Zasadą jest, że świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie, która w celu opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem lub inną osobą niepełnosprawną, rezygnuje z pracy lub z innej formy zatrudnienia. Warunek ten wynika z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych.
Wątpliwości dotyczą tego, czy, żeby dostać świadczenie pielęgnacyjne, trzeba również zrezygnować z prowadzenia gospodarstwa rolnego. Niektóre sądy orzekają, że tak, czego przykładem wyroki: WSA w Olsztynie (II SA/Ol 521/11), WSA w Bydgoszczy (wyroku II SA/Bd 3371/11) czy Naczelnego Sądu Administracyjnego (I OSK 1987/10).
Ale bywa też, że sądy są przeciwnego zdania, co widać na przykładzie wyroków: WSA w Bydgoszczy (II SA/Bd 257/11) czy WSA w Kielcach (sygn. II SA/Ke 229/11 i II SA/Ke 439/11).
Za tym drugim poglądem, to znaczy, że nie trzeba rezygnować z prowadzenia gospodarstwa rolnego, aby otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne, opowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z 20 października 2011 r. (sygn. II SA/Ke 548/11).
Kielecki WSA zwrócił uwagę na to, że w ustawie o świadczeniach rodzinnych zostało wprost napisane, co rozumieć przez zatrudnienie lub inną pracę zarobkową (art. 3 pkt 22). W przepisie tym słowem nie wspomina się o prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Żaden też inny przepis ustawy nie mówi, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje właścicielom gruntów rolnych.
Poza tym, jak zauważył kielecki sąd, o przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego nie decyduje dochód w rodzinie, jak to ma miejsce przy przyznawaniu zasiłku rodzinnego. Dlatego nawet gdyby osoba opiekująca się niepełnosprawnym miała dochody z gospodarstwa rolnego, nie może być to przeszkodą do przyznania jej świadczenia pielęgnacyjnego.
Podsumowując, jak stwierdził kielecki WSA, "sam fakt posiadania, a nawet i prowadzenia gospodarstwa rolnego nie wyklucza rolnika z prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, o ile posiadane przez niego gospodarstwo, rodzaj upraw, pozwalałyby mu na podjęcie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, a pracy takiej nie podejmuje (bądź z niej rezygnuje) z powodu konieczności opieki nad osobą niepełnosprawną, względem której ciąży na nim obowiązek alimentacyjny".
Czytaj także: Świadczenie pielęgnacyjne w pytaniach i odpowiedziach>>