Tzw. ustawa żłobkowa, która weszła w życie w kwietniu br., miała częściowo rozwiązać problem braku miejsc w żłobkach przez ustanowienie m.in. dziennego opiekuna czy klubików dziecięcych oraz ułatwienia przy zakładaniu nowych placówek.
MPiPS podkreśla, że instytucja dziennego opiekuna ma umożliwić przede wszystkim zorganizowanie opieki nad małymi dziećmi na zasadzie pomocy sąsiedzkiej, np. na wsi, gdzie mieszka niewielka liczba dzieci lub w dzielnicach dużych miast pozbawionych rozbudowanej infrastruktury.
Resort pracy zwraca uwagę, że zorganizowanie opieki sprawowanej przez dziennego opiekuna nie wymaga tak dużych nakładów finansowych, jak np. utworzenie żłobka czy klubu dziecięcego. Opieka jest sprawowana w domu, a jej czas można dopasować do czasu pracy rodziców.
Opiekunem dziennym może zostać osoba pełnoletnia, która ma warunki lokalowe zapewniające bezpieczną opiekę nad dziećmi, "daje rękojmię należytego sprawowania opieki", nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie została jej ograniczona, wypełnia obowiązek alimentacyjny, jeśli został na nią nałożony, nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne. U kandydata na opiekuna, na zlecenie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, może zostać przeprowadzony wywiad środowiskowy przez kierownika ośrodka pomocy społecznej.
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta wybiera dziennych opiekunów w drodze otwartego konkursu ofert, przeprowadzonego na zasadach określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Konkurs może być ogłoszony, jeśli takie zapotrzebowanie zgłoszą rodzice dzieci, którzy chcieliby skorzystać z tej formy opieki.
Do konkursu mogą przystępować nie tylko osoby, które odbyły już szkolenie dla dziennego opiekuna, możliwe jest określenie warunków w ten sposób, aby świadectwo ukończenia szkolenia przedstawić przed podjęciem pracy. To daje kandydatom na dziennych opiekunów możliwość odbycia szkolenia dopiero po pozytywnym dla nich rozstrzygnięciu konkursu, co jest zasadne ze względu na koszty tych szkoleń.
Jeżeli kandydat na opiekuna posiada odpowiednie kwalifikacje (pielęgniarki, położnej, opiekunki dziecięcej, nauczyciela wychowania przedszkolnego, nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej lub pedagoga opiekuńczo-wychowawczego) musi odbyć 40-godzinne szkolenie uzupełniające, w tym z zakresu udzielania dziecku pierwszej pomocy. Jeśli nie ma odpowiedniego wykształcenia, musi odbyć 160-godzinne szkolenie. Szkolenia nie są wymagane w przypadku osób, które pracowały z dziećmi w wieku do lat trzech przez co najmniej 12 miesięcy bezpośrednio przed podjęciem zatrudnienia jako dzienny opiekun.
MPiPS przypomina, że w kwestii finansowania szkoleń dla dziennych opiekunów, gminy mogą współpracować z urzędami pracy, które mają możliwość finansowania ich ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Osoba zainteresowana takim szkoleniem powinna złożyć wniosek w urzędzie pracy. Szkolenie ma charakter indywidualny.
Dzienny opiekun jest zatrudniany przez gminę na podstawie umowy o świadczenie usług.
Z informacji docierających do MPiPS wynika, że wysokość wynagrodzenia stanowi ogromną barierę przy znajdowaniu kandydatów na dziennych opiekunów. Dlatego resort sugeruje, by rada gminy ustaliła wysokość wynagrodzenia na "atrakcyjnym" poziomie. Wskazuje również, że choć zgodnie z ustawą rodzice są zobowiązani do ponoszenia opłat za pobyt oraz wyżywienie dzieci u dziennego opiekuna, to w ramach posiadanych środków, rada gminy może określić warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia rodziców z opłat.
"Instytucja dziennego opiekuna może przyczynić się do częściowego rozwiązania kwestii organizacji opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech przy niewielkim nakładzie środków finansowych ze strony gminy" - podkreśla MPiPS, przypominając, że na organizację tej formy opieki można otrzymać dotację z rządowego programu "Maluch".
Czytaj także: Ustawa "żłobkowa" weszła w życie>>