Członkom komisji wyborczych, komisarzom wyborczym, a także członkom Państwowej Komisji Wyborczej w związku z udziałem w pracach komisji przysługuje półtorej standardowej diety dla pracowników administracji państwowej i samorządowej. Jej wysokość określa rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz.U. nr 236, poz. 1990). Zgodnie z nim dieta jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży i wynosi 22 zł za dobę podróży. Tak więc w przypadku członków komisji półtorej diety wynosi 33 zł za dobę podróży. Należność z tytułu diet oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży (wyjazdu) do powrotu (przyjazdu) po wykonaniu zadania. Połowa diety przysługuje, jeżeli podróż trwa nie dłużej niż dobę i wynosi od 8 do 12 godzin. Jeśli trwa dłużej niż dobę, za każdą dobę przysługuje dieta w pełnej wysokości. Z kolei za niepełną, ale rozpoczętą dobę członek komisji otrzyma połowę diety, jeśli pobyt trwał do 8 godzin i całą, jeśli dłużej. Dieta nie przysługuje, jeśli pracownikowi zapewniono bezpłatne całodzienne wyżywienie.
Natomiast podstawą ewentualnego zwrotu kosztów noclegu jest rachunek z hotelu. Jeśli członkowi komisji nie zapewniono noclegu, a nie może przedstawić rachunku, za każdy nocleg otrzymuje zwrot w wysokości 150 proc. diety.
Liczenie na ryczałt
Diety, o których mowa, nie przysługują za pracę w komisji, czyli za czas związany z przeprowadzeniem i ustaleniem wyników głosowania. Członkom komisji wyborczych za czas związany z wykonywaniem zadań członka komisji, w przypadku członków terytorialnych komisji wyborczych oraz za czas związany z przeprowadzeniem głosowania i ustaleniem wyników głosowania, w przypadku obwodowych komisji wyborczych, przysługuje jednorazowa dieta zryczałtowana (ich wysokość podana została w ramce obok).
Dieta nie przysługuje, jeżeli członek komisji wyborczej nie uczestniczył w czynnościach związanych z przeprowadzeniem i obliczeniem wyników głosowania. Jeśli nie uczestniczył w posiedzeniu lub posiedzeniach danej komisji, wysokość zryczałtowanej diety jest obniżana proporcjonalnie do liczby odbytych posiedzeń komisji. Podstawą wypłaty jest pisemne potwierdzenia udziału w pracach, dokonane przez przewodniczącego albo, z jego upoważnienia, przez zastępcę przewodniczącego właściwej komisji. Należności z tytułu diet wypłacają m.in.:
• członkom obwodowych komisji wyborczych - właściwy wójt (burmistrz, prezydent miasta);
• członkom okręgowych komisji wyborczych oraz osobom powołanym w skład inspekcji okręgowych komisji wyborczych - dyrektor właściwej miejscowo delegatury Krajowego Biura Wyborczego;
• członkom Państwowej Komisji Wyborczej oraz osobom powołanym w skład inspekcji Państwowej Komisji Wyborczej - dyrektor Zespołu Prezydialnego Krajowego Biura Wyborczego.
Można taksówką
Członkom komisji, w związku z udziałem w pracach tych komisji, przysługuje zwrot kosztów przejazdu publicznymi środkami komunikacji. Jeśli członkowie zamieszkują poza miejscowością stanowiącą siedzibę komisji wyborczej i nie mają możliwości dojazdu publicznymi środkami komunikacji, mogą liczyć na zwrot kosztów przejazdu innymi środkami transportu zbiorowego lub, za zgodą przewodniczącego komisji, własnym samochodem. Tu jednak organy wyborcze stosują ograniczenia, zgadzając się na taką możliwość na zasadzie wyjątku. W takim przypadku przysługuje zwrot kosztów przejazdu w wysokości stanowiącej iloczyn przejechanych kilometrów przez stawkę za jeden kilometr przebiegu, ustaloną przez pracodawcę.
Wszystkie należności są wypłacane członkom terytorialnych i obwodowych komisji wyborczych na podstawie rachunków, oświadczeń i poleceń wyjazdu służbowego akceptowanych przez przewodniczącego albo, z jego upoważnienia, przez zastępcę przewodniczącego właściwej komisji.
