Wejście w życie nowej ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: nowa uofp) spowodowało konieczność nowelizacji aktów prawnych, dotyczących także tematyki wydatków zaliczanych do strukturalnych.
Klasyfikacja wydatków strukturalnych
Jednostki sektora finansów publicznych, zgodnie z art. 39 ust. 2 nowej uofp, są zobowiązane do klasyfikowania wydatków publicznych według dodatkowej klasyfikacji określającej kody wydatków strukturalnych. Na podstawie art. 39 ust. 4 pkt 2 nowej uofp, zawierającego delegację ustawową dla Ministra Finansów do określenia szczegółowej klasyfikacji wydatków strukturalnych umożliwiającej identyfikację wydatków strukturalnych ponoszonych przez jednostki sektora finansów publicznych, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z 10 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków strukturalnych. W rozporządzeniu tym w formie załącznika określono nową szczegółową klasyfikację wydatków strukturalnych, którą należy stosować do wydatków poniesionych od 1 stycznia 2010 r.
Podczas kwalifikowania wydatków do wydatków strukturalnych należy pamiętać o tym, że w sprawozdaniu wykazuje się wydatki stanowiące wkład krajowy na realizację projektów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych, jak również wydatki poniesione na realizację projektów finansowanych wyłącznie ze źródeł krajowych odpowiadających obszarom i kodom kategorii interwencji funduszy strukturalnych; nie należy w nim ujmować paragrafów z czwartą cyfrą inną niż „0” lub „9”.
Ewidencja wydatków strukturalnych
W celu wyodrębnienia wydatków strukturalnych z wydatków poniesionych w danym okresie sprawozdawczym należy także prowadzić dodatkową ewidencję wydatków strukturalnych – od 1 stycznia 2011 r. stosownie do przepisów zawartych w nowym rozporządzeniu Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont).
Zgodnie z zapisami tego rozporządzenia, można utworzyć konto pozabilansowe o symbolu 975 „Wydatki strukturalne”. Zapisy rozporządzenia pozostawiają jednostkom wybór w zakresie wprowadzenia tego konta, ponieważ konto 975 służy do ewidencji wydatków strukturalnych w jednostkach, w których ewidencja wydatków strukturalnych nie jest uwzględniona w ewidencji analitycznej prowadzonej do kont bilansowych.
Czytaj także: Nowa klasyfikacja wydatków strukturalnych>>
Sprawozdawczość w zakresie wydatków strukturalnych
Na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 2 nowej uofp zawierającego delegację ustawową dla Ministra Finansów do określenia rodzajów, form, terminów i sposobów sporządzania sprawozdań z poniesionych przez jednostki sektora finansów publicznych wydatków strukturalnych wydano rozporządzenie Ministra Finansów z 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (dalej: nowe rozporządzenie w sprawie sprawozdawczości budżetowej).
Zamiast rocznego sprawozdania Rb-WS wprowadzono dwa nowe wzory sprawozdań dotyczące wydatków strukturalnych:
● Rb-WSa – roczne sprawozdanie o wydatkach strukturalnych poniesionych przez jednostki samorządu terytorialnego; wzór sprawozdania stanowi załącznik nr 30 do nowego rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej,
● Rb-WSb – roczne sprawozdanie o wydatkach strukturalnych w podziale wojewódzkim (regionalnym) poniesionych przez jednostki sektora finansów publicznych; wzór sprawozdania stanowi załącznik nr 31 do nowego rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej.
Jednostkami zobowiązanymi do sporządzania i przekazywania sprawozdań o wydatkach strukturalnych są:
1) w zakresie wydatków strukturalnych poniesionych przez jednostki samorządu terytorialnego – przewodniczący zarządów jednostek samorządu terytorialnego, którzy wykazują wydatki zbiorcze, skonsolidowane, obejmujące również wydatki przedstawione w sprawozdaniach jednostkowych przez:
● kierowników samorządowych jednostek budżetowych,
● kierowników samorządowych zakładów budżetowych,
● kierowników samorządowych instytucji kultury,
● kierowników samorządowych zakładów opieki zdrowotnej,
● kierowników innych samorządowych osób prawnych, utworzonych na podstawie odrębnych ustaw
– Rb-WSa;
2) w zakresie wydatków strukturalnych w podziale wojewódzkim (regionalnym) poniesionych przez jednostki sektora finansów publicznych – Rb-WSb:
● dysponenci główni środków budżetu państwa (w tym: organy władzy publicznej, organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały), którzy wykazują wydatki łączne i skonsolidowane obejmujące wydatki wszystkich jednostek organizacyjnych oraz jednostek powołanych i nadzorowanych przez nie, w tym również państwowych instytucji kultury, państwowych instytucji filmowych, samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej i innych państwowych osób prawnych utworzonych na podstawie odrębnych ustaw,
● agencje wykonawcze,
● instytucje gospodarki budżetowej,
● dysponenci państwowych funduszy celowych,
● Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i zarządzane przez niego fundusze,
● Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia,
● uczelnie publiczne,
● Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne.
