Strajk uregulowany został w ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Spory zbiorowe składają się z kilku etapów. Pierwszym etapem są rokowania, kolejne to mediacja i arbitraż. Jeżeli etapy, o których mowa w zdaniu poprzednim zostaną wyczerpane można sięgnąć po ostateczność, czyli strajk.
Zgodnie z art. 17 ust. 2 strajk jest środkiem ostatecznym i nie może być ogłoszony bez uprzedniego wyczerpania możliwości rozwiązania sporu według zasad określonych w art. 7-14 (rokowania, mediacje, arbitraż). Strajk może być zorganizowany bez zachowania tych zasad, jeżeli bezprawne działanie pracodawcy uniemożliwiło przeprowadzenie rokowań lub mediacji, a także w wypadku, gdy pracodawca rozwiązał stosunek pracy z prowadzącym spór działaczem związkowym.
Nauczyciele do strajku przystąpili 8 kwietnia 2019 r. Czy za czas strajku otrzymają wynagrodzenie?
Z ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych wynika, że pracownik za czas strajku nie otrzyma wynagrodzenia. Podkreślić należy, że nauczyciele w tym okresie zachowają prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Ponadto zachowają uprawnienia ze stosunku pracy, oprócz wynagrodzenia. Okres strajku, czyli przerwa w wykonywaniu pracy, wliczy się nauczycielowi do okresu zatrudnienia.
Omawiając prawo do wynagrodzenia podczas strajku należy przywołać fragment z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1994 r. (sygn. akt I PZP 49/94):
Pracownik otrzymujący wypłatę wynagrodzenia "z góry" powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu wynagrodzenia w każdej sytuacji niewykonywania pracy, chyba że za określony czas z mocy przepisu szczególnego zachowuje do niego prawo.
Nauczyciele wynagrodzenie otrzymują co miesiąc i płatne jest z góry. Zgodnie z art. 39 ust. 3 Karty Nauczyciela wynagrodzenie wypłacane jest nauczycielowi miesięcznie z góry w pierwszym dniu miesiąca.
Za kwiecień 2019 r. nauczyciele wynagrodzenie już otrzymali. Pracodawca, bez zgody nauczycieli, ma prawo potrącić za czas strajku z pensji wypłacanej w maju 2019 r.
Podstawa prawna:
- art. 23 ustawy z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych,
- art. 39 ust. 3 Karty Nauczyciela.