Przedłużenie vacatio legis ustawy o dowodach osobistych rząd uzasadnia ryzykiem niezakończenia przygotowań organizacyjnych i technicznych do wydawania nowych dowodów osobistych przed 1 lipca tego roku. Jak napisano w uzasadnieniu do projektu, chodzi m.in. o zapewnienie przejrzystości przetargu na dostawcę blankietów do nowych dowodów.
Kolejnym argumentem rządu na rzecz przedłużenia vacatio legis ustawy o dowodach osobistych jest konieczność notyfikacji rozporządzeń wykonawczych do niej. Pierwotnie rząd zakładał, że nie będzie takiej potrzeby. Na konieczność notyfikacji podczas prac parlamentarnych zwracał uwagę Senat, który zaproponował 1 lipca 2011 r. jako termin wejścia w życie ustawy, zamiast 1 stycznia 2011 r., co początkowo proponował rząd.
Nowe prawo zakłada, że będziemy mogli posługiwać się elektronicznym dokumentem tożsamości. Ma to m.in. ułatwić obywatelowi załatwianie spraw urzędowych przez internet. Dowód będzie można wykorzystać także jako dokument potwierdzający uprawnienie do korzystania z wielu usług.
Nowy dowód osobisty - wzbogacony o elektroniczny nośnik danych, tzw. chip - umożliwi składanie podpisu elektronicznego, pozwalającego na dokonywanie czynności prawnych w urzędach administracji publicznej; ma być również wykorzystywany przy dostępie do rejestrów publicznych, np. rejestru usług medycznych, prowadzonego przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Zmieni się zawartość dowodu osobistego - oprócz części graficznej zostanie w nim zamieszczona warstwa elektroniczna, która ma m.in. zwiększyć poziom ochrony tego dokumentu przed fałszerstwami. Nowy dowód będzie dokumentem potwierdzającym tożsamość i obywatelstwo polskie na terenie Polski oraz m.in. państw strefy Schengen.
Nowy dokument nie będzie zawierał informacji o adresie zameldowania oraz rysopisie. Wniosek o wydanie nowego dowodu osobistego z mikroprocesorem będzie można złożyć w dowolnej gminie, a także drogą elektroniczną. Dokumenty wydawane dzieciom powyżej pięciu lat będą ważne 10 lat; dokumenty młodszych dzieci będą ważne pięć lat. Nowe dowody osobiste będą bezpłatne.