KRZYSZTOF WALCZAK
ekspert Wydziału Komunikacji Społecznej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Jednostki samorządu terytorialnego zawsze były w grupie głównych beneficjentów pomocy finansowej oferowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, zarówno tych krajowych, jak i zagranicznych. W tej chwili fundusz narodowy koordynuje realizację aż 88 wielkich projektów inwestycyjnych, jeszcze ze starej perspektywy finansowej Unii Europejskiej, które dotyczą generalnej przebudowy infrastruktury komunalnej w polskich miastach i gminach. Wartość obecnie prowadzonych tam robót, a chodzi przede wszystkim o oczyszczalnie ścieków i systemy kanalizacyjne, przekracza 4,5 mln euro. Trwa boom inwestycyjny w ochronie środowiska w polskich aglomeracjach.
Obecnie otwarta jest kolejna możliwość ubiegania się o duże środki finansowe, które powierzono narodowemu funduszowi, także na inwestycje samorządowe, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Teraz trwa etap oceny pierwszej partii wniosków, które wpłynęły do narodowego funduszu i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej w pierwszym konkursie PO IiŚ, który dotyczy głownie oczyszczalni ścieków i kanalizacji oraz zagospodarowania odpadów. Od 1 sierpnia do 1 września tego roku przyjmowane będą wnioski w drugim konkursie.
Aby wybrać w tym konkursie, to po pierwsze projekt musi być praktycznie gotowy do realizacji. Gotowe muszą być: komplet dokumentacji i pozwoleń umożliwiających realizację inwestycji, prawidłowe studium wykonalności, ocena oddziaływania na środowisko. Duże wnioski, powyżej 25 mln euro, należy składać do narodowego funduszu, mniejsze, poniżej tej granicy, do wojewódzkiego funduszu właściwego ze względu na lokalizację projektu. W pierwszym konkursie wpłynęło aż 96 wniosków. W drugim spodziewane jest równie duże zainteresowanie. W priorytecie obejmującym oczyszczalnie ścieków i systemy kanalizacyjne do rozdysponowania jest 300 mln euro. Następny konkurs, zgodnie z zapowiedziami ministra środowiska jako instytucji pośredniczącej, będzie ogłoszony prawdopodobnie we wrześniu, z jesiennym terminem składania wniosków. Kolejne konkursy w odstępach kwartalnych.
Samorządy i przedsiębiorstwa komunalne mogą też ubiegać się o środki pomocowe Unii Europejskiej, którymi dysponuje narodowy fundusz, w innych priorytetach, np. na termomodernizację obiektów użyteczności publicznej, na gospodarkę wodną, poprawę jakości wody. W sumie, na lata 2007-2013, NFOŚiGW ma do rozdysponowania ponad 5 mld euro.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest nie tylko instytucją rozdzielającą środki na dobre duże projekty, ale służy też pomocą w należytym przygotowaniu wniosków. Temu służą m.in. cykle szkoleń i konferencji warsztatowych, które wzorem lat ubiegłych organizowane dla samorządów. Tegoroczny cykl konferencji szkoleniowych dla samorządów ubiegających się o środki pomocowe zaczęliśmy w czerwcu, kontynuujemy w lipcu i sierpniu i na pewno będą zaproszenia dla samorządowców także jesienią. Podczas szkoleń samorządowcy mają okazję do bezpośredniego kontaktu z ekspertami funduszu narodowego zajmującymi się na co dzień przygotowaniem i oceną wniosków aplikujących o środki z PO IiŚ.
Samorządowcy powinni zapoznać się również z ofertą funduszu, dopłat do kredytów preferencyjnych zaciąganych w bankach komercyjnych. Dopłata może wynieść do 3 proc. w stosunku rocznym, a maksymalny czas kredytowania z tej formy wsparcia wynosi aż dziesięć lat.
AO