Zasady współpracy międzynarodowej samorządów określone zostały w ustawie z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał o współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw. To samo dotyczy przystępowania polskich gmin do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych. Tak więc dano swobodę samorządom gminnym w wyborze partnera, jak i w określaniu zasad i warunków współpracy w ramach miast bliźniaczych i związków partnerskich.
Ustawa międzynarodowa
Według ustawy z 15 września 2000 r. o zasadach przystępowania jednostek samorządu terytorialnego do międzynarodowych zrzeszeń... (Dz.U. z 2000 r. nr 91, poz. 1009 ze zm.), takim zrzeszeniem lub organizacją, o której mowa w przepisach, jest związek lub stowarzyszenie powołane dobrowolnie, przez co najmniej dwie gminy z dwu państw zgodnie z prawem wewnętrznym tych krajów, na terenie których położone są gminy. Konieczna jest uchwała rady gminy w sprawie przystąpienia do organizacji międzynarodowej. Uchwała wchodzi w życie po wyrażeniu zgody ministra spraw zagranicznych o przystąpieniu gminy do organizacji. Zasady realizacji współpracy nie mogą być sprzeczne z polityką zagraniczną i z międzynarodowymi zobowiązaniami państwa polskiego.
Podstawą prawna nawiązywania kontaktów partnerskich jest także ratyfikowany przez Polskę Traktat Akcesyjny z 1 maja 2004 r.
Elementy uchwały
Rada gminy powinna w drodze uchwały określić zasady, warunki i cele nawiązywania współpracy z partnerami zagranicznymi. Powinna to być po pierwsze uchwała ramowa, dotycząca zasad i celów nawiązywania kontaktów z różnymi podmiotami samorządowymi. A po drugie, rada gminy powinna każdorazowo w drodze uchwały określać zasady i cele nawiązywania współpracy z konkretnym samorządem zagranicznym.
W takiej uchwale ramowej określone powinny być m.in.:
• zasady prowadzenia współpracy międzynarodowej (mogą to być zasady współdziałania, pośrednictwa, jawności, pomocy w rozwiązywaniu podobnych problemów),
• formy i narzędzia realizacji założeń współpracy (tj. umowy branżowe, bliźniacze i partnerskie).
Cele i priorytety
- Obecna polityka miasta zmierza do bardzo oszczędnego podpisywania zobowiązań na zasadzie partnerstwa. Sukcesywnie odchodzimy od sygnowania ogólnych umów, zwracając naszą uwagę na realizację ściśle określonych przedsięwzięć, ewentualnie wspieranie wysiłków konkretnych środowisk, które zadeklarowały chęć współpracy. Z wieloletniego doświadczenia obserwujemy, iż konkretna współpraca w danej dziedzinie przynosi bardziej wymierne efekty, aniżeli ogólna umowa, stwierdzająca fakt partnerstwa. Tym bardziej że czasami współpraca już po zrealizowaniu stawianych sobie przez dwóch partnerów celów stopniowo wyhamowuje swój pierwotny impet - informuje Maciej Buczkowski z Kancelarii Prezydenta Miasta Gdańska.
4 ETAPY WSTĄPIENIA DO ZRZESZENIA
1
Podjęcie uchwał. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje uchwałę o przystąpieniu do zrzeszenia bezwzględną większością głosów ustawowego składu.
2
Poinformowanie ministra. Jednostka samorządu terytorialnego przekazuje uchwałę ministrowi spraw zagranicznych za pośrednictwem wojewody, dołączającego swoją opinię.
3
Statut. Wraz z uchwałą powinien być przekazany statut zrzeszenia lub inny dokument ustalający zasady działania tego zrzeszenia, listę jego członków oraz urzędowe tłumaczenie tych dokumentów na język polski.
4
Zgoda ministra. Minister spraw zagranicznych wyraża zgodę na przystąpienie do zrzeszenia lub odmawia takiej zgody w drodze decyzji administracyjnej.
Andrzej Okrasiński
gp@infor.pl