Przedmiotem tego postępowania jest ustalenie za pośrednictwem przeprowadzonych dowodów czy zachowanie nauczyciela mogło stanowić uchybienie godności zawodu nauczyciela lub jego obowiązkom czy też takiego nie stanowiło.
Zobacz również: Urlop bezpłatny dla nauczyciela i pracownika
Rzecznik dyscyplinarny zobowiązany jest poinformować o wszczęciu postępowania wyjaśniającego obwinionego, którym nauczyciel staje w momencie otrzymania zawiadomienia o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego i dyrektora szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony oraz organ przed którym działa komisja. W sytuacji gdy obwinionym jest dyrektor szkoły zawiadamia się organ prowadzący szkołę.
Obwiniony ma prawo składać w toku postępowania wyjaśniającego wnioski dowodowe m.in. może żądać przesłuchania wskazanych przez niego świadków, przedstawiać dokumenty, zażądać za pośrednictwem rzecznika dyscyplinarnego np. od szkoły dostarczenie określonych dokumentów czy złożyć wniosek o powołanie biegłego. Jednocześnie rzecznik dyscyplinarny zobowiązany jest do poinformowania obwinionego o terminie i miejscu przeprowadzania czynności, w tym czynności przeprowadzanych z jego inicjatywy. Obwiniony ma prawo już na etapie postępowania wyjaśniającego ustanowić obrońcę.
W zależności od poczynionych przez rzecznika dyscyplinarnego ustaleń w toku postępowania wyjaśniającego rzecznik:
1. kieruje wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, gdy wyniki postępowania wskazują, że obwiniony uchybił godności zawodu lub obowiązkom nauczyciela,
2. umarza postępowanie wyjaśniające, gdy wyniki postępowania nie potwierdzą popełniania przez obwinionego zarzucanego przewinienia albo zachodzą okoliczności określone w § 4 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 1998 r. w sprawie komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli i trybu postępowania dyscyplinarnego (Dz.U.1998.15.64):
a. popełnione przewinienie nie zawiera znamion uchybienia godności zawodu lub obowiązkom nauczyciela,
b. za popełnione przewinienie nauczyciel został ukarany karą porządkową zgodnie z art.108 Kodeksu pracy,
c. nauczyciel, który popełnił przewinienie, nie był nauczycielem mianowanym w chwili popełnienia czynu,
d. nauczyciel zmarł,
e. nastąpiło przedawnienie odpowiedzialności dyscyplinarnej,
f. właściwy publiczny zakład opieki zdrowotnej stwierdzi chorobę psychiczną nauczyciela w chwili popełnienia przewinienia, która wykluczała lub ograniczała świadomość popełnienia lub oceny czynu.
Wskazując powyższe okoliczności zasadnym jest podniesienie kwestii rozbieżności jakie powstały pomiędzy art. 75 ust. 1 Karty Nauczyciela, z którego treści w chwili obecnej wynika, że odpowiedzialności dyscyplinarnej podlegają nauczyciele – tym samym zarówno nauczyciele stażyści, kontraktowi, mianowani, jak i dyplomowani, a treścią rozporządzenia wydanego na postawie art. 85 Karty Nauczyciela, z którego treści wynika, że odpowiedzialnością dyscyplinarną objęci są wyłącznie nauczyciele, którzy w chwili czynu posiadali co najmniej stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. Przedmiotowe ma znacznie również w kontekście jednej z przyczyn umorzenia postępowania pkt 2 c powyżej. Należy podnieść, iż rzecznicy dyscyplinarni i komisje dyscyplinarne przyjmują, że okoliczności wskazane w pkt 2 c nie stanowią przyczyny umorzenia postępowania.
Zobacz również: Odwołanie dyrektora szkoły
Zasadnym jest wskazanie, że obowiązkiem rzecznika dyscyplinarnego jest również zbadanie czy w danej konkretnej sprawie nie nastąpiło przedawnienie odpowiedzialności dyscyplinarnej. Postępowanie dyscyplinarne nie może być bowiem wszczęte po upływie 3 miesięcy od dnia uzyskania przez właściwy organ, przy który powołano komisję dyscyplinarną informacji o popełnianiu czynu stanowiącego uchybienie godności zawodu lub obowiązkom nauczyciela i po upływie 3 lat od popełniania tego czynu. W sytuacji natomiast gdy czyn nauczyciela wyczerpuje znamiona czynu zabronionego, okres przedawnienia nie może być krótszy od okresu przedawnienia danego czynu zabronionego. W tym ostatnim zakresie regulację prawną zawierają przepisy 101-105 kodeksu karnego.
Należy również podkreślić, iż w przypadku popełnienia czynu przez nauczyciela, w związku z którym następuje rozwiązanie stosunku pracy postępowanie dyscyplinarne może zostać wszczęte i być prowadzone. Za decydujący moment ustawodawca przyjął czas popełnienia czynu, a nie czas i istniejącą sytuację prawną w chwili składania wniosku.
Nauczyciel wobec którego wszczęto postępowanie karne lub został złożony wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego w zależności od rodzaju naruszeń może zostać zawieszony w pełnieniu obowiązków albo też zawieszenia ma charakter obligatoryjny. Zawieszenia dokonuje dyrektor szkoły, a w przypadku dyrektora szkoły organ prowadzący. Należy wskazać, iż przypadku postępowania karnego ustawodawca posługuje się zwrotem „przeciwko”. Tym samym dla możliwości zawieszenia nauczyciela w obowiązkach w związku ze wszczęciem postępowania karnego wobec niego decydujące będzie czy nauczyciel ma postawione zarzuty czy też taki zarzut nie został mu postawiony.
Przesłankami fakultatywnego zawieszenia nauczyciela w obowiązkach jest w każdym przypadku charakter naruszeń i ich wiarygodność. Natomiast obligatoryjnie nauczyciel powinien zostać zawieszony w przypadku gdy naruszenie dotyczy praw i dobra dziecka. Jednocześnie przepisy przewidują możliwość zawieszenia nauczyciela jeszcze przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego w przypadkach niecierpiących zwłoki.
Zawieszenie nauczyciela w pełnieniu obowiązków nie może trwać dłużej niż 6 miesięcy. Jednakże przedmiotowy termin nie odnosi się do sytuacji gdy przeciwko nauczycielowi toczy się postępowania karne lub postępowania dyscyplinarne w sprawie w związku z którą nastąpiło zawieszenie.
Nauczycielowi przysługuje prawo wniesienia odwołania od decyzji o zwieszeniu za pośrednictwem organu, który wydał decyzję do właściwej komisji dyscyplinarnej przy wojewodzie. Termin na wniesienie odwołania wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Komisja po rozpatrzeniu odwołania wydaje postanowienie, w którym utrzymuje w mocy decyzję lub ją uchyla. Postanowienie komisji może zostać zaskarżone poprzez wniesienie zażalenia w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. Zażalenie może zostać wniesione przez nauczyciela, jak i organ który wydał decyzję o zwieszeniu. Zażalenie wnosi się do odwoławczej komisji dyscyplinarnej działającej przy ministrze właściwy do spraw oświaty i wychowania, a w przypadku nauczycieli szkół artystycznych do odwoławczej komisji dyscyplinarnej działającej przy ministrze właściwym do sprawy kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
Podstawa prawna:
1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. 2006 r., Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) (stan prawny na dzień 06 lutego 2014 r.).
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 1998 r. w sprawie komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli i trybu postępowania dyscyplinarnego (Dz.U.1998.15.64) (stan prawny na dzień 06 lutego 2014 r.).
Polecamy serwis: Oświata
Polecamy poradnik: INFORLEX.PL Księgowość i Kadry