Wcześniej w takich sprawach strażnicy nie mogli natychmiast ukarać sprawcy, wystawiając mu mandat, a o karze ostatecznie decydował sąd. Dzięki tym rozwiązaniom naruszający prawo szybciej poniosą konsekwencje, a sądy rozpatrujące w tego typu sprawach zostaną odciążone. Strażnik od września br. wystawi również mandat m.in. za złe oznakowanie dróg wewnętrznych.
Od 3 września br. strażnicy mogą wystawiać mandaty za nabywanie zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach oraz psów i kotów poza hodowlą, na przykład na bazarze. Strażnicy mogą również ukarać mandatem za prowadzenie targowisk, targów i giełd, na których sprzedawane są zwierzęta domowe. Ponadto strażnicy mogą nałożyć mandat na osobę, która prowadzi hodowlę lub posiada psa rasy uznawanej za agresywną, bez wymaganego zezwolenia. Strażnicy uzyskali także uprawnienia do karania osób, które nie zapewniły zwierzęciu domowemu ochrony przed zimnem, upałem lub dostępu do odpowiedniej karmy czy stałego dostępu do wody. Aby uniknąć mandatu należy też pamiętać o tym, że długość np. łańcucha nie może być krótsza niż 3 metry. Do tej pory strażnicy gminni nie mieli takich uprawnień. Nie mogli więc wystawić mandatu, a jedynie pouczyć sprawcę lub skierować sprawę do sądu. Nowe uprawnienia straży gminnych w tym zakresie wynikają z nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt.
Także od września strażnicy mogą ukarać mandatem za grodzenie nieruchomości przyległych do powierzchniowych wód publicznych, w odległości mniejszej niż 1, 5 m od linii brzegu. Mandat otrzyma właściciel działki nad jeziorem lub rzeką, który odgrodzi swoją nieruchomość bezpośrednio do wody, bez zachowania 1, 5 metra odstępu na przejście. Dzięki nowym uprawnieniom strażnicy gminni (miejscy) mogą skuteczniej reagować na utrudnianie dostępu do linii brzegowej oraz zakłócanie porządku na tym obszarze. Także w tym przypadku strażnicy mogli do tej pory poprzestać na pouczeniu lub skierować do sądu wniosek o ukaranie. Nowe uprawnienia straży gminnych (miejskich) w tym zakresie wynikają ze zmiany ustawy - Prawo wodne.
Natomiast od 21 sierpnia br. strażnicy gminni (miejscy) uzyskali uprawnienia do wystawiania mandatów za złe znakowanie dróg wewnętrznych. Jest to nowe wykroczenie, ujęte w nowelizacji ustawy - Kodeks wykroczeń. Mandat otrzyma zarządca drogi, który ustawi niezgodnie z przepisami znak drogowy lub sygnalizację świetlną. Pozwoli to na szybką reakcję oraz poprawę organizacji i bezpieczeństwa ruchu na danym terenie. Dzięki nowym zadaniom strażnicy mogą skuteczniej reagować na zgłoszenia mieszkańców danej ulicy czy osiedla, o zmianę nieprawidłowo usytuowanych znaków na drogach wewnętrznych.
Nowe uprawnienia przyznane strażnikom gminnym (miejskim) zostały określone w rozporządzeniu ministra spraw wewnętrznych z 16 sierpnia br. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego. Rozporządzenie zostało opublikowane 20 sierpnia br. w Dzienniku Ustaw.