających status funkcjonariuszy publicznych podlegających ustawie o udostępnianiu informacji publicznych. Kwestia ta jednak wciąż się może zmienić. W sprawie tej wielokrotnie interweniował Rzecznik Praw Obywatelskich. Na dziś bezskutecznie. Przykładowo poniżej pismo Rzecznika do Senatu:
Jawne umowy pracowników sektora finansów publicznych. Uwagi Marcina Wiącka dla Senatu
Co obejmuje rejestr umów?
Rejestr umów obejmuje:
1) numer umowy – o ile taki nadano;
2) datę i miejsce zawarcia umowy;
3) okres obowiązywania umowy;
4) oznaczenie stron umowy, w tym przedstawicieli stron;
5) określenie przedmiotu umowy;
6) wartość przedmiotu umowy;
7) informacje o źródłach i wysokości współfinansowania przedmiotu umowy.
W rejestrze umów zamieszcza się informacje o uzupełnieniu lub zmianie umowy, rozwiązaniu za zgodą stron umowy, jak również informacje o odstąpieniu od umowy, jej wypowiedzeniu lub wygaśnięciu.
Kto wprowadza dane do rejestru?
Przed nowelizacją dane do rejestru wprowadzać mieli kierownicy jednostek sektora finansów publicznych. Takie brzmienie przepisów powodowało, że musieli to robić osobiście, a nie za pośrednictwem upoważnionych pracowników. Dlatego po nowelizacji obowiązuje następująca zasada:
„Za wprowadzenie danych do rejestru umów odpowiadają kierownicy jednostek sektora finansów publicznych”.
Nie muszą więc robić tego osobiście. Odpowiadają za prawidłowość pracy danego urzędu.
Kiedy się wprowadza dane do rejestru umów?
Informacje w rejestrze umów zamieszcza się bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy.
Termin 14 dni dotyczy też informacji o:
- uzupełnieniu lub zmianie umowy,
- rozwiązaniu za zgodą stron umowy, jak również
- informacji o odstąpieniu od umowy, jej wypowiedzeniu lub wygaśnięciu.
Nie ma odpowiedzialności karnej do 2 lat pozbawienia wolności
Zostanie uchylony art. 34b ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Przepis przewidywał odpowiedzialność karną i stanowił:
„Kto nie wykonuje lub nie dopuszcza do wykonania obowiązku prowadzenia, aktualizacji, udostępnienia lub wprowadzania danych do rejestru umów, o którym mowa w art. 34a ust. 1, albo podaje w nim nieprawdziwe dane, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”
W to miejsce ustawodawca wprowadził odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Naruszenie dyscypliny finansów publicznych
Ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych definiuje na czym polega naruszenie tej dyscypliny. Art. 18c. tej ustawy stanowi, że naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest niewykonanie lub nienależyte wykonanie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych obowiązków w zakresie kontroli zarządczej w jednostce sektora finansów publicznych, jeżeli miało ono wpływ na np.:
- uszczuplenie wpływów należnych tej jednostce, Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego;
- dokonanie wydatku powodującego przekroczenie kwoty wydatków ustalonej w planie finansowym jednostki;
- zaciągnięcie zobowiązania bez upoważnienia określonego ustawą budżetową, uchwałą budżetową lub planem finansowym albo z przekroczeniem zakresu tego upoważnienia lub z naruszeniem przepisów dotyczących zaciągania zobowiązań przez jednostkę sektora finansów publicznych
Po nowelizacji przepisów pojawi się w tej ustawie nowy art. 18ca w brzmieniu:
„Art. 18ca. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niewykonanie lub niedopuszczenie do wykonania obowiązku wprowadzenia danych do rejestru umów, o którym mowa w art. 34a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, albo podanie w nim nieprawdziwych danych.”
Jest to więc nowy rodzaj odpowiedzialności za niewłaściwe stosowanie przepisów o rejestrze umów.