W chwili obecnej zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas organizacji tych imprez, w tym meczy piłki nożnej, uregulowane jest w ustawie z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych. Ustawa ta określa zasady postępowania konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa imprez masowych, warunki bezpieczeństwa imprez masowych, zasady i tryb wydawania zezwoleń na przeprowadzanie imprez masowych, zasady gromadzenia i przetwarzania informacji dotyczących bezpieczeństwa imprez masowych, zasady odpowiedzialności organizatorów za szkody wyrządzone w związku ze zorganizowaniem imprez masowych. Ustawa zawiera również przepisy dotyczące odpowiedzialności karnej za przestępstwa i wykroczenia popełnione w związku z imprezą masową.
Czytaj także: Bezpieczeństwo imprez masowych i Euro 2012 - rząd przyjął projekty ustaw>>
Przestępstwa popełnione w związku z imprezą masową
Przestępstwa zostały określone w art. 58 – 61 ustawy. Pierwszy z nich przewiduje, że każdy kto organizuje imprezę masową bez wymaganego zezwolenia lub niezgodnie z warunkami określonymi w zezwoleniu albo przeprowadza ją wbrew wydanemu zakazowi popełnia przestępstwo.
Zezwolenie na przeprowadzenie imprezy masowej, jak i odmowa, wydawana jest w drodze decyzji przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, właściwych ze względu na miejsce przeprowadzenia imprezy masowej. W przypadku wyrażenia zgody, zezwolenie wskazuje warunki przeprowadzenia imprezy masowej i w przypadku ich nieprzestrzegania organizator imprezy masowej popełnia przestępstwo. Art. 58 przewiduje ponadto, że przestępstwo zachodzi gdy organizator imprezy masowej, nie zachowuje warunków bezpieczeństwa do których jest zobowiązany przez ustawę. Zgodnie z nią organizator zapewnia:
1) spełnienie wymogów określonych, w szczególności, w przepisach prawa budowlanego, w przepisach sanitarnych i przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej;
2) udział służb porządkowych, służb informacyjnych oraz kierującego tymi służbami kierownika do spraw bezpieczeństwa;
3) pomoc medyczną;
4) zaplecze higieniczno-sanitarne;
5) wyznaczenie dróg ewakuacyjnych oraz dróg umożliwiających dojazd pojazdom służb ratowniczych i Policji;
6) warunki do zorganizowania łączności pomiędzy podmiotami biorącymi udział w zabezpieczeniu imprezy masowej;
7) sprzęt ratowniczy i gaśniczy oraz środki gaśnicze niezbędne do zabezpieczenia imprezy masowej w zakresie działań ratowniczo-gaśniczych;
8) wydzielone pomieszczenia dla służb kierujących zabezpieczeniem imprezy masowej.
Czytaj także: Obowiązki samorządów w zakresie organizacji imprez masowych>>
Kolejne przestępstwo zostało określone w art. 59 ustawy i zgodnie z nim przestępstwo popełnia każdy, kto wnosi lub posiada na imprezie masowej broń, (w rozumieniu ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji) wyroby pirotechniczne, materiały pożarowo niebezpieczne lub inne niebezpieczne przedmioty lub materiały wybuchowe. Bronią jest:
1) broń palna, w tym broń bojowa, myśliwska, sportowa, gazowa, alarmowa i sygnałowa;
2) broń pneumatyczna;
3) miotacze gazu obezwładniającego;
4) narzędzia i urządzenia, których używanie może zagrażać życiu lub zdrowiu:
a) broń biała w postaci:
- ostrzy ukrytych w przedmiotach niemających wyglądu broni,
- kastetów i nunczaków,
- pałek posiadających zakończenie z ciężkiego i twardego materiału lub zawierających wkładki z takiego materiału,
- pałek wykonanych z drewna lub innego ciężkiego i twardego materiału, imitujących kij bejsbolowy,
b) broń cięciwowa w postaci kusz,
c) przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej.
Wyroby pirotechniczne to wyroby zawierające jeden lub kilka materiałów pirotechnicznych, przeznaczone do uzyskiwania efektów pirotechnicznych, w tym widowiskowych, a materiały pożarowo niebezpieczne to:
a) gazy palne,
b) ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 328,15 K (55°C),
c) materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne,
d) materiały zapalające się samorzutnie na powietrzu,
e) materiały wybuchowe i wyroby pirotechniczne,
f) materiały ulegające samorzutnemu rozkładowi lub polimeryzacji,
g) materiały mające skłonności do samozapalenia,
h) materiały inne niż wymienione w lit. a-g, jeśli sposób ich składowania, przetwarzania lub innego wykorzystania może spowodować powstanie pożaru.
Natomiast materiały wybuchowe to substancje chemiczne stałe lub ciekłe albo mieszaniny substancji zdolne do reakcji chemicznej z wytwarzaniem gazu o takiej temperaturze i ciśnieniu i z taką szybkością, że mogą powodować zniszczenia w otaczającym środowisku, a także wyroby wypełnione materiałem wybuchowym.
Przestępstwem, określonym przez art. 60 ustawy, jest wdzieranie się na teren w czasie trwania masowej imprezy sportowej, w tym meczu piłki nożnej, na którym rozgrywane są zawody sportowe, albo nieopuszczanie takiego miejsca wbrew żądaniu osoby uprawnionej.
Ponadto odpowiedzialności za przestępstwo podlega ten, kto w czasie trwania imprezy masowej rzuca przedmiot, mogący stanowić zagrożenie dla życia, zdrowia lub bezpieczeństwa osób przebywających na terenie lub w obiekcie, gdzie odbywa się impreza masowa, albo w inny, równie niebezpieczny sposób zakłóca przebieg tej imprezy, jak również ten, kto w czasie i w miejscu trwania imprezy masowej narusza nietykalność cielesną członka służby porządkowej lub służby informacyjnej.
Należy zaznaczyć, że jeżeli sprawca, dopuszczając się ww. czynów, używa elementu odzieży lub przedmiotu do zakrycia twarzy celem uniemożliwienia lub utrudnienia rozpoznania jego osoby to zagrożenie karą jest większe.
Ostatnie przestępstwo zostało wskazane przez ustawę w art. 61 i zachodzi wtedy, gdy spiker zawodów sportowych, swoim zachowaniem prowokuje kibiców do działań zagrażających bezpieczeństwu w miejscu i w czasie trwania masowej imprezy sportowe.
Postępowanie w sprawach o wymienione przestępstwa prowadzi się na podstawie przepisów o postępowaniu przyspieszonym, o którym mowa w Kodeksie postępowania karnego.
Należy zaznaczyć, że wobec sprawców przestępstw, o których mowa w art. 59 i 60 ustawy, sąd obligatoryjnie musi orzec zakaz wstępu na imprezę masową.
Czytaj także: Imprezy masowe: organizacja i wydawanie zezwoleń>>
Wykroczenia popełnione w związku z imprezą masową
Wykroczenia zostały określone w art. 54 – 57 ustawy. Pierwsze z wykroczeń zachodzi wtedy, gdy osoba nie wykonuje polecenia porządkowego, wydanego na podstawie ustawy, regulaminu obiektu (terenu) lub regulaminu imprezy masowej przez służby porządkowe lub służby informacyjne.
Służba informacyjna to osoby podlegające kierownikowi do spraw bezpieczeństwa, wyznaczone przez organizatora, w tym spikera zawodów sportowych, a służba porządkowa to osoby podlegające kierownikowi do spraw bezpieczeństwa, wyznaczone przez organizatora, legitymujące się ważną licencją pracownika ochrony fizycznej.
Poleceniem porządkowym jest nakaz określonego zachowania, wydany uczestnikowi lub uczestnikom imprezy masowej.
Regulamin obiektu (terenu) to przepisy wydane przez właściciela, posiadacza, użytkownika lub zarządzającego obiektem lub terenem, zawierające:
- zasady wstępu na teren lub obiekt, w tym osób małoletnich,
- zasady zachowania się osób obecnych w obiekcie lub na terenie i
- zasady korzystania z obiektu lub terenu oraz ze znajdujących się tam urządzeń,
- określenie miejsc nieprzeznaczonych dla publiczności.
Wykroczeniem jest zachowanie osoby, która w czasie trwania imprezy masowej przebywa w miejscu nieprzeznaczonym dla publiczności. Również wykroczeniem, określonym w art. 55, jest niewykonanie polecenia wydanego przez Policję lub Żandarmerię Wojskową, w miejscu i w czasie trwania imprezy masowej.
Każdy, kto wnosi lub posiada na imprezie masowej napoje alkoholowe odpowiada za wykroczenie. Napój alkoholowy to każdy produkt przeznaczony do spożycia zawierający więcej niż 0,5% alkoholu etylowego pochodzenia rolniczego.
Kolejnym wykroczeniem, określonym w art. 57 ustawy, jest zachowanie osoby, która będąc do tego zobowiązana nie przekazuje informacji dotyczącej bezpieczeństwa imprezy masowej albo przekazuje informację nieprawdziwą w tym zakresie. Do przekazywania takich informacji zobowiązane są m.in. kluby sportowe, organizatorzy czy też właściciele obiektów, na terenie których organizowane są masowe imprezy sportowe, w tym mecze piłki nożnej.
Postępowanie w sprawach o wymienione wykroczenia prowadzi się na podstawie przepisów o postępowaniu przyspieszonym, o którym mowa Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia. Należy zaznaczyć, że wobec sprawców wykroczeń określonych w art. 54-56 ustawy, popełnionych w związku z imprezą masową artystyczno-rozrywkową, sąd może orzec zakaz wstępu. Natomiast w przypadku masowej imprezy sportowej, w tym meczu piłki nożnej, sąd orzeka środek karny zakazu wstępu na imprezę masowe.
Na podstawie powyższego można stwierdzić, że ustawa wyposaża podmioty odpowiedzialne za bezpieczeństwo imprez masowych w szereg środków pozwalających na zapewnienie bezpieczeństwa tych imprez. Jednak trzeba również zaznaczyć, że wprowadzenie nawet najlepszych rozwiązań opartych na sprawdzonych już na metodach nie jest w stanie zapewnić pełnego bezpieczeństwa publiczności bez pełnej współpracy wszystkich zainteresowanych bezpieczeństwem imprez masowych.
Czytaj także: Organizacja i przeprowadzanie imprez masowych>>
Piotr Górnik
samorzad.infor.pl
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2009, Nr 62, poz. 504 z późn. zm.);
- Ustawa z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (t. j. Dz. U. z 2004, Nr 22, poz. 525 z późn. zm.);
- Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego (Dz. U. z 2002, Nr 117, poz. 1007 z późn. zm.);
- Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t. j. Dz. U. z 2007, Nr 70, poz. 473 z późn. zm.);
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010, Nr 109, poz. 719);