Kto może się dobrowolnie ubezpieczyć w NFZ? Jak to zrobić? Kiedy trzeba uiścić opłatę dodatkową?
- Ubezpieczenie zdrowotne - kto podlega
- Jak sprawdzić status ubezpieczenia
- Ubezpieczenie dobrowolne - dla kogo
- Ubezpieczenie dobrowolne - kiedy nabywa się prawo do świadczeń
- Ile wynosi składka i czym jest opłata dodatkowa
- Ubezpieczenie dobrowolne - jak to zrobić
Ubezpieczenie zdrowotne - kto podlega
Zgodnie z art. 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej - każdy ma prawo do ochrony zdrowia. Prawo do bezpłatnych czy finansowanych ze środków publicznych świadczeń opieki zdrowotnej to już co innego. Mają do niego osoby ubezpieczone obowiązkowo, dobrowolnie albo osoby uprawnione spełniające określone warunki.
Ubezpieczony jest każdy, kto:
- podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego (np. pracownik, osoba, która prowadzi działalność gospodarczą, emeryt, rencista, bezrobotny);
- jest członkiem rodziny osoby ubezpieczonej i został zgłoszony do ubezpieczenia.
Do ubezpieczenia zdrowotnego zgłasza płatnik składki na ubezpieczenie, może być to:
- pracodawca – w przypadku pracownika,
- szkoła – w przypadku ucznia,
- urząd pracy – w przypadku bezrobotnego.
Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą, musi zgłosić się do ubezpieczenia zdrowotnego samodzielnie.
Jak sprawdzić status ubezpieczenia
Jak sprawdzić, czy jest się ubezpieczonym? Można łatwo to zrobić dzięki eWUŚ (Elektroniczna Weryfikacja Uprawnień Świadczeniobiorców). W systemie aktualizacje robione są na bieżąco, więc informacja o ubezpieczeniu lub jego braku będzie z danego dnia. Wystarczy podać w przychodni, szpitalu czy gabinecie lekarskim swój PESEL oraz potwierdzić tożsamość dokumentem, a jeszcze prościej - sprawdzić uprawnienia na swoim koncie IKP.
Zdarzają się sytuacje, w których ubezpieczony pacjent w eWUŚ "wyświetla się na czerwono", czyli system nie potwierdza prawa do świadczeń. Wówczas, aby skorzystać ze świadczenia (jeśli ma się pewność, że te uprawnienia rzeczywiście są), należy złożyć oświadczenie (można pobrać ze strony NFZ) o posiadaniu ubezpieczenia albo przedstawić dokument potwierdzający ubezpieczenie.
Ubezpieczenie dobrowolne - dla kogo
Kto może ubezpieczyć się dobrowolnie? Każdy, kto mieszka na terytorium Polski i nie jest:
- objęty obowiązkowym ubezpieczeniem,
- członkiem rodziny osoby ubezpieczonej,
- objęty powszechnym systemem ubezpieczenia zdrowotnego w jednym z krajów Unii Europejskiej albo Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).
Dzięki dobrowolnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu można korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (na takich samych zasadach jak pozostali ubezpieczeni), jak również można ubegać się o kartę EKUZ.
Ubezpieczenie dobrowolne - kiedy nabywa się prawo do świadczeń
W ramach dobrowolnego ubezpieczenia prawo do świadczeń przysługuje od dnia wyznaczonego w umowie, a wygasa po upływie 30 dni od rozwiązania lub wygaśnięcia umowy.
Ile wynosi składka i czym jest opłata dodatkowa
Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy jej wymiaru. Podstawa wymiaru jest kwotą deklarowanego miesięcznego dochodu, jednak nie niższą od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku.
Podstawę wymiaru ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2023 r. wyniosło 7767,85 zł, w związku z tym składka na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne za miesiące: styczeń, luty i marzec 2024 r. wynosi miesięcznie nie mniej niż 699,11 zł (7767,85 zł x 9% podstawy wymiaru składki = 699,11 zł).
Składkę opłaca się w pełnej wysokości każdego miesiąca, nawet jeśli miesiąc był niepełny. Płatność powinna nastąpić do 20 dnia miesiąca następnego.
W przypadku, gdy w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wystąpiła przerwa dłuższa niż 3 miesiące, konieczne jest uiszczenie opłaty dodatkowej. Ile wynosi?
- od 3 miesięcy do roku — nie mniej niż 1 553,57 zł (20% podstawy wymiaru), trzeba zapłacić w całości
- powyżej roku do 2 lat — nie mniej niż 3 883,93 zł (50% podstawy wymiaru), można zapłacić w 3 ratach
- powyżej 2 do 5 lat — nie mniej niż 7 767,85 zł (100% podstawy wymiaru), można zapłacić w 6 ratach
- powyżej 5 do 10 lat — nie mniej niż 11 651,78 zł (150% podstawy wymiaru), można zapłacić w 9 ratach
- powyżej 10 lat — nie mniej niż 15 535,70 zł (200% podstawy wymiaru), można zapłacić w 12 ratach
Potwierdzenie wniesienia opłaty należy dołączyć do wniosku o ubezpieczenie dobrowolne.
Ubezpieczenie dobrowolne - jak to zrobić
Jakie dokumenty będą potrzebne?
- dowód tożsamości (w przypadku wniosku wysyłanego drogą elektroniczną - kopia lub skan)
- wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym wraz z oświadczeniem
- druk ZUS ZZA (ubezpieczenie dla siebie) lub ZUS ZCNA (ubezpieczenie dla członków rodziny);
- dokument potwierdzający ostatni okres ubezpieczenia (jeśli takie było)
Dokumenty można dostarczyć osobiście w oddziale wojewódzkim NFZ, wysłać pocztą lub przesłać przez ePUAP.
Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej będzie przysługiwało od dnia złożenia wniosku, nie można zawrzeć umowy wstecznej.
Do ubezpieczenia należy zgłosić również członków rodziny, którzy nie podlegają mu z innych tytułów. Wysokość składki się nie zmieni.
Wniosek o objecie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 marca 2015 r. w sprawie wzorów oświadczeń o przysługującym świadczeniobiorcy prawie do świadczeń opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 1043)
Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl