Ministerstwo Spraw Zagranicznych udziela pomocy na realizację projektów współpracy pomiędzy polskimi jednostkami samorządowymi a podobnymi jednostkami za granicą. W tym celu została stworzona tzw. lista krajów priorytetowych. Znalazły się na niej m.in.: Białoruś, Ukraina, Mołdawia, Gruzja oraz inne kraje Europy Wschodniej. Wspierane są projekty pomocy rozwojowej i wspierające procesy demokratyzacji i budowy społeczeństwa obywatelskiego.
Na pomoc dla społeczności i regionów białoruskich przeznaczone jest 26 mln zł. Jest to największa suma, jaką MSZ przeznaczyło na jeden kraj. Na drugim miejscu jest Ukraina z sumą 15 mln zł. Na pomoc regionom gruzińskim i mołdawskim przeznaczono po 4 mln zł.
Cele dofinansowania
Jednostki samorządu terytorialnego mogą otrzymać wsparcie finansowe na udzielenie pomocy humanitarnej, żywnościowej, np. mieszkańcom regionu lub gminy na Białorusi lub Ukrainie. Może to być dostawa żywności, leków, pomoc medyczna. Pomoc może być skierowana na tereny dotknięte kataklizmem, biedą, ubóstwem albo zaniedbane rozwojowo.
Dotacje można otrzymać na realizację przedsięwzięć budowy współpracy transgranicznej i budowanie partnerstwa lokalnego. Pomoc jest udzielana na projekty z zakresu: ochrony zdrowia, kultury, infrastruktury wodno-kanalizacyjnej i sanitarnej, ochrony środowiska, oświaty i edukacji.
Wspierane będą projekty dotyczące nawiązania bliższych więzi partnerskich z miastami zagranicznymi lub regionami. Polskie gminy otrzymają pomoc na propagowanie programów rozwoju samorządu terytorialnego i samorządności lokalnej. Będzie też realizowana pomoc ekspercka dla wybranych grup zawodowych, m.in. zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Priorytetowo będą traktowane te projekty, które będą odpowiedzią na potrzeby zagranicznych partnerów, w tym wspierające inicjatywy lokalne. Wskazane jest, by w realizacji projektu aktywny udział wzięły lokalne społeczności z zagranicy (bezpośredni odbiorca pomocy). Jest to warunek podstawowy udzielenia pomocy finansowej ze strony Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
KOSZTY KWALIFIKOWANE
KOSZTY KWALIFIKOWANE PROJEKTU WSPIERANEGO FINANSOWO PRZEZ MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH TO:
n koszty wynagrodzeń i honorariów osób bezpośrednio zaangażowanych w realizację projektu,
n koszty podróży i transportu,
n zakwaterowanie i wyżywienie,
n tłumaczenie, druk, publikacje, szkolenia,
n koszty administracyjne, w tym koszty bankowe, księgowości, koordynacji projektu, czynsz, telefon, internet.
Ważne partnerstwo
Każda forma pomocy realizowana przez polskie samorządy na rzecz samorządów zagranicznych w ramach programu rozwojowego MSZ powinna być oparta na partnerstwie między partnerami. A więc z samorządem lub społecznością lokalną.
Cele zrealizowanego projektu powinny mieć charakter trwały. Tak, więc np. dostawa leków i żywności powinna być powiązana z usługami lekarskimi lub z przeprowadzeniem szkoleń medycznych w podstawowym zakresie.
Działania i procedury muszą być przejrzyste. Uznawana jest otwartość uczestnictwa obu stron w planowaniu i podejmowaniu decyzji kluczowych dla projektu.
Przy realizacji projektu musi być poszanowana zasada ochrony środowiska naturalnego, zrównoważonego rozwoju i wzrostu gospodarczego.
Działania pomocowe powinny służyć nie tylko przekazywaniu wiedzy albo tworzenia infrastruktury, ale również przyczynić się do wzmocnienia potencjału beneficjentów.
Polska gmina, która otrzyma wsparcie finansowe na realizację projektu, musi rozliczyć się z otrzymanej dotacji oraz z efektywności podjętych działań. Projekt zawsze musi być wewnętrznie spójny.
Przestrzeganie umowy
Realizacja projektu pomocowego ze środków MSZ jest zadaniem zleconym jednostce samorządu terytorialnego. Przyznane środki są dotacją celową. To oznacza, że przyznaną pomoc można wykorzystać tylko i wyłącznie na cele określone w nagrodzonym projekcie. Warunki realizacji projektu ustala umowa o dotację.
6 KROKÓW SKŁADANIE I ROZPATRYWANIE WNIOSKÓW
1 Rejestracja.
Projektodawca (jednostka samorządu terytorialnego) rejestruje się na portalu internetowym: www.polskapomoc.gov.pl. Na tej samej stronie internetowej są szczegółowy opis zasad i warunków udzielania pomocy oraz druki wniosków o dotacje.
2 Przesłanie.
Wnioskodawca (jednostka samorządu terytorialnego) przesyła wypełniony formularz projektu do departamentu współpracy rozwojowej (DWR) MSZ.
3 Rozpatrzenie.
Ocenę formalna i merytoryczną dokonuje DWR wraz z właściwymi departamentami terytorialnymi MSZ.
4 Zawiadomienie.
Projektodawca jest informowany o zatwierdzeniu lub odrzuceniu wniosku.
5 MSZ i MF.
Jeżeli wniosek został przyjęty, to MSZ podejmuje działania międzyresortowe w celu uruchomienia (przelania) środków z rezerwy celowej będącej w dyspozycji Ministerstwa Finansów.
6 Umowa.
Pomiędzy MSZ a projektodawcą jest zawierana umowa o dotację.
Dotacja musi być wydatkowana zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych. Projekt zaś musi być zrealizowany do 31 grudnia tego roku. Pieniądze, które nie zostaną wykorzystane w okresie trwania umowy, podlegają zwrotowi do budżetu państwa.
Jednostka samorządu terytorialnego realizująca określony projektu zobowiązana jest do prowadzenia rzetelnej dokumentacji. Jest ona niezbędna w przypadku kontroli oraz do sprawozdawczości końcowej z realizacji projektu i rozliczania się z wykorzystania dotacji. Kontrole prowadzone są na podstawie pisemnego upoważnienia przedstawiciela Ministerstwa Spraw Zagranicznych
MSZ może dokonywać kontroli sposobu realizacji projektu i wydatkowania środków:
n wizytując siedzibę dotowanej jednostki samorządowej i w miejscu realizacji projektu, poprzez m.in. przedstawicieli służb dyplomatycznych,
n przeglądając dokumentację projektu,
n egzekwując zestawienie wydatków.
ANDRZEJ OKRASIŃSKI
andrzej.okrasinski@infor.pl