Droga dziecka z domu do szkoły nie może przekraczać:
● 3 km – w przypadku uczniów klas I – IV szkół podstawowych,
● 4 km – w przypadku uczniów klas V i VI szkół podstawowych oraz uczniów gimnazjów
– art. 17 ust. 2 u.s.o.
Długość drogi, jaką przebywa dziecko podlegające obowiązkowi szkolnemu z domu do szkoły, powinno się mierzyć nie w linii prostej, lecz z uwzględnieniem warunków lokalnych, jak zwłaszcza istniejąca infrastruktura drogowa, rzeźba terenu itp. (pismo Departamentu Kształcenia Ogólnego i Wychowania Ministerstwa Edukacji Narodowej z 16 lutego 2009 r., sygn. DKOW-4-DD-5021/05/09).
Gmina nie musi bezwzględnie organizować szkoły we wcześniej wymienionych odległościach. Jeżeli droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka, przekracza wspomniane odległości, obowiązkiem gminy jest:
● zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu lub
● zwrot kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej
– art. 17 ust. 3 u.s.o.
Wystarczające jest zatem zapewnienie przez gminę dojazdu do szkoły w jednej z tych form. Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z 30 września 1997 r. (sygn. akt K 6/97) wskazał, że bezpłatny transport dzieci z domów do szkół jest alternatywnym sposobem wypełniania ustawowego obowiązku zapewnienia powszechnej dostępności dzieci do szkół, który w swej zasadniczej formie, w miarę potrzeb i możliwości, powinien być realizowany przez stworzenie odpowiadającej ustawowym wymaganiom sieci szkół. Jeśli na terenie danej gminy nie ma możliwości korzystania z komunikacji publicznej, to jedyną formą realizacji określonego w art. 17 ust. 3 u.s.o. obowiązku jest zorganizowanie przez gminę specjalnego bezpłatnego środka transportu dzieci z domu do szkoły oraz zapewnienie opieki nad dziećmi w czasie przewozu. Natomiast gmina, w której funkcjonuje komunikacja publiczna, ma możliwość wyboru formy realizacji ustawowego obowiązku. Może:
● zorganizować specjalny środek transportu dowożący dzieci do szkoły (tak jak gmina nieposiadająca odpowiedniej sieci komunikacji publicznej) albo
● wykorzystywać w tym celu istniejącą sieć komunikacji publicznej.
W przypadku wyboru tej drugiej formy na gminie nie ciąży obowiązek zapewnienia opieki nad dziećmi w czasie przewozu, natomiast jest ona zobowiązana do zwrotu kosztów przejazdu dzieci tymi środkami transportu.
Gmina nie ma obowiązku zwrotu kosztów przejazdu samochodem prywatnym rodziców dziecka (wyrok WSA w Bydgoszczy z 16 kwietnia 2008 r., sygn. akt II SA/Bd 1000/07). Nie musi też organizować transportu lub zwracać kosztów przejazdu do innej szkoły niż ta, w której obwodzie uczeń mieszka, nawet jeżeli znajduje się ona bliżej niż szkoła rejonowa (por. wyroki NSA z 6 stycznia 2010 r., sygn. akt I OSK 1022/09 i z 5 września 2007 r., sygn. akt I OSK 835/07).
Szersze obowiązki mają gminy w zakresie dowozu uczniów niepełnosprawnych. Jednak istnieją one niezależne od odległości między szkołą i miejscem zamieszkania takich uczniów (art. 17 ust. 3a u.s.o.).
Więcej w Gazecie Samorządu i Administracji - Zamów prenumeratę >>