Rozporządzenie Rady Ministrów o powstaniu nowych miast wydano w lipcu br. Rząd podjął decyzję w tej sprawie na podstawie opinii ministra spraw wewnętrznych i administracji Jerzego Millera, który rozpatrywał wnioski o nadanie statusu miasta tym miejscowościom.
Prawa miejskie otrzyma Wolbórz w powiecie piotrkowskim (woj. łódzkie), Nowe Brzesko w powiecie proszowickim (woj. małopolskie), Pruchnik w powiecie jarosławskim (woj. podkarpackie), Czyżew w powiecie wysokomazowieckim (woj. podlaskie) i Gościno w powiecie kołobrzeskim (woj. zachodniopomorskie).
Według MSWiA tylko Gościno po raz pierwszy uzyskuje prawa miejskie, pozostałe miejscowości w przeszłości status miasta już posiadały. Utraciły go po powstaniu styczniowym (Wolbórz, Czyżew), w wyniku ukazu carskiego ze względu na słabe wyniki ekonomiczne i małą liczbę mieszkańców (Nowe Brzesko) i z powodu reformy administracyjnej w 1934 roku (Pruchnik).
W przypadku Czyżewa, od 1 stycznia 2011 roku zmieni się także nazwa miejscowości. Obecnie brzmi ona Czyżew-Osada.
Zmiany formalne związane z uzyskanie statusu miasta nie są znaczne - podkreślono w komunikacie MSWiA. Wójt miejscowości stanie się burmistrzem, a rada gminy przekształci się w radę miasta. Nie ma przepisów określających konieczność podniesienia podatków czy opłat lokalnych. Ich wysokość będzie określać rada miasta. Nadanie statusu miasta danej miejscowości nie pociąga za sobą obowiązku wymiany dokumentów przez mieszkańców.
Uzyskanie praw miejskich podnosi prestiż miejscowości oraz ma istotny wpływ na jej rozwój, przyciągając inwestorów i turystów. W ciągu ostatnich 10 lat w Polsce przybyło 25 miast.
Jak podkreśliła w komunikacie rzeczniczka MSWiA Małgorzata Woźniak, nadanie praw miejskich jest przeprowadzane w drodze rozporządzenia Rady Ministrów. W przepisach nie są ściśle określone warunki uzyskania statusu miasta. O prawa miejskie mogą starać się miejscowości, które mają zwartą zabudowę przestrzenną i odpowiednią infrastrukturę techniczną - kanalizację, oczyszczalnię ścieków, wodociągi, placówki oświatowe i kulturalne. Miejscowości te powinny liczyć powyżej 2 tys. mieszkańców, zatrudnionych w większości poza rolnictwem.
Według komunikatu, aby miejscowość mogła stać się miastem, rada gminy powinna przeprowadzić konsultacje wśród mieszkańców. Potem do 31 marca musi złożyć za pośrednictwem wojewody wniosek do ministra SWiA. Następnie minister występuje z rekomendacją do rządu, który rozpatruje wnioski najpóźniej do końca lipca i wydaje rozporządzenie.