Za małoletniego, który przebywa w domu pomocy społecznej (dalej: DPS), nie wnosi się opłat za czas jego nieobecności z powodu przebywania w domu rodzinnym. Czas takiej nieodpłatnej nieobecności nie może przekraczać 70 dni w danym roku kalendarzowym.
Zasady funkcjonowania placówek pomocy społecznej reguluje ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej; dalej: ustawa. Pobyt w DPS, zgodnie z art. 60 ustawy, jest odpłatny. Wysokość opłat za pobyt w DPS ustalana jest w wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania. Średni miesięczny koszt utrzymania w DPS lub całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej rozumiany jest jako kwota rocznych kosztów działalności domu lub całodobowej placówki opiekuńczo-wychowawczej wynikająca z utrzymania mieszkańców lub dzieci, z roku poprzedniego (art. 6 pkt 15 ustawy).
Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca ustalają:
• w DPS o zasięgu gminnym - wójt (burmistrz, prezydent miasta),
• w DPS o zasięgu powiatowym - starosta,
• w regionalnym DPS - ustala marszałek województwa.
Zapamiętaj!
Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca DPS ogłaszany jest przez właściwy organ w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do 31 marca każdego roku kalendarzowego.
Nie zawsze jednak koszty pobytu w takiej placówce ponosi jej mieszkaniec. Opłaty za pobyt w DPS ponoszą:
• mieszkaniec domu - w wysokości nie większej niż 70% swojego dochodu,
• małżonek, zstępni, a dopiero w następnej kolejności wstępni - wysokość wnoszonej opłaty za pobyt mieszkańca w DPS ustala kierownik ośrodka pomocy społecznej w drodze umowy z małżonkiem, zstępnymi przed wstępnymi mieszkańca domu oraz
• gmina, która skierowała osobę do DPS - w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w DPS a opłatami wnoszonymi przez mieszkańca domu bądź jego krewnych (art. 61 ustawy).
Mieszkaniec domu, a także inne osoby, które są zobowiązane do wnoszenia opłat za pobyt w DPS, jeżeli mieszkaniec domu przebywa u tej osoby, nie ponoszą opłat za okres nieobecności mieszkańca w domu. Okres nieobecności, za który nie wnosi się opłat, nie może przekraczać 21 dni w roku kalendarzowym (art. 63 ustawy).
Natomiast, jeżeli mieszkańcem domu jest osoba małoletnia, opłat za jej pobyt w domu nie wnosi się w okresie jej nieobecności nieprzekraczającej 70 dni w roku kalendarzowym, jeżeli w tym czasie przebywa w domu rodzinnym.
Sformułowanie „w domu rodzinnym” należy rozumieć szeroko, jako przebywanie z rodziną (spędzanie czasu z rodziną w domu czy na wakacjach). Przebywanie małoletniego w domu rodzinnym nie ogranicza się więc tylko do miejsca zamieszkania rodziców.
W sytuacji, o której mowa w pytaniu, opłaty za wychowanka zostały uiszczone przez zobowiązane do tego osoby. Za 10 dni nieobecności małoletniego koszty powinny zostać zwrócone uprawnionym osobom.
Rada gminy może określić, w drodze uchwały, dla osób, które opłacają pobyt wychowanka w DPS o zasięgu gminnym, korzystniejsze warunki ustalania tych opłat. Rada gminy może również częściowo lub całkowicie zwolnić z ponoszenia tych opłat. Na takich samych zasadach powinny być ustalane warunki zwrotu należności za okres nieobecności osoby w domu.
W związku z tym warunki, na jakich można będzie dokonać zwrotu opłat za czas nieobecności małoletniego wychowanka w domu, powinny być określone w uchwale rady gminy.
Magdalena Kasprzak
Podstawa prawna
• Ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz. 593; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 120, poz. 818)