Zgodnie z ustawą z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2008 r. nr 115, poz. 728) art. 17 do zadań własnych gminy należy właśnie dożywianie dzieci. Z kolei ustawa z 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz.U. 267, poz. 2259), umożliwia funkcjonowanie programu dożywiania uczniów. Jest to program rządowy ustanowiony na lata 2006-2009. Program ma zasięg krajowy. Jest realizowany przez poszczególne województwa, w województwach zaś przez gminy. Program koordynuje w województwie wojewoda, w gminie wójt (burmistrz, prezydent miasta). Uczestnictwo w programie zgłaszają m.in.: szkoły, przedszkola i żłobki. Program jest finansowany z budżetu państwa oraz ze środków budżetów gmin.
Cele programu
Pomoc w dożywianiu skierowana jest w szczególności do: dzieci do siódmego roku życia i uczniów do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej. Dzięki programowi, o którym mowa, udzielana jest pomoc w formie: posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych.
Udzielanie pomocy w powyższych formach precyzują przepisy ustawy z 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania. Dostarczanie posiłku lub świadczenia rzeczowego w postaci dostarczania produktów żywnościowych może być zlecone np. organizacjom pozarządowym. Pomoc, o której mowa, zależy od dochodów. Dochód ten nie może przekraczać 150 proc. tzw. kryterium dochodowego, o którym mowa odpowiednio w art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej. Rada gminy może podjąć uchwałę o podwyższeniu tego kryterium dochodowego.
Dożywianie w szkołach
Gmina realizuje program pomocy w dożywaniu przy wykorzystaniu ośrodków pomocy społecznej, jednostek organizacyjnych gminy, placówek i instytucji, które posiadają bazę żywieniową lub odpowiednie warunki do wydawania produktów żywnościowych. Aby otrzymać pomoc, przewidzianą programem, należy zgłaszać się do ośrodka pomocy społecznej. W dożywianiu kierownik ośrodka pomocy społecznej współpracuje z dyrektorami szkół.
Jeżeli szkoła posiada warunki umożliwiające przygotowanie lub wydawanie posiłków, można je wydawać u siebie. Jeśli szkoła nie posiada takich warunków, wówczas kierownik ośrodka pomocy społecznej, we współpracy z dyrektorem szkoły, powinien zorganizować możliwość spożywania posiłków poza szkołą. Posiłki spożywane przez dzieci w szkole powinny być jednakowe pod względem ilościowym i jakościowym, z wyjątkiem posiłków w ramach diety. Przepisy te mają odpowiednio zastosowanie do dzieci uczęszczających do żłobków i przedszkoli. Dyrektor żłobka, przedszkola lub szkoły może przygotować listę odpowiednio dzieci i uczniów wymagających pomocy w formie posiłku i przekazać ją do właściwego ośrodka pomocy społecznej.
Mleko dla uczniów
Od czterech lat Agencja Rynku Rolnego (ARR) realizuje program unijny - Dopłaty do spożycia mleka i przetworów mlecznych w placówkach oświatowych popularnie zwany - Szklanką mleka. Program skierowany jest do dzieci uczęszczających do przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych.
W ramach programu unijnego uczeń może otrzymać każdego dnia 0,25 l mleka lub przetworu mlecznego po obniżonej cenie. Dotychczas było to mleko, mleko smakowe, jogurty naturalne lub sery i twarogi (bez dodatków smakowych). Od roku szkolnego 2008/2009 gama produktów będzie rozszerzona o smakowe i niesmakowe fermentowane produkty mleczne oraz smakowe sery i twarożki.
Poza dopłatą ze środków UE spożycie mleka i przetworów mlecznych jest dofinansowane z budżetu krajowego i ze środków Funduszu Promocji Mleczarstwa.
O dopłatę może wnioskować:
• placówka oświatowa, np. przedszkole, gimnazjum, szkoła podstawowa, średnia,
• dostawca mleka i przetworów mlecznych, np. zakład mleczarski, firma handlowa,
• władza działająca w imieniu placówki oświatowej, np. gmina,
• organizacja działająca w imieniu placówki oświatowej.
Wnioskodawcy zamierzający uczestniczyć w programie są zobowiązani do zarejestrowania się w Centralnym Rejestrze Przedsiębiorców (CRP) prowadzonym przez ARR, a następnie do złożenia we właściwym oddziale terenowym ARR wniosku o zatwierdzenie uczestnictwa w programie Dopłaty do spożycia mleka i przetworów mlecznych w placówkach oświatowych.
Do programu można przystąpić w ciągu całego roku kalendarzowego.
Zatwierdzeni wnioskodawcy organizują dostawy mleka i przetworów mlecznych do placówek oświatowych w trakcie roku szkolnego i składają odpowiednie wnioski o dopłaty w oddziałach terenowych ARR.
Najprostszym sposobem, dla placówek oświatowych, jest skorzystanie z usług dostawcy, który zapewni dostawy mleka i przetworów mlecznych bezpłatnie lub po obniżonych cenach i przejmie obowiązki związane ze składaniem dokumentów w ARR. Lista zatwierdzonych dostawców jest dostępna na stronie internetowej ARR (www.arr.gov.pl). Są tam zamieszczone także szczegółowe informacje o programie.
WARZYWA I OWOCE
Komisja Europejska zaproponowała, by od roku szkolnego 2009/2010 wdrożyć w krajach unijnych bezpłatne dostawy owoców i warzyw do szkół. W Polsce dofinansowanie unijne wynosiłoby 75 proc. Pozostałe 20 proc. pochodziłoby z budżetu państwa lub samorządów.
WAŻNE ADRESY
www.mpips.gov.pl - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej,
www.arr.gov.pl - Agencja Rynku Rolnego.
4 KROKI JAK OTRZYMAĆ DOTACJĘ
1 Lista
Należy we współpracy z dyrektorem szkoły rozpoznać potrzeby uczniów w zakresie dożywiania. Trzeba stworzyć listę uczniów potrzebujących posiłków.
2 Ośrodek pomocy
O potrzebach uczniów należy poinformować miejscowy ośrodek pomocy społecznej (OPS). Dyrektor szkoły ma obowiązek współpracy z OPS.
3 Władze gminy
Władze gminy w porozumieniu z dyrektorem szkoły występują z wnioskiem do wojewody o udzielenie dotacji na dożywianie dzieci, których rodziców nie stać na zapłatę za takie dożywianie.
4 Decyzja
O udzieleniu dotacji bezzwrotnych decyduje wojewoda.
ANDRZEJ OKRASIŃSKI
andrzej.okrasinski@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2008 r. nr 115, poz. 728).
• Ustawa z 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz.U. nr 267, poz. 2259).