Prawidłowe opracowanie planu finansowego wzmacnia sprawność funkcjonowania jednostki jako całości. Wpływa na jakość podejmowanych decyzji i dostarcza niezbędnych danych do działań kontrolnych. Ukazuje czynniki (zbędne, nieprawidłowe, niepożądane) wpływające na wysokość kosztów (powodujących faktyczny wypływ gotówki). Jego jawność i znajomość wśród pracowników wpływa na akceptację i zrozumienie podejmowanych decyzji.
Zasady budowy planu finansowego jednostek budżetowych
Metodologia budowy planów finansowych jednostek organizacyjnych państwowych i samorządowych jest zindywidualizowana i odpowiada zasadom konstrukcji finansowych dokumentów nadrzędnych. Wybór optymalnej metody programowania budżetowego przekłada się na wykorzystanie planu finansowego jako narzędzia efektywnego zarządzania jednostką budżetową. Obowiązujący system prawny w znacznej mierze wyznacza możliwe sposoby programowania finansowego. Nie ogranicza to jednak możliwości sporządzania, obok planów finansowych budowanych według zasad normatywnych, planów innego rodzaju, pozwalających porządkować dane np. według realizowanych zadań.
Konstrukcja planu finansowego państwowej jednostki budżetowej odbywa się w kilku etapach (schemat 1).
Zobacz serwis: Finanse
Budowa planu finansowego państwowej jednostki budżetowej rozpoczyna się jeszcze przed faktyczną jego konstrukcją, gdyż impulsem rozpoczynającym procedurę prognostyczną jest sporządzenie materiałów planistycznych do projektu ustawy budżetowej.
Etapy prac
Projekt prognozy rocznej działalności konkretnej jednostki budżetowej opracowują kierownicy państwowych jednostek budżetowych przy udziale dysponentów części budżetowych, zgodnych z istniejącą strukturą (schemat nr 2). Zostali oni zobowiązani do weryfikacji otrzymanych wielkości planistycznych, odpowiedniej ich agregacji i po odpowiednim ich opracowaniu – przedstawienia ministrowi finansów.
Przedłożone dane muszą odpowiadać zakresowi, formie i szczegółowości otrzymanych wytycznych. Uprawnienia do ich określenia przysługują ministrowi finansów, który jest także zobowiązany określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób, tryb i termin opracowania materiałów stanowiących podstawę budowy projektu ustawy budżetowej.
Materiały planistyczne, stanowiące podstawę budowy budżetu państwa, muszą zostać odpowiednio opracowane. Zawarte w nich planowane wielkości ekonomiczne, kumulowane i agregowane są w obrębie: obligatoryjnych podziałek klasyfikacji budżetowej, układu zadaniowego, charakterystycznego jak dotąd jedynie dla budżetu państwa, oraz układu podmiotowego i przedmiotowego. Dopiero tak opracowane informacje, oparte na otrzymanych wytycznych, stanowią bazę do budowy projektu ustawy budżetowej.
Projekt budżetu państwa, skonstruowany na podstawie przedłożonych przez dysponentów części budżetowych projektów dochodów i wydatków tych części, wyznacza podstawowe wielkości ekonomiczne i jednocześnie zakres projektów planów dochodów i wydatków poszczególnych części budżetowych. Te stanowią z kolei podstawę do budowy projektów planów finansowych państwowych jednostek budżetowych, określając granice finansowych możliwości tych jednostek. Przekazanie przez dysponentów podległym jednostkom kwot zaplanowanych w projekcie ustawy budżetowej kończy wstępny etap programowania budżetowego.