W dyrektywie w sprawie opłat drogowych (Dyrektywa 1999/62/WE w sprawie pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe), której projekt przyjął we wtorek 7 czerwca 2011 r. Parlament Europejski, zawarte zostały rozwiązania regulujące kwestię opodatkowania i opłat nakładanych na pojazdy ciężarowe odzwierciedlających koszty zanieczyszczenia powietrza i emisji hałasu. Przychody uzyskane z tego tytułu zostaną przeznaczone na rozwój nowoczesnych i przyjaznych środowisku systemów transportowych.
Szacuje się, że średnie koszty związane z wprowadzeniem tych opłat nie powinny przekraczać 3 do 4 eurocentów za pojazd na kilometr. Dyrektywa znajdzie zastosowanie wobec pojazdów o ładowności ponad 3,5 tony. Państwa członkowskie mogą wystąpić do Komisji Europejskiej o zwolnienie z opłat pojazdów o ładowności do 12 ton, ale będą musiały taką decyzję właściwie uzasadnić.
Przychody przeznaczone na modernizację sieci transportowej
Zgodnie z projektem ww. dyrektywy, państwa członkowskie będą mogły „znaczyć pieniądz”, czyli określać wykorzystanie przychodów uzyskanych z opłat. Co ważne, co najmniej 15 proc. wpływów powinno trafiać na wsparcie finansowe projektów transeuropejskich sieci drogowych.
Pozostała część środków ma służyć do optymalizacji i zwiększaniu zrównoważonego charakteru transportu. Co cztery lata państwa członkowskie, które pobierają opłatę będą musiały sporządzać sprawozdanie o opłatach pobieranych na ich terytorium i przekazywać je Komisji, która udostępni je pozostałym państwom członkowskim.
Czytaj także: Opłaty drogowe dla ciężarówek - zależne od emisji zanieczyszczeń>>
Zachęty do odnowienia floty transportowej
Zakłada się, iż pojazdy ciężarowe spełniające określone normy EURO oraz poruszające się po drogach poza godzinami szczytu będą zwolnione z opłat za zanieczyszczenie powietrza. W szczególności pojazdy spełniające normę EURO V do 1 stycznia 2014 roku, a pojazdy spełniające normę EURO VI do 1 stycznia 2018 roku nie będą musiały uiszczać ww. opłaty.
Planuje się, iż w wyjątkowych przypadkach dotyczących infrastruktury w regionach górskich do opłat drogowych może zostać doliczona dopłata (do 25 proc.), która obejmie najbardziej zanieczyszczające pojazdy (o klasie emisji EURO 0, I i II), a od roku 2015 także EURO III.
Różnicowanie opłat rozładuje korki
Opłaty będą mogły być różnicowane. W okresach dużego natężenia ruchu, nie przekraczających pięciu godzin w ciągu doby, będzie można pobierać opłaty podwyższone nawet do 175 proc. maksymalnego poziomu opłaty infrastrukturalnej!
Zróżnicowanie opłat powinno być neutralne pod względem wpływów. Należy przez to rozumieć że na tym samym odcinku drogi w godzinach poza szczytem stawki opłat będą odpowiednio niższe. Jak zakłada projekt dyrektywy o Eurowiniecie III Państwo członkowskie, które wprowadzi zróżnicowanie opłat będzie powiadamiać o tym Komisję, a ta w oparciu o dostarczone informacje będzie publikować wykaz okresów, w których stosowane jest zróżnicowanie, i odpowiednich stawek.
Czytaj także: Elektroniczny System Poboru Opłat>>
Stan prac
Komisja Europejska przedstawiła wniosek legislacyjny w 2008 roku. Wniosek ten jest kluczowym elementem wymienionym w Białej Księdze (2011) działań na rzecz zrównoważonego transportu. Przyjęty w drugim czytaniu tekst ww. dyrektywy został wcześniej uzgodniony z państwami członkowskimi. W chwili obecnej czeka go jedynie konieczność formalnego zatwierdzenia przez Radę UE. Ale to będzie tylko postawienie kropki na i.
Wojciech Bugajski
samorzad.infor.pl