Projekt ustawy, który przyjęto w Sejmie dominującą większością głosów przewiduje, że żłobki przestaną być placówkami opieki zdrowotnej. Oznacza to złagodzenie wymogów lokalowych, technicznych i sanitarnych przy jednoczesnym założeniu zapewnienia bezpieczeństwa małym dzieciom w nowo tworzonych placówkach. Osłabienie rygorów ma sprzyjać powstawaniu placówek zapewniających pobyt i opiekę „naszym milusińskim”
Co w ustawie?
Oprócz funkcjonowania żłobków założono 4 różne od siebie formy opieki w postaci:
Klubików dziecięcych – przeznaczonych dla dzieci nie starszych niż w wieku trzech lat. W przeciwieństwie do żłobków, przewidywany czas pobytu w placówce wynosi do 5 godzin dziennie.
Dziennych opiekunów – preferowane rozwiązanie dla matek korzystających z urlopów wychowawczych. Osoba taka, może zajmować się dziećmi w swoim domu w liczbie nie więcej niż 5, zaś w przypadku obecności w grupie dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności nie powinno być ich więcej jak 3.
Niań – w sytuacji, gdy rodzic podejmie decyzję o zatrudnieniu opiekunki do dziecka, powinien zatrudnić ją na podstawie „umowy uaktywniającej” (do której stosuje się przepisy umowy o zleceniu), zaś składki na ubezpieczenie społeczne niani zostaną pokryte z budżetu państwa.
Przyzakładowe żłobki – tworzenie tych placówek ma na celu ułatwienie rodzicom powrotu na rynek pracy. Z założenia mają być przeznaczone dla dzieci własnych pracowników. Koszty funkcjonowania żłobka czy klubu dziecięcego, pracodawca będzie mógł doliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Z uwagi na to, że według brzmienia projektu ustawy żłobki przestają być zakładami opieki zdrowotnej, przewiduje się zmiany, m.in. w przepisach prawa budowlanego zmniejszając wymagania techniczne, lokalowe i sanitarne wobec placówek.
Projekt liberalizuje także wymagania kwalifikacyjne wobec personelu placówek i form opieki dla małych dzieci. Według wcześniejszych przepisów kadrę żłobków mogły stanowić pielęgniarki, położne, albo nauczyciele wychowania przedszkolnego, natomiast obecnie przewiedziano możliwość zatrudnienia niemal każdej osoby pod warunkiem, że nie była karana i ukończy kurs.
Ustawodawca liczy równocześnie na zwiększenie liczby miejsc pracy oraz legalizację zatrudnienia opiekunek dziecięcych.
Gminy zostaną zobowiązane do prowadzenia działalności nadzorczej i kontrolnej nad formami opieki nad dziećmi do lat 3, prowadzenia rejestru opiekunów dziennych oraz odprowadzania za nich składek na ubezpieczenia społeczne.
Żłobek lub klubik dziecięcy organy samorządu mogą prowadzić samodzielnie lub też zlecić zadanie w drodze konkursu ofert wynikającego z ustawy o pożytku publicznym i wolontariacie.
Czytaj także: Dofinansowanie z ZFŚS do opieki nad dziećmi>>
Braki w ustawie?
Przyjęta propozycja ustawy mimo, dużego poparcia w gremiach ustawodawczych, posiada zauważalne uchybienia. Brakuje w niej norm określających powierzchnię w metrach kwadratowych placówki ogółem i przypadających na kuchnię, pokój zabaw i sypialnię.
Pominięto informacje na temat ewentualnych placów zabaw i miejsc pobytu na świeżym powietrzu istotnych z uwagi na potrzeby rozwojowe małych dzieci i czas spędzany w placówkach.
Ponadto w polskiej klasyfikacji zawodów nie figuruje zawód opiekuna dziennego, wobec czego nie ma obecnie możliwości nawiązania stosunku pracy na tym stanowisku.
Czytaj także: Zwrot wydatków przez gminę na dowóz dziecka do szkoły>>
Projekt ustawy żłobkowej trafił pod obrady Senatu, gdzie zwrócono uwagę na możliwość tworzenia zespołów żłobków przez samorządy jako wchodzących w obręb zespołów szkół i przedszkoli. Sejmowa propozycja o obowiązku informowania rodziców o skutkach powierzenia placówkom opieki nad dziećmi została odrzucona przez wyższą izbę naszego parlamentu.
Projektodawcy uzasadniając przyjęcie nowego aktu prawnego liczą na korzyści m.in.: w postaci zwiększenia liczby i dostępności miejsc i form opieki nad małymi dziećmi, większe wpływy do budżetu państwa z tytułu podatków od opiekunów dziennych oraz niań, utrzymanie aktywności zawodowej kobiet i mniejszą presję na dziadków i babcie celem wcześniejszego ich przejścia na emeryturę i zapewnienia opieki wnukom.
Ustawa żłobkowa stanowi część rządowego programu „Maluch” na lata 2011-2013, w którego ramach założono:
- dofinansowanie utworzenia 277 żłobków, klubów dziecięcych;
- dofinansowanie adaptacji 1670 żłobków, klubów dziecięcych oraz pomieszczeń dla dziennych opiekunów;
- dofinansowanie doposażenia 2540 żłobków, klubów dziecięcych oraz pomieszczeń dla dziennych opiekunów, w wyniku czego liczba miejsc opieki dla małych dzieci ma wzrosnąć o ok. 41 tys. Na realizację programu w budżecie państwa, w części będącej w dyspozycji Ministra Pracy i Polityki Społecznej, zaplanowano kwotę 190 mln zł.
Obecnie po poprawkach Senatu ustawa wraca do Sejmu.
Barbara Matysik
samorzad.infor.pl