Instrukcję sporządzania rocznych sprawozdań o wydatkach strukturalnych (w tym: definicję wydatków strukturalnych, sposób i terminy sporządzania sprawozdań oraz sposób dokonywania korekty) zawiera załącznik nr 40 do nowego rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej.
Należy też podkreślić, że naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niesporządzenie lub nieprzekazanie w terminie sprawozdania z wykonania procesów gromadzenia środków publicznych i ich rozdysponowania albo wykazanie w tym sprawozdaniu danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. Wynika z tego, że niesporządzenie sprawozdania o wydatkach strukturalnych, w przypadku gdy jednostka nie poniosła żadnych wydatków strukturalnych, będzie stanowiło naruszenie dyscypliny finansów publicznych – należy sporządzić sprawozdanie „zerowe”.
Czytaj także: Sprawozdawczość za I półrocze 2010 r. w JST>>
Pytania i odpowiedzi Czytelników
W 2010 r. nasza redakcja udzieliła wielu odpowiedzi na pytania otrzymane od Czytelników na temat kwalifikowania wydatków do wydatków strukturalnych, m.in.: wskazywano, jakie wydatki należy traktować jako strukturalne oraz w jakich obszarach i kodach należy je wykazywać. W tym numerze odpowiadamy na kolejne pytania.
Zakup książek i czasopism do biblioteki pedagogicznej
Mamy wątpliwość dotyczącą zakupu książek i prenumeraty czasopism do publicznej biblioteki pedagogicznej. Otóż problem polega na tym, że interpretacja w większości poradników nie pozwala na zakwalifikowanie tego zakupu do wydatków strukturalnych, natomiast jednostka nadrzędna pozwala je zaliczać do wydatków strukturalnych w kodzie 73. Czy jest to prawidłowe, czy jednak absolutnie nie powinno się tego wydatku traktować jako strukturalnego?
Zakup książek i prenumeraty czasopism do publicznej biblioteki pedagogicznej w ramach uzupełnienia księgozbioru nie będzie wydatkiem strukturalnym.
Wyjątek stanowi sytuacja, gdy zakup książek i czasopism będzie dokonywany wraz z jednoczesną realizacją projektu polegającego na budowie, rozbudowie, przebudowie lub modernizacji placówki w celu podniesienia świadczonych usług. W takiej sytuacji wydatki należy ująć w obszarze XIII. Inwestycje w infrastrukturę społeczną, w kodzie 75. Infrastruktura edukacji.
Konferencje naukowe
Czy do szkoleń można zaliczyć konferencje naukowe i potraktować jako wydatek strukturalny?
Nie. Co do zasady, wydatków poniesionych na uczestnictwo w konferencjach (np. naukowych) nie zalicza się do wydatków strukturalnych.
Zakup nagród
Czy zakup nagród dla uczestników olimpiad, zawodów, np. chemicznych, to wydatek strukturalny i czy można ująć go w kodzie 73?
Nie. Tego typu wydatki nie są zaliczane do strukturalnych.
Szkolenie przeciwpożarowe
Pracownicy jednostki zostali wysłani na szkolenie przeciwpożarowe. Czy wydatki poniesione w ramach tego szkolenia należy ująć w sprawozdaniu Rb-WSa?
Nie. Szkoleń, które są niezbędne, obligatoryjne (np. szkolenie przeciwpożarowe, szkolenie bhp) dla pracownika, nie należy ujmować w sprawozdaniu Rb-WSa ani Rb-WSb.
PODSTAWY PRAWNE
• Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 152, poz. 1020)
• Ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 223, poz. 1778)
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 10 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków strukturalnych (Dz.U. Nr 44, poz. 256)
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.U. Nr 20, poz. 103)
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. Nr 38, poz. 207)
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 128, poz. 861)