Zwolnienia z pracy
Członkom komisji wyborczych w związku z wykonywaniem zadań przysługuje zwolnienie od pracy do pięciu dni, z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy.
Jeśli członek obwodowej komisji wyborczej chce skorzystać z przysługującego mu zwolnienia, ma obowiązek na co najmniej trzy dni przed przewidywanym terminem nieobecności w pracy uprzedzić, w formie pisemnej, pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności. Następnie, nie później niż następnego dnia po ustaniu zwolnienia od pracy, dostarczyć pracodawcy zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy wykonywaniem zadań w danej komisji wyborczej. Zaświadczenie takie powinno zawierać:
• imię i nazwisko osoby wchodzącej w skład danej komisji wyborczej;
• wskazanie podstawy prawnej zwolnienia od pracy;
• przyczynę i czas nieobecności w pracy.
Dwa egzemplarze zaświadczenia należy opatrzyć pieczęcią odpowiednio terytorialnej albo obwodowej komisji wyborczej, a także przedstawić do podpisu przewodniczącemu danej komisji wyborczej. Przewodniczącemu zaświadczenie podpisuje jego zastępca. Jeden egzemplarz otrzymuje osoba zainteresowana, drugi pozostaje w danej komisji wyborczej.
Osobom wchodzącym w skład komisji wyborczych, które uległy wypadkowi w czasie wykonywania zadań tych komisji albo w drodze do miejsca lub z miejsca ich wykonywania, przysługuje odszkodowanie w wysokości i na zasadach określonych dla pracowników w przepisach o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Odszkodowanie wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a postępowanie powypadkowe prowadzi dyrektor właściwej miejscowo delegatury Krajowego Biura Wyborczego.
Zadania komisji
Do zadań obwodowej komisji wyborczej należy:
• przeprowadzenie głosowania w obwodzie;
• czuwanie w dniu wyborów nad przestrzeganiem przepisów prawa wyborczego w miejscu i w czasie głosowania;
• ustalenie wyników głosowania w obwodzie i przekazanie ich właściwej okręgowej komisji wyborczej.
Posiedzenie komisji
Pierwsze posiedzenie komisji organizuje wójt lub burmistrz (prezydent miasta). Obwodowa komisja wyborcza na pierwszym posiedzeniu wybiera spośród siebie przewodniczącego i jego zastępcę. Skład komisji podaje się do wiadomości publicznej w sposób zwyczajowo przyjęty. W obecnych wyborach do 21 września wójt będzie przyjmował zgłoszenia na członków obwodowych komisji wyborczych, natomiast 30 września upłynie termin na ich powoływanie.
JAKA DIETA
Jednorazowa dieta zryczałtowana wynosi:
• dla członków okręgowych komisji wyborczych - 380 zł;
• dla przewodniczących obwodowych komisji wyborczych - 165 zł;
• dla zastępców przewodniczących obwodowych komisji wyborczych - 150 zł;
• dla członków obwodowych komisji wyborczych - 135 zł.
Pomieszczenia dla komisji
Obsługę administracyjną i warunki techniczno-materialne pracy obwodowej komisji wyborczej oraz wykonanie zadań związanych z organizacją i przeprowadzaniem wyborów na obszarze gminy zapewnia wójt (burmistrz lub prezydent miasta) jako zadanie zlecone gminie. Jednostki organizacyjne sprawujące zarząd nad państwowymi i komunalnymi budynkami obowiązane są do bezpłatnego udostępnienia pomieszczenia wskazanego przez: dyrektora właściwej miejscowo delegatury Krajowego Biura Wyborczego - z przeznaczeniem na siedziby okręgowych komisji wyborczych, wójta (burmistrza, prezydenta miasta) - z przeznaczeniem na siedziby obwodowych komisji wyborczych. Pomieszczenia przeznaczone na siedziby okręgowych i obwodowych komisji wyborczych powinny być łatwo dostępne dla osób niepełnosprawnych.
ŁUKASZ SOBIECH
lukasz.sobiech@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
• Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 9 września 2004 r. w sprawie należności pieniężnych przysługujących członkom komisji wyborczych w wyborach do Sejmu i do Senatu oraz trybu udzielania im dni wolnych od pracy (Dz.U. nr 202, poz. 2076 ze zm.).
• Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz.U. nr 236, poz. 1990).