We wtorek minister edukacji Anna Zalewska podpisała rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego do 8-letnich szkół podstawowych. Opisane jest w niej, co uczeń powinien umieć z danego przedmiotu po danym etapie edukacyjnym. Nauczyciel ma obowiązek realizacji treści zawartych w podstawie.
W nowej podstawie programowej na języku polskim wymienione są określone lektury, które uczniowie będą musieli przeczytać. Obok klasyki literatury polskiej i światowej na liście są też pozycje, które dotąd nie były w szkołach obowiązkowo omawiane.
Podstawa programowa z języka polskiego wyodrębnia trzy etapy edukacyjne: klasy I-III, IV-VI i VII-VIII. W klasach I-III lista lektur zawiera tylko "propozycje do wspólnego i indywidualnego czytania". Od IV klasy lektury szkolne dzielą się na obowiązkowe i uzupełniające, czyli zalecane. Jednocześnie zaznaczono, że obok lektur obowiązkowych w każdym roku szkolnym uczniowie będą musieli obligatoryjnie przeczytać także dwie wybrane lektury z listy uzupełniającej.
W stosunku do projektu podstawy, który pod koniec grudnia został skierowany do konsultacji i uzgodnień, wprowadzono w liście lektur nieduże zmiany.
W klasach I-III na liście lektury pojawiła się "Zaczarowana zagroda" Czesława Centkiewicza, zamiast proponowanego wcześniej "Anaruka, chłopca z Grenlandii" tego samego autora. W klasach IV-VI do listy lektur obowiązkowych dopisano "pieśni i piosenki patriotyczne".
Najwięcej zmian jest na liście dla klas VII i VIII. Do listy lektur obowiązkowych dopisano fraszki Jana Sztaudyngera i aforyzmy Stanisława Jerzego Leca. Na liście lektur uzupełniających w miejsce fragmentów "Pamięci i tożsamości" Jana Pawła II wpisano "Przekroczyć próg nadziei". Zrezygnowano zaś z "Widzieć przez trzy dni" Heleny Keller.
Zgodnie z podpisaną podstawą programową na liście lektur dla klas I-III znalazły się: "Baśnie" (do wyboru) Hansa Christiana Andersena, "Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek (czterech prawych i sześciu lewych)" Justyny Bednarek, wiersze ze zbioru "Brzechwa dzieciom" Jana Brzechwy, "Zaczarowana zagroda" Czesława Centkiewicza, "Cukierku, ty łobuzie!" Waldemara Cichonia, "Rany Julek. O tym jak Julian Tuwim został poetą" Agnieszki Fraczek, "Oto jest Kasia" Miry Jaworczakowej, "Detektyw Pozytywka" Grzegorza Kasdepke, "Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?" Leszka Kołakowskiego, "Dziewczynka z parku" Barbary Kosmowskiej, "Karolcia" Marii Krueger, "Dzieci z Bullerbyn" Astrid Lindgren, "Doktor Dolittle i jego zwierzęta" Hugh Loftinga, "Sposób na Elfa" Marcina Pałasza, "Asiunia" Joanny Papuzińskiej, "Kapelusz Pani Wrony" Danuty Parlak, "O psie, który jeździł koleją" Romana Pisarskiego, "Pamiętnik Czarnego Noska" Janiny Porazińskiej, "Drzewo do samego nieba" Marii Terlikowskiej, "Wiersze dla dzieci" Tuwima, "O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśniach i legendach" Barbary Tylickiej, "Najpiękniejsze wiersze" Danuty Wawiłow, "Afryka Kazika" oraz "Dziadek i niedźwiadek" Łukasza Wierzbickiego.
W klasach IV-VI na liście lektur obowiązkowych znalazły się: "Akademia pana Kleksa" Jana Brzechwy, komiks "Kajko i Kokosz. Szkoła latania" Janusza Christy, "Mikołajek" (wybór opowiadań) Rene Gościnnego i Jean-Jacquesa Sempe, "Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi" Rafała Kosika, wybrane bajki Ignacego Krasickiego, "Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa" Clive'a Staplesa Lewisa, "Powrót taty", "Pani Twardowska", "Pan Tadeusz" (fragmenty, w tym: opisy, zwyczaje i obyczaje, polowanie i koncert Wojskiego) Adama Mickiewicza, "Chłopcy z Placu Broni" Ferenca Molnara, "Katarynka" Bolesława Prusa, "W pamiętniku Zofii Bobrówny" Juliusza Słowackiego, "Hobbit, czyli tam i z powrotem" Johna Ronalda Reuela Tolkiena, "W pustyni i w puszczy" Henryka Sienkiewicza i "Mazurek Dąbrowskiego" Józefa Wybickiego.
Na liście lektur obowiązkowych na tym etapie są także: wybrane mity greckie (w tym mit o powstaniu świata oraz mity o Prometeuszu, Syzyfie, Demeter i Korze, Dedalu i Ikarze, Heraklesie, Tezeuszu i Ariadnie, Orfeuszu i Eurydyce), Biblia (stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o siewcy, o talentach, o pannach roztropnych, miłosiernym Samarytaninie), wybrane podania i legendy polskie (w tym o Lechu, Piaście, Kraku i Wandzie), wybrane baśnie polskie i europejskie (w tym "Kopciuszek" Charlesa Perraulta i "Bajka o rybaku i rybce" Aleksandra Puszkina), wybrane wiersze Władysława Bełzy, Brzechwy, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Zbigniewa Herberta, Anny Kamieńskiej, Joanny Kulmowej, Mickiewicza, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Słowackiego, Leopolda Staffa, Tuwima, ks. Jana Twardowskiego oraz pieśni i piosenki patriotyczne.
W klasach IV-VI na liście lektur uzupełniających są: "Kapelusz za 100 tysięcy" Adama Bahdaja, "Tajemniczy ogród" lub inna powieść Frances Hodgson Burnett, "Alicja w Krainie Czarów" Lewisa Carrolla, "Trzej muszkieterowie" Aleksandra Dumasa, "Skarb Troi" Olafa Fritsche, "Księga dżungli" Josepha Rudyarda Kiplinga, "Król Maciuś Pierwszy" Janusza Korczaka, "Skrzynia Władcy Piorunów" Marcina Kozioła, "Cudowna podróż" Selmy Lagerlof, "Cyberiada" (fragmenty) Stanisława Lema, wybrana powieść Kornela Makuszyńskiego, "Magiczne drzewo" Andrzeja Maleszki, "Winnetou" Karola Maya, "Ania z Zielonego Wzgórza" Lucy Maud Montgomery, wybrana powieść Małgorzaty Musierowicz, "Pajączek na rowerze" Ewy Nowak, "Sposób na Alcybiadesa" Edmunda Niziurskiego, "Biały Mustang" Sat-Okha, "Janko Muzykant" Sienkiewicza, wybrana powieść Alfreda Szklarskiego, "Przygody Tomka Sawyera" Marka Twaina, wybrane pozycje z serii "Nazywam się..." (np. Mikołaj Kopernik, Fryderyk Chopin, Maria Curie-Skłodowska, Jan Paweł II i in.) oraz inne utwory literackie i teksty kultury wybrane przez nauczyciela.
W klasach VII i VIII lekturami obowiązkowymi będą: "Opowieść wigilijna" Charlesa Dickensa, "Zemsta" Aleksandra Fredry, wybór fraszek, pieśni i trenów (w tym tren I, V, VII, VIII) Jana Kochanowskiego, "Kamienie na szaniec" Aleksandra Kamińskiego, "Żona modna" Ignacego Krasickiego, "Reduta Ordona", "Śmierć Pułkownika", "Świtezianka", II część "Dziadów", wybrany utwór z cyklu "Sonety krymskie", "Pan Tadeusz" (całość) Mickiewicza, "Mały Książę" Antoine'a de Saint-Exupery, "Quo vadis" i "Latarnik" Sienkiewicza, "Balladyna" Słowackiego, "Syzyfowe prace" Stefana Żeromskiego, "Artysta" Sławomira Mrożka, "Ziele na kraterze" (fragmenty), "Tędy i owędy" (wybrany reportaż) Melchiora Wańkowicza, wybrane wiersze Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Stanisława Barańczaka, Cypriana Norwida, Leśmiana, Mariana Hemara, Jarosława Marka Rymkiewicza, Wisławy Szymborskiej, Kazimierza Wierzyńskiego, Jana Lechonia, Jerzego Lieberta oraz fraszki Jana Sztaudyngera i aforyzmy Stanisława Jerzego Leca.
Na liście lektur uzupełniających znalazły się: "Pamiętnik z powstania warszawskiego" (fragmenty) Mirona Białoszewskiego, wybrana powieść kryminalna Agathy Christie, "Dywizjon 303" Arkadego Fiedlera, "Stary człowiek i morze" Ernesta Hemingwaya, "Pozłacana rybka" Barbary Kosmowskiej, "Przekroczyć próg nadziei" (fragmenty) Jana Pawła II, "Stowarzyszenie Umarłych Poetów" Nancy H. Kleinbaum, "Krzyżacy" Sienkiewicza, "Oskar i pani Róża" Erica-Emmanuela Schmitta, "Monte Cassino" (fragmenty) Wańkowicza, "Wspomnienia wojenne 22 IX 1939 - 5 IV 1945" (fragmenty) Karoliny Lanckorońskiej lub inne utwory literackie i teksty kultury wybrane przez nauczyciela, w tym wiersze poetów współczesnych i reportaże.
Nowa podstawa programowa dla 8-letniej szkoły podstawowej będzie wprowadzana stopniowo od roku szkolnego 2017/2018. Jako pierwsi zgodnie z nią od 1 września 2017 r. uczyć się będą uczniowie klasy I, IV i VII szkoły podstawowej. (PAP)