Zezwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wydawane na podstawie uop
Dotychczas zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów z nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków wydawał wojewódzki konserwator zabytków na podstawie przepisów u.o.p. Organ ten naliczał również w zezwoleniach opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu i pobierał je. Do tego organu należało również kierować zgłoszenia w przypadku usuwania drzew na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą z nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków a stanowiących własność osób fizycznych. Co więcej, usunięcie drzew lub krzewów z nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków bez zezwolenia zagrożone było administracyjną karą pieniężną.
Polecamy: Nowe Prawo wodne z uzasadnieniem rządowym (książka)
Na gruncie takiego stanu prawnego problematyczne było co należy rozumieć przez „nieruchomość wpisaną do rejestru zabytków”, o czym była mowa w artykule pt. „Konserwator zabytków a wycinka drzew” (opublikowanym na portalu http://prawodlasamorzadu.pl), a tym samym dochodziło czasem do sporów kompetencyjnych pomiędzy wójtem, burmistrzem albo prezydentem miasta a wojewódzkim konserwatorem zabytków odnośnie do tego, który z tych organów właściwy jest do wydania zezwolenia na wycinkę drzew lub krzewów z danej nieruchomości.
Były dwie decyzje tego samego organu
W niektórych przypadkach (w zależności od okoliczności), usunięcie drzewa lub krzewu z nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków było kwalifikowane jak element prac konserwatorskich przy zabytku albo działanie o którym mowa w art. 36 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami [dalej: ustawa o ochronie zabytków] mogące prowadzić do zmiany wyglądu zabytku i wymagało uzyskania dwóch decyzji tego samego organu (wojewódzkiego konserwatora zabytków), tj. zezwolenia na usunięcie drzewa i niezależnie od tego, pozwolenia na prace konserwatorskie polegające na owym usunięciu drzewa.
Zobacz: Prawo administracyjne
Będzie jedno pozwolenie konserwatorskie
W znowelizowanym kształcie art. 36 ust. 1 pkt 11 ustawy o ochronie zabytków będzie stanowił, że pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wymaga podejmowanie innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu zabytku wpisanego do rejestru, w tym usuwanie drzew lub krzewów z nieruchomości, z wyjątkiem przypadków prowadzenia akcji ratowniczej przez jednostki ochrony przeciwpożarowej lub inne właściwe służby ustawowo powołane do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia.
W uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej wskazano, że zmiana w tym zakresie ma służyć uproszczeniu procedury przez wyeliminowanie konieczności wydawania podwójnych pozwoleń przez ten sam organ tj. wojewódzkiego konserwatora zabytków. Po 9 września br. ma być wydawane przez ten organ jedno pozwolenie na podstawie ustawy o ochronie zabytków. Co istotne w uzasadnieniu wskazano również, że znowelizowane przepisy jednoznacznie rozstrzygają, że wymogiem uzyskania pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków objęte jest każde usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków.
Polecamy: Gazeta Samorządu i Administracji
Jednocześnie nowelizacją zmieniono brzmienie art. 83 ust. 1 u.o.p. oraz dodano do art. 83 ust. 1a. Zgodnie z art. 83 ust. 1 u.o.p. w brzmieniu znowelizowanym usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części niewpisanej do rejestru zabytków może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia wydanego na wniosek wskazanych w przepisie podmiotów. Przy czym zgodnie z art. 83a ust. 1 u.o.p. zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Co istotne, do art. 83 u.o.p. zostanie dodany ust. 1a, który przewiduje, że usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków może nastąpić po uzyskaniu pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wydanego na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 11 ustawy o ochronie zabytków.
Z brzmienia znowelizowanych przepisów obu ustaw, tj. u.o.p. i ustawy o ochronie zabytków wynika, że usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków wymagać będzie uzyskania wyłącznie pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wydanego na podstawie ustawy o ochronie zabytków.
Bez opłat i kar?!
W pozwoleniu konserwatorskim organ nie będzie mógł naliczyć opłat za usunięcie drzew lub krzewów na zasadach określonych w u.o.p., które w przypadku drzew o znacznych obwodach byłyby znaczne. Zdziwienie budzi okoliczność, że na skutek wprowadzonych zmian przepisów niezależnie od rozmiaru drzewa czy celu jego usunięcia, usuwający drzewo z nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków nie będzie ponosił opłat, które ponosiłby, gdyby drzewo rosło na nieruchomości niewpisanej do rejestru. Wycinka bez pozwolenia konserwatorskiego nie będzie się również wiązała z wymierzeniem sprawcy kary pieniężnej na zasadach określonych w u.o.p. (jak za wycinkę bez zezwolenia z pozostałych nieruchomości). Do ustawy o ochronie zabytków dodano wprawdzie rozdział o administracyjnych karach pieniężnych ale wydaje się, że żaden z przepisów tego rozdziału nie stanowi podstawy do nałożenia kary za usunięcie drzew lub krzewów bez pozwolenia konserwatorskiego. Co najwyżej, w grę będzie wchodzić odpowiedzialność karna przewidziana w ustawie o ochronie zabytków.
Otwartym pozostaje pytanie, czy taki był zamysł ustawodawcy?
W uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej wskazano bowiem, że „Osiągnięcie spójności pomiędzy obiema ustawami (uop oraz ustawą o ochronie zabytków – przyp. mój E.WG.) wymagało jednoznacznego rozstrzygnięcia, że spełnienie wymogu w zakresie uzyskania zezwolenia na wycięcie drzewa lub krzewu na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody albo zwolnienie z obowiązku uzyskania tego zezwolenia nie zwalnia z obowiązku uzyskania pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wydanego na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 1 albo pkt 11 ustawy o ochronie zabytków”.
Czy przypadkiem nie miało być tak, że zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów z nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków miały być wydawane na zasadach ogólnych na podstawie u.o.p. przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, a niezależnie od tego miał być wprowadzony dodatkowy obowiązek uzyskania na każdą wycinkę z nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków pozwolenia konserwatorskiego? Czas pokaże, czy przepisy zostaną wkrótce ponownie znowelizowane w tym zakresie.
Edyta Wielańczyk-Grzelak
radca prawny, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki nieruchomościami
Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu
Